15.Мәтінді жазудағы автор мақсатын көрсетіңіз. A) Айдар мен Жексенді салыстыру-
B) Зағипаның үлгілі оқушы екенін көрсету
C) Тәрбиесіз қылықтарды әшкерелеу
D) ұстаздың тәрбиесіне көңілі толмау
E) Жексеннің тәртіпсіздігін мақтан ету
16.Айдар еңбек сабағына түгел әкелген заттар.
A) Желім, қайшы, гүл.
B) Гүл, ұшақ, қағаз.
C) Желім, кайшы, қағаз.
D) Сағыз, гүл, желім.
E) Қалам, қайшы.гүл
3-мәтін
Ертеде патшаның екі қызы болыпты. Патша екі қызын да жақсы көріп, колынан келгенше оларды ештеңеден қақпай, қалағандарын жасап, айтқандарын екі етпеуге тырысады екен. Дегенмен де өсе келе үлкен қызының мінезі өзгере бастапты. Ол үнемі мұңайып, бақытсыз кейіпте жүретін болыпы.
Бір күні білімді бір адам патшаға қонаққа келіпті. Патшаның қайғылы түрін көріп, себебін сұрапты. Патша: «Е-е-е... сұрама, күлмейтін бір қызым бар, дертін ешкім білмейді» - дейді. «Патшам, рұқсат етсең, сарайыңызға қонақ болайын. Мүмкін қызыңыздың қайғысының себебін табармын», - дейді жолаушы. Патша қуана рұқсат етті.
Сол күннен бастап саяхатшы екі қызды патша рұқсатымен жасырын аңди бастапты. Қараса, екеуі түнде жатар алдыңда жастықтарының астынан бір дәптер шығарын, бір нәрселер жазып, таңертең жазғандарын оқып, орындарынан тұрады екен. Саяхатшы бір күні қыздар ұйықтағаннан кейін дәптерлерін алып оқыса, кіші қыз өзіне жасалған жақсылықтарды, ал үлкен қыз тек болмашы әділетсіздіктерді жазыпты.
Ертеңінде саяхатшы кіші қыздан рұқсат алын, оның дәптерін үлкен қыздың жастығының астына қойды. Таң атысымен патшаның үлкен қызы жастық астынан дәптерді алып оқыпты. Сарайдағылар екеуіне де бірдей қарағандықтан ол дәптерде жазылғандарды жатырқамапты. Өзіне жасалған жақсылықтар есіне түсісімен жүзі жадырап, қуанғаннан ән сала бастапты. Патша үлкен қызының қуанғанын көріп, өз құлағы мен көзіне өзі сенбепті, Бірден саяхатшыны шақырып, бұны қалай жүзеге асырғанын сұрапты. Саяхатшы: «Патшам, өмір айна сияқты. Оның жақсы жақтарын ойласақ, бізге әдемі көрінер. Сіздің ұлкен қызыңыз өмірінің жаман жақтарын ойлағаны үшін бақытсыз болған», - деп жауап береді. Патша үлкен қызын шақырып, оған енді дәптеріне тек жақсылықтарды ғана жазуға кеңес беріпті. Сол күннен бастап, патшаның екі қызы да бақытты өмір сүріпті.
17.Кіші қыз неге бақытты еді?
A) Өзінің көркіне көзі тояды
B) Ақылдылығына сенімді
C) Өзіне жасалған игі істерді ойлайды
D) Әкесі қатты еркелетеді
E) Патша бетінен кақпайды
18.Патшаның үлкен қызының дертке шалдығуының себепшісі
A) Өзі
B) Сіңлісі
C) Сарай қызметшілері
D) Саяхатшы
E) Әкесі
19.Мәтіндегі негізгі ой кімнің сөзі арқылы беріледі?
A) кіші қыздың
B) Патшаның
C) Саяхатшының
D) Қызметкерлердің
E) Үлкен қыздың
20.Саяхатшы неліктен қыздардың күнделігін жасырын оқыды?
A) Қыздар тәрбиесімен айналысу үшін
B) Қыздардың сырын ашу үшін
C) Қыздардын ақылдылығын білу үшін
D) Патшалықтың құпиясын ашу үшін
E) Кіші қыздың науқасын білу үшін
21.Мәтіннің стилі қандай?
A) Ауызекі сөйлеу стилі
B) Көркем әдебиет стилі
C) Ресми іс-қағаздар стилі
D) Публицистикалық стиль
E) Ғылыми стиль
22.Қай даналық ой (тағылым сез) мәтіннің түйінін ашады?
A) Шапағатты ойға беріл, шапағатты сөзге беріл, шапағатты іске беріл.
B) Ізгіліктен басқа таусылмайтын, бұзылмайтын байлық жоқ
C) Қаруын - білімің мен тілің, сүйенішің, тірегің ақылың болсын.
D) Құрметті адам болғың келсе - көптің сөзін сейле, халық жағында бол.
E) Тәрбиеліден - тәлім, ғалымнан - ғибрат, өнерліден - өнеге ал.
23. Ұяң дауыссыздар қатарын көрсетіңіз.
A) к,қ,х,п, ф,с,т
B) й,л,р,у,м,н,ң
C) а, е, ы, і, и, э
D) б,в,г,ғ,д,ж,з һ
Е) о,у
24. Тіл білімін дыбыстық жағынан зерттейтін сала
A) Морфология
B) Фонетика
C) Синтаксис
D) Грамматика
Е)Сөзжасам
25. Шешенге ең қажетті қасиетті табыңыз.
A) Сөзге тапқырлық.
B) Келісімпаз болу.
C) Көп сөйлеу.
D) Өзін көрсету.
E) Көп тіл білу.
26 . Омоним бола алмайтын сөзді көрсетіңіз.
A) Найза.
B) Қаралы.
C) Мін.
D) Жұт.
E) Ара.
27. Көптік жалғауының дұрыс жалғанбағанын көрсетіңіз.
A) Балалар.
B) Құрылысшылар.
C) Газеттер.
D) Кітаптар.
E) Ұндар.
28. Сызықша қай жерде қойылатынын анықтаңыз.
A) Одағай сөзден кейін.
B) Бірыңғай мүшелердің арасында.
C) Атаулы сөйлемнен кейін.
D) Бастауыш пен баяндауыштың арасында.
E) Қыстырма сөзден кейін.
29. Дұрыс жазылған сөзді белгілеңіз.
A) Ләззәт.
B) Күләндә.
C) Жәмила.
D) Күлай.
E) Дүдамал.
30. Қосымшаның неше түрі бар
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Е)6
Күлтегiн 7 жас кезiнде әкесi Құтлық ( 680-692 жж. билік құрған) қайтыс болады. Қаған тағына оның iнiсi Қапаған (692-716 жж.) отырады. Күлтегiн мен Бiлге, Қапағанның iнiсi Бөгүнi (716 ж.) тақтан тайдырып, қағандық билiктi Бiлге қолына (716-734 ж.) алады.[1]
Екінші Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы, «көк түріктің көк семсері» атанған атақты батыры. Әкесінен жастай жетім қалып, ағасы Қапаған қағанның тәрбиесінде өскен Күлтегін тым ерте есейіп, қабырғасы қатып, бұғанасы бекімей жатып, жау жарағын асынып, түрік еліне тұс тұстан төнген басқыншы жауға қарсы үлкендер қатарында тұрып, ерлікпен күреседі. Бұл ретте түріктің атақты Білге қағаны Күлтегін батырдың басына қойылған ескерткіші тасқа ойып жаздырған ғұмырнамасында: «әкем қаған өлгенде інім Күлтегін жеті жаста қалды. Он жаста Ұмай текті шешемнің бағына інім Күлтегін ер атанды» деп жазды.
Бірінші әйелдің баласы күші көп болғаны мен анасын айамады себебі анам ауыр көтеріп келе жатыр деп көмек бермеді.
Екінші әйелдің баласы дауысы керемет болғаны мен олда көмек бермеді.
Ал үшінші әйел баласын мақтамай түра берді.
Бірінші мен екінші әйелдің балдары аналрына көтеріс педі,ал үшінші әйелдің баласы ұн тұн сіз барып шелегін котеріп алды.Сонда әлгі әйел баласының болашағын ойлаған болып тұр.Ал ана екі әйел мақтаншақ,балдарды мақтау дан дым білмейді.
Менің ойымша солай!
Объяснение:
бересіңбе?? Мен күтем ок!