11. а. Дене жаттығулары жүрек жұмысына оң әсерін тигізеді ме? Жауабыңызды дәлелдеңіз.
б. Жүрек-қан тамырлары жүйесі ауруларының алдын алу шараларын атаңыз?

Ойын-сауық, тұрмыс-салт ойындары
Қалтырауық қамыр кемпір және Ақ боран
Күзем алу
Тоғыз аяқ, тоғыз табақ
Тоқым қағар
Жар-жар (ойын-сауық)
Қыз кәде
Беташар
Бастаңғы
Шалма (ойын)
Түйілген шыт
Дауыста, атыңды айтам
Сиқырлы таяқ
Шертпек
Инемді тап
Айдап сал
Қарамырза
Белбеу тастау
Монданақ
Қаһарлы-Бану
Көрші ойыны
Кім шертті?
Есімде (ойын)
Сақина тастау (ойын)
Жылдырт-жылдырт
Үйімнің үстіндегі кім?
Алтыбақан
[өңдеу]
Жануарлар дүниесіне, аңшылыққа байланысты ойындар
Аңшылар (ойын)
Тұзақ құру
Ақ байпақ
Көк сиыр
Түйе-түйе
Жануарлар қалай үндейді (ойын)
Қой бағу (ойын)
[өңдеу]
Дене шынықтару спорт ойындары
Атқаума (ойын)
Айгөлек (ойын)
Мәлкі тотай
Соқыртеке
Орамал тастау
Жаяу жарыс
Әуе таяқ
Жанды дөңгелек
Қап киіп жарысу (ойын)
Тоспа доп
Қарғымақ
Қарақұлақ (ойын)
Алакүшік
Доп тебу
Қасқырқақпан
Қырықаяқ (ойын)
Бойға доп дарытпа
Ақ сандық, көк сандық
Көген тартыс
Тең көтеру
Кім түртті?
Бүркіт (ойын)
Ұшты-ұшты
Сақ құлақ (ойын)
Қуалап соқ (ойын)
Сен тұр, сен шық!
Шымбике
Тауқырайдан
Асау мәстек
Көги гөк
Үй артында қол ағаш
Марламқаш
Айқұлақ ойыны
Біз де
Арқан тарту
Ептілік (ойын)
Бәлләй
Теңге ілу
Ортаға түспек
Дәл басу
Етек-етек
Даусынан біл
Күшің жетсе — үзіп кет
Жаңылма
Байқап қал!
Қазан доп
Күллій
Ақ сүйек (ойын)
Орда (ойын)
Жаяу көкпар
Таяқ ойнау
Таяқ жүгірту
Атшылар жарысы
Қардан жасалған тир
Тепе-теңдік (ойын)
Жүйріктер жеңеді
Қармақ (ойын)
Судағы жасырынбақ
Бөрік теппек
Жігіт қуалау
Тымақ ұру
Бұғынай
Қосқұлақ (ойын)
Тартыс (ойын)
Қындық-сандық
Қара сиыр
Сиқырлы таяқ
Қарагие
Түйілген орамал
Жүрелей секіру
Қазақша күрес
Жатып күресу
Тауық күрес
Білектесу
Сірес
Арқан тартыс
Бәйге мен аламан бәйге
Тай жарыс
Құнан жарыс
Дөнен жарыс
Жорға жарыс
Аударыспақ
Түйе жарыс
Табақ алып қашу немесе мүше алып қашу
Қыз қуу
Теңге алу
Ат омыраулату
Жігіт қуу
Ат үстіндегі тартыс
Жаяу тартыс
Сайыскерлер
Аш қасқыр
Дүмпілдек
Кім жылдам?
Үш орындық
Шүлдік (ойын)
Домалақ ағаш
Арынды арқан
Қарт-құрт
Тұтқын алу
Бөрік жасырмақ
Қамалды қорғау
Жасырынбақ
Ошақ (ойын)
Шалма тастау
Жапалақтар мен қарлығаштар (ойын)
Асық ойындары
Бес тас
Атбақыл

Туған дала жайлы жыр да , қара сөзбен жазылған шығармалар да әрбір халықтың әдебиетінде молынан кездеседі.

Бұған біз әр халықтың туған жерін ардақ тұтып , анасындай қастерлейтінін байқағандаймыз.
Біздің қазақ халқы да туған жер қадірін жас ұрпақ бойына, санасына бала кезінен ак сіңіруге ұмтылатындығын туған жер жайлы мақал мәтелдерден, аңыздар мен батырлық жырларынан көреміз. "Ит тойған жерине, ер тойған жеріне" , немесе : "Туған жердей жер болмас , туған елдей ел болмас" , деп , ерекшелеп көрсетеді.
Туған жерін сағынғанда патшалығын да тастап , елге тартқан Бейбарыс баба туралы аңыз да жүрекке жылы.

Бұлардың бәрінен шығатын қорытынды әркімге туған жері , туған елі қымбат екендігін деп ойлаймын.
Егеулі найза қолға алып, еңку еңку жер шалып, ел қорғаған батыр бабаларымыз бен аналарымыздың бізге қалдырған аманатындай туған елімізді қорғау , нығайту - әрбірімізге парыз.
" Елің үшін отқа түс күймейсің" дегендей, туған елінің бостандығын , жерінің азаттығы үшін күрескен әр замандағы ардақты ерлерін туған елі ешқашан ұмытқан да емес, ұмытпақ та емес?

менің өмірлік мақсатым туған даламды үлкен белестерден көрсету, елімнің баянды бақыты үшін жан аямай ең