2 тапсырма. Мәтінді оқы, өздік,сұрау, сілтеу есімдіктерді теріп жаз. \\ Прочитай текст, выпиши с текста личные, вопросительные, указательные местоимения. (3) Көшпелілер деген кімдер? Көшпелілер туралы түсінік, алдымен, отырықшы халықтар арасында қалыптасты. Көне қытайда «көшпелілер - жабайы, мәдениеттің – қас жауы» деген түсінік қалыптасты. Еуропада да бұлар «тағы жабайылардың тұқымы, өркениеттің жауы» деп есептелді. Археолог К.Ақышевтың пікірі бойынша, Қазақстан жерінде көшпелі мал шаруашылығының қалыптаса бастауы қола дәуірінің соңы, темір дәуірінің басына , яғни б.з.д 9-7 ғасырларға дәл келеді. Осы кезден бастап, Орталық, Батыс Қазақстан , Шығыс Қазақстан мен Жетісуда қыста жазықтар мен қар аз түсетін таулардың қойнауын қыстап, биік таулы жайлауларға көшу қалыптасқан. Ғалымдардың пікірінше «Көшпелі жұрттар өз бетімен таптық қоғамның ең алғашқы сатысына жетеді, ал олардың әрі қарай дамуы отырықшы халықтардың ықпалымен ғана іске асады. Көшпелі қоғам - бұл даму болашағы шектеулі қоғам». Қандай, кімдер болса да көшпелі өмір сүргендер еңбекке жақын адамдар болған екен. Біз ол халықтың өмір-тіршілігін, мәдениетін құрметтей білуіміз керек. Жіктеу есімдігі Сілтеу есімдігі Сұрау есімдігі

Егер мен депутат болсам, адамдарға қалай жақсы өмір сүруге көмектесу туралы ойланар едім. Қазір көпшілігі жұмыссыз, тұрақты табысы жоқ, ойын-сауық үшін ақша жоқ, немесе үнемі ақша табатын болса, бос уақыты жоқ болғандықтан көпшілігі бақытсыз. Менің ойымша, жұмыс пен ойын-сауық арасында, ақша табу мен көңіл көтеру арасында ымыраға келу үшін қазіргі жүйені қалай жақсарту керек. Мәселен, жас мамандарға көмектесуге арналған бағдарлама ойлап табуға болады, өйткені жас кезінен бастап, еңбек жолын бастаған кезде, жас маман көптеген қиындықтарды бастан кешіреді.

Жас жігіт немесе қыз жоғары оқу орнын бітіріп, мамандық алуға келгенде, көбінесе олардың білімдері онша қымбат емес, өйткені тәжірибесі мол мамандар бағаланады. Сондықтан, егер жастар өз мамандығы бойынша жұмыс істегісі келсе, онда олар бір тиын алуға мәжбүр болады. Көбінесе олар басқа нұсқаны таңдайды, олар даяшы немесе сатушы-кеңесші немесе басқа жерде жұмысқа кетеді, өйткені онда екі, тіпті үш есе көп ақша таба алады, кеңестер алып, өмірден ләззат алады, өйткені ақша оларға көмектеседі саяхаттау, қызықты жерлерге бару, көңіл көтеру және тағы басқаларын қалаған нәрселерімен қамтамасыз етіңіз.

Сондықтан жас мамандарға арналған бағдарламалар - мысалы, жас маманның жалақысын көтеру өте маңызды, содан кейін адамдар өз мамандықтарынан тыс жұмысқа шықпайды.Маған сондай-ақ түрмелерде міндетті оқуды енгізу идеясы ұнайды. Мен Еуропада түрмеге қамауға алу орындары бар екенін оқыдым, онда әрбір кітап оқылған кезде адамның жаза мерзімі қысқартылады. Меніңше, бұл өте ақылды идея, өйткені адам көбінесе білместіктен және дамымастан қылмыс жасайды. Сондықтан, оқыған әрбір кітап оны ойлануға мәжбүр етеді, өз әрекетін түсінуге мәжбүр етеді, не үшін ол бұлай жасады, мүмкін бұл кітап оған өкінуге көмектеседі. Егер біздің елімізде көп оқитын болсақ, қылмыс азаятынына сенімдімін.

Сонымен қатар, ешкімді оқуға мәжбүр етуге болмайды. Егер адам қаламаса, ол оны жасамайды. Егер сіз тұтқындағыларға аз уақыт болса да, уақыт азаяды деген уәж айтсаңыз, бірақ бұл оларды қызықтыруы керек. Осыдан кейін олар оқи бастайды және оқи бастағанда олар өмір сүретін әлемге басқаша қарайды. Мүмкін, дәл осы білім беру әдісі қолданылуы керек, менің ойымша, бұл қажет.

1.Туған жеріне,Сырдария жағалауына оралған кім?

-Қорқыт ата өз Отанына, Сырдария жағалауына оралды.

2.Жылдың неше күні күн жарқырайды?

-Күн жылдың 300 күнінде  жарқырап тұрады.

3.Қорқыт ата бірден не дейді?

-Байқоныр жерінің  ғарыштық болашағы туралы өз заманында Қорқыт ата көріпкелдікпен айтып кеткен.

4.Жанның эмоциясын ашатын қандай музыкалық аспап ойлап тапты?

-Қобыздың музыкалық аспабы

5.Ол қайтыс болғанға дейін не деді?

- Өлерінің алдында ол өзінің қасиетті  жерді тапқанын айтады. Бул- Сырдарияның бойы екен.

6. Олар Назарбаевтың «Қазақстан жолы» кітабынан қазақ жерінде не болды?

-Олар ғарышкер болды.

7.Тірі қалған аңыздар мен кейбір жазбалар не дейді?

-Сақталып қалған аңыздарда,  бірен-саран жазбаларда Қорқыт атаның қасиетті жерді,  мәнгілік өмірдііздегені айтылады.

8.Қорқыт ата әрдайым қай жерді іздеді?

-Қорқыт ата еш уақытқа соғыс табиғат апаттары болмайтын,  "өлім" дегенді білмейтін жерді іздеген