2-тапсырма. Мәтін не туралы? Мәтіндегі оқшау сөздерді анықтап, мағыналық түрлерін ажыратыңдар. Менің жастығым а ң қызметіне берілді. Мүмкін, мен жастығымды қайыра алмаспын. Бірақ ол босқа кетпейді, менен кіші інілерімнің еншісіне тиеді. Кейінгі жастар, жас інілерім, сендер бақыттысыңдар. Сендер соғыс дегенді білмейтін боласыңдар. Біз жастығымызды сендердің бақыттарыңның жолына құрбан еттік. Менің момын да бауырмал, ардақты елім бар. Сол елім мен аттанарда: – Тас түлегім, қиын бір кезең келіп қалды: жау жағадан, бөрі етектен алғалы тұр. Аттан, қуып-жойып қайт! Ұлым, сен кәрлі кезең, соғысты заманның жігітісің, жауынгерше қимылдай біл! – деген болатын. Мен мұны ұмытпаймын. Мен шығыс адамымын, батысқа кетіп барамын. Менің елім жақтан шығатын алтын күн мені күні бойы жылытады. Міне, кеш бола бастады. Күн мені қимағандай, ұясына қона қоймай тұр. Маған көзін тура қадап: «Шығыс ұлы, жолың болсын! Шығысқа жеңіс пен қайт! Мен сені Алатаудың аясында қарсы алармын!» – деп тұр. (Баубек Бұлқышев) Қаратпа сөздер Қыстырма сөздер Одағайлар

1. Уақыт тас екеш тасты да тоздырады.
Время и камень точит.

2. Әр а
Все люди – дети своего времени.

3. Кешегі күннен алыс жоқ, ертеңгі күннен жақын жоқ.
Ничто не дальше вчерашнего дня, ничто не ближе завтрашнего дня.

4. Жасы бір құрдас емес, заманы бір құрдас.
Не возраст сближает людей, а время.

5. Мезгіл жетсе, мұз да ерір.
Придет время – и лед растает.

6. Адамды заманы билейді.
Поступками человека время управляет.

7. Заманына қарай заңы, тоғайына қарай аңы.
По лесу и звери, по времени и законы.

8. Әр айдың аты басқа.
У каждого месяца свое название.

9. Заманың қалай болса, бөркіңді солай ки.
И шапку, как время велит, надевай.

10. Әр заманда бір көреген.
Каждая эпоха рождает своих великих людей.

11. Ескіні еске алмай, жаңа жадыңа түспейді.
Не вспомнив не уяснишь настоящее.

12. Әр нәрсе өз уақытымен қызықты.
Все интересно в свое время.

13. Өткен күнді қуып жетпессің.
Вчерашний день и бегом не догонишь.

Қыз қуу(әз. qız qov; қыр. кыз куумай; башқ. ҡыҙ ҡыуыу) — өте көне ойындарының бірі. Ол республикамыздың халықтарының арасында кеңінен тараған ұлттық ат ойыны тобына жатады. Сонау ертеден келе жатқан спорт ойыны, ертеде «Қыз қашар», «Қыз қуалар» деп аталғаны болмаса, біздің заманымызға дейін оншама өзгеріссіз жеткенін атап өтуіміз керек. Бұл жарыс өзінің түрі жағынан біздің заманымыздан бұрын қандай болса, қазірде сол күйінде қалды. Сол заманғы тәртіп бойынша жарыс жігіт пен оның қалыңдығы арасында өткізілген (біздің заманымыздан бұрын VIII—VII ғасырларда Қазақстанның территориясын жайлаған кейбір рулардың арасында осындай тәртіп болған). Егер жігіт жарыста жеңілсе, ол өзіне қойылатын талапты ақтай алмағаны үшін оның қызбен некелесуге құқы болмаған. Ертедегі аңыз-ертегілерге қарағанда, қазақтарда тағы бір мынадай әдет-ғұрып болған. Осы әдет бойынша жарысқа екі рудың қыз бен жігіті түскен. Жігіттің жеңілуі оған салынатын айыппен қоса, өз руында еті тірі жігіт пен жүйрік атының жоқтығы үлкен кемістік болып табылған. Егер қыз жеңілген деп табылса, оның жағының келісімі бойынша, ешқандай қалыңсыз-ақ ол жеңген жігітке тұрмысқа шығады.

Бұл сияқты ескі әдет әлдеқашан ұмыт болды. Қазіргі қыз қуу өзінің идеялық мазмұны жағынан одақтағы ұлт республикаларының мәдениетіне енген халықтың спорттардың қай-қайсысынан болса да кем түспейді.