11. Сызбаға қарап, жалқы және жалпы есім туралы қоры- тынды жаса.
Жалпы есім
Жалқы есім
Әнші
» Роза Бағланова
Бибігүл Төлегенова
- Әлібек Дінішев
Күйші
» Құрманғазы
Дина
- Дәулеткерей
Мүсінші
Бақытжан Әбішев
Хакімжан Наурызбаев
» Ескен Сергебаев
• Зат есімдерді жалқы, жалпы, жекеше, көпше түрлеріне
ажырат. Әр сөздің қандай сұрақтарға жауап беріп тұрғанын айт.
Ойыңмен бөліс.
Мұражай, экспонаттар*, мүсінші, кілемдер, төсеніш,
портрет, Әбілхан Қастеев.
ответ:Даналық сөздер
Абай
Адамды жөн бiлетiн дана деп бiл,
Iстерiн жалқау жанның шала деп бiл.
Құр жасы елулерге келсе-дағы,
Бiлiмсiз сондай жанды бала деп бiл
Төле би
Ақылмен ойлап білген сөз,
Бойына жұқпас, сырғанар.
Ынталы жүрек сезген сөз,
Бар тамырды қуалар.
Ж.Баласағұн
Баланы ең әуелі мейір-шапағатқа, одан соң ақыл-парасатқа,ақырында нағыз пайдалы ғылымға,еңбекке баулы.
Ақыл,қайрат,журекті бірдей ұста.
Сонда толық боласың елден бөлек.
А.Құнанбаев.
Әр халықтың ана тілі-білімнің кілті.
А.Жұбанов.
Адамның басшысы-ақыл,жетекшісі-талап,шолушысы-ой,жолдасы нәсіп,қорғаны-сабыр,қорғаушысы-мінез,сынаушысы-халық.
Саққұлақ шешен.
Ақылды қанша қараңғы болса даалысты көреді.Ақылды адамға екі дуниеде де жол ашық.
Ж.Баласағұни
Ақылдының айналасы-Гүлстан.
Ақылды кісі азбайды.
Ақылды адам ақымақтан да бірдеңе үйренеді.
Ақылдының сөзі қысқа.
Ақылдының сөзі-ақ дарияның өзі.
Ақылмен алтын табылар,алтынмен ақыл табылмас.
Ақыл мен білімнің тілмашы тіл.
Бір күні атасынан немересі келіп былай деп сұрайды:
-ата айтыс деген не?екі адам неге бір-бірімен айтысады?-деп сұрайды.
Сонда атасы:
-Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы-деп жауап береді.
Айтысқа қызыққан немересі
-Ата айтыстың қандай түрлері бар? 'деп сұрайды.
Атасы ойланбастан
-Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік; 2. Жар-жар; 3. Жануарлар мен адамның айтысы; 4. Өлі мен тірінің айтысы; 5. Жұмбақ айтысы; 6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы; Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар- деп жауап қайтарып
немересінің айтысқа деген көзқарасын артырады!