Tess85

22.08.2022 18:23 •  Қазақ тiлi

16.Ақтамберді жыраудың толғаулары А)Балаларыма өсиет

В)Мадақ жыры

С)Қырында киік жайлаған

Д)Бұл дүниеде не ғаріп?

Е)Дін пұсырман баласы

17.1675-1768 ж.ж.аралығында өмір сүрген қай жырау?

А) Бұқар

В)Үмбетей

С)Жиембет

Д) Ақтамберді

Е)Қазтуған

18.Ақтамберді жыраудың өмірі туралы деректер қай жыраудың толғауында кездеседі?

А. Қазтуған

В. Үмбетей

С.Бұқар

Д.Жиембет

Е.Доспамбет

19. «Көк көгершін,көгершін» шығармасының авторы

А) Қазтуған

В) Ақтамберді

С)Асан қайғы

Д)Төле би

Е)Қорқыт

20.Төмендегі өлең жолдарының авторы кім?

Дұшпаннан көрген қорлығым

Сарысу болды жүрекке.

А) Асан қайғы

В)Қорқыт

С)Төле би

Д)Шалкиіз

Е) Ақтамберді

21.Балаларыма өсиет

Қылмаңыздар кепиет... деп басталатын толғаудың авторы

А)Ақтамберді

В)Шалкиіз

С)Бұқар

Д)Сыпыра

Е)Төле би

22.1768 ж ШҚО Абай ауданы Жүрекжота мекенінде қайтыс болған жырау

А)Ақтамберді

В)Үмбетей

С)Қазтуған

Д)Бұқар

Е)Шалкиіз

23.Ақтамберді жырау неше жасынан соғысқа қатысты?

А)18

В)17

С)20

Д)22

Е)25

24.Ес білгелі ат үстінен түспей елі мен жерін батыр,шешен,жырау.

А) Қазтуған

В)Шалкиіз

С) Ақтамберді

Д)Үмбетей

Е)Бұқар

25.Ақтамберді жырау өзінің алғашқы туындыларын неше жасында шығарды?

А) 15-16

В)13-14

С) 10-11

Д)18-19

Е)20-21

Мәтін

Сенбіден жексенбіге қараған түні қар мол жауды. Таңертең ерте тұрған Қорғанбек терезеден сыртқа көз салды. Айнала аппақ-ау, шіркін! Ағаштың бұтақтары иілген. Үйдің жанындағы электр бағанасы төбесіне ақ ұлпалы бөрік киген.

– Қандай керемет, ата! – деп кеудесіне сыймаған таңданысын Қорғанбек дауыстай айтты.

– Биыл қыс ертерек түсті-ау. Қорғанбекке қысқы аяқ киім де алмаған ек, – деді мамасы ренішті көңілмен.

– Онысы несі түге. Бүгін күн жексенбі. Мектепте демалыс. Базарға барып, таңдап, тәуір бір етікті сатып әкеліңдер, – деп папасы мен мамасына ақыл сала сөйледі. Қорғанбек үйде қалды. Атасы отын жарды. Майдаланған ағашты Қорғанбек үйге тасыды. Екеулеп пеш жақты. Үй-іші демде-ақ ысыды. Аязға жаурап-ақ қалған екен, жылы бөлмеде Қорғанбектің беті алаулап қызара түсті.

– Күн суық ә, ата, – деді Қорғанбек малдас құрып отырған атасының оң аяғын баса түсіп.

– Ә, қардың ызғары болады да, тәйірі. Әр нәрсенің уақытында болғаны дұрыс, – деп атасы қыстың түскеніне риза пейіл танытты.

– Аспаннан қар емес, нан жауып тұр, балам, – деп Қорғанбекті барқыт шапанының етегімен орап алды. «Қар емес, нан жауып тұр» дегені несі, деп сұрамақ еді, атасы күмәнді ойын сейілтті.

– Қар мол жауса, көктемде бидай бітік өседі. Мақта қырманы берекелі болады. Мал жем-шөптен тарықпайды. Бұның бәрі ел-жұрттың наны емей, немене! Атасы екеуі үйді жылытып, есік-терезелердегі саңылауларды бітеп болғанша, мамасы мен папасы келді. Қолдарындағы себет іші топ-томпақ. Ішке кіре салысымен:

–Қорғанбекке етік алдық, – деп мамасы қуана тіл қатты.

Қорғанбек себет ішіндегі ораулы қағазды біртіндеп жазды. Көзіне жып–жылтыр, қоңыр түсті, табаны қалың етік түсті. Демде жіп бауын босатып, аяғына өлшеп көрді. Өзіне құйып қойғандай. Бөлме ішінде ерсілі-қарсылы жүріп көрді. Етігі әдемі, әрі жеңіл екен. Өзі емес, бәтеңкесі қозғалып жүргендей.

– Ата, мен қатты қуанып тұрмын, – деді Қорғанбек бір кезде жүзі бал-бұл жанып.

Әрине, түсінемін, балам, – деді атасы.

– Осы Қорғанбек қызық. Аяқ киімге де қатты қуана ма екен?

– Қорғанбек дұрыс айтады. Ілгерідегілер айтқан екен: «Дүние тапсаң, балаңды киіндір. Меккеге барғандай әсерде болады» деп. Мінеки, дәл осы жәйтті Қорғанбек балам басынан кешті. Жаңа етік балаға қуаныш сыйлады. Бөлме ішіндегілер осы сәтте Қорғанбектің қуанышына түгелдей ортақтасқан болатын.

26. «Аспаннан қар емес, нан жауды» - деп атасы не жайлы айтты?

A) қар қалың жауса, күреп көп тамақ ішесің

B) қар жұқа жауғаны туралы

C) қардың астында қалған астықты жинау керек дегені

D) қар қалың жауса жер тынығады, егін бітік өседі

E) қар жауса үйге нан пісіреді

27. Атаның келіні мен ұлына айтқан өсиеті:

A) Байлық еритін мұз...

B) Қыс қамыңды жаз ойла...

C) Қар мол жауса, көктемде бидай бітік өседі. Мақта қырманы берекелі

болады.

D) А — ағайыншыл, Бай болатын бала — айырбасшыл.

E) Дүние тапсаң, балаңды киіндір. Меккеге барғандай әсерде болады

28. Мәтіндегі жаңа етік арқылы автор отбасындағы қандай көріністі

көрсетпекші?

A) қарияның бала тәрбиесіндегі рөлінің маңыздылығын

B) қалың қардың жауып тұруы

C) жаңа етік келіп немересі қуануын

D) әке-шешесінің атасына қарауы

E) Қорғанбектің қуануы

29. Мәтіннің мағынасына сай мақал-мәтел:

A) Ата-ананың қадірін балалы болғанда білерсің.

B) Қарты бар үйдің қазынасы бар.

C) Қыстың қамын жаз ойла.

D) Етік жамағанды көрдік,

Тақия жамағанды көрмедік.

E) Ағайын — алтау, ана — біреу.

30. Мәтіндегі негізгі түйінді ой

A) Қорғанбек пен атасы қар тазалауы

B) Қорғанбектің атасының ақылы

C) Қорғанбектің әке-шешесінің базарға баруы

D) Қорғанбектің етік алуы

E) Қорғанбектің еркелігі​