10-тапсырма. «Елдің болашағы жастардың қолында» деген қанатты сөз Н.Ә. Назарбаевтың қай жолдауында айтылды? Дереккөзден осы жол- дауды тауып оқыңдар. Осы тақырыпта мақала жазыңдар. Талаптар: нақты айқындалған кіріспе, не- гізгі бөлім, қорытынды бөлімнен құралуы шарт; • тақырыптан ауытқымаған дұрыс; • өмірмен байланыс болуы тиіс; баяндау стилі нақты болуы шарт; • көлемі 60-70 сөз.
Байлық пен ақыл. Бір шалдың төрт ұлы болыпты.Бір күні шал ұлдарын жинап алып: -Мен қартайдым.Біреуінің үй иесі болатын уақыттарың жетті.Кімнің ақылы мен байлығы сай болса,сол мұрагерім болады.Әрқайсың маған байлықтарың мен ақылдарыңды көрсетіңдер,-депті. Сонда үлкен ұлы асыл тасты жүзік салған қолын көрсетіп: -Міне,менің байлығым.Ал кім бай болса,сол ақылды,-депті. Екінші ұлы асыл киімдерін киіп,әдеміленіп келеді де: -Мені осы түрімде көргендер ақылым мен байлығымның алдында бас иеді,-дейді. Үшінші ұлы күміспен және тастармен әшекейленген белдігін буынады да: -Мұндай белдікті ешкім ешқашан буынып көрген жоқ,-дейді. Әкесі үлкен балаларына қарап басын шайқайды да,кіші ұлына: -Сен неге үндемейсің?Сен қандай байлығыңмен мақтанасың?-дейді.Сонда кенжесі: Менің асыл тасты жүзігім де,сәнді киімім де,қымбат тастармен әшекейленген белдігім де жоқ.Тек еңбек сүйгіш екі қолым,қайрат жігерге толы жүрегім ғана бар,-депті. Шалға кенже ұлының жауабы ұнайды.Ол өзінің мұрагері етіп кіші ұлын белгілепті.Үлкен балаларына інісінің айтқанынан шықпауды өсиет етіпті.
Бір шалдың төрт ұлы болыпты.Бір күні шал ұлдарын жинап алып:
-Мен қартайдым.Біреуінің үй иесі болатын уақыттарың жетті.Кімнің ақылы мен байлығы сай болса,сол мұрагерім болады.Әрқайсың маған байлықтарың мен ақылдарыңды көрсетіңдер,-депті.
Сонда үлкен ұлы асыл тасты жүзік салған қолын көрсетіп:
-Міне,менің байлығым.Ал кім бай болса,сол ақылды,-депті.
Екінші ұлы асыл киімдерін киіп,әдеміленіп келеді де:
-Мені осы түрімде көргендер ақылым мен байлығымның алдында бас иеді,-дейді.
Үшінші ұлы күміспен және тастармен әшекейленген белдігін буынады да:
-Мұндай белдікті ешкім ешқашан буынып көрген жоқ,-дейді.
Әкесі үлкен балаларына қарап басын шайқайды да,кіші ұлына:
-Сен неге үндемейсің?Сен қандай байлығыңмен мақтанасың?-дейді.Сонда кенжесі:
Менің асыл тасты жүзігім де,сәнді киімім де,қымбат тастармен әшекейленген белдігім де жоқ.Тек еңбек сүйгіш екі қолым,қайрат жігерге толы жүрегім ғана бар,-депті.
Шалға кенже ұлының жауабы ұнайды.Ол өзінің мұрагері етіп кіші ұлын белгілепті.Үлкен балаларына інісінің айтқанынан шықпауды өсиет етіпті.
Тыныс белгілері
дәйекше ( ’ ' )
жақшалар (( )), ([ ]), ({ }), (< >)
қос нүкте ( : )
үтір ( , )
сызықша ( — )
көп нүкте ( …, ... )
леп белгісі ( ! )
нүкте ( . )
тырнақшалар ( « », „ “ )
сызықшық ( -, ‐ )
сұрақ белгісі ( ? )
нүктелі үтір ( ; )
қиғаш сызық ( / )
Сөз аралық бөлу
бос орындар ( ) ( ) ( )
аралық нүкте ( · )
Жалпы типографика
«және» таңбасы ( & )
«айқұлақ» ( @ )
жұлдызша ( * )
кері қиғаш сызық ( \ )
байрақша таңбасы ( • )
екпін дәйегі ( ^ )
ақша таңбасы ( ¤ ) $, €, ¥, £, ¢,
қанжар/қос қанжар ( † ) ( ‡ )
градус ( ° )
төңкерілген леп белгісі ( ¡ )
төңкерілген сұрақ белгісі ( ¿ )
тор таңбасы ( # )
нөмір таңбасы ( № )
пайыз және қатысты таңбалар
( %, ‰, ‱ )
еже соңының таңбасы ( ¶ )
прим ( ′ )
бөлім таңбасы ( § )
ирек ( ~ )
умлаут/диерезис ( ¨ )
астыңғы сызық ( _ )
тік жолақ ( |, ¦ )
Жалпы емес типографика
көп жұлдызша ( ⁂ )
сұқ қол ( ☞ )
демек белгісі ( ∴ )
интерробанг ( ‽ )
мысқыл белгісі ( ؟ )