2-тапсырма. Мәтінді оқы. Мәтінге тақырып қой. Жоспар құр. Астана. Ару қала. Ай қала. Қарасаң, көз тоймайды. Жылдан-жылға сəніне
Сән, сәулетіне сәулет қосып келеді. Астана - Қазақстан Республикасының сая-
си, әкімшілік және мәдени орталығы. Жалпы аумағы - 72, 2 шаршы шақырым.
Астана халқының саны 2008 жылы 584, 8 мың адам болған.
Астана әскери бекініс ретінде 1830 жылы қаланып, «Қараөткел» деп
аталған. 1845 жылдан бастап «Ақмола» деген атауға ие болған. Қазақстан
Республикасының Президенті 1997 жылы 10 желтоқсаннан бастап Ақмола
қаласын «Қазақстан Республикасының астанасы» деп жариялау туралы
жарлыққа қол қойды. 1998 жылдың 6 мамырында Елбасының жарлығымен
«Ақмола» атауы «Астана» болып өзгертілді. Бұл күнде Астананы дүниежүзі
біледі. Астанада әлемдік деңгейдегі алқалы жиындар өтеді. Астана
бейбітшіліктің мызғымас ордасына айналды
Денсаулық – баға жетпейтін жалғыз ғана асыл дүние. Ол жақсы болу үшін не уақытты, не күш – жігерді, не еңбекті, тіпті барлық дүниені аямай жұмсау керек.Денсаулық үшін өмірдің бір бөлімінде қиюға болады. «Денсаулық – зор байлық» дейді қазақ. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болу жолдарын қарастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айтқан. Отанымыздың келешегі, көркеюі – салауатты өмір салтын сақтау қолдауда.
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.