2-тапсырма. Рим империясының саяси және әлеуметтік-экономикалык ыдырау себептеріне кесте (+, -) белгісін қою арқылы жіктеңіз.
Саяси себептер Себептер
Әлеуметтік экономикалык
cedentrep
PIN
Імпериясынын
әскерлері өз әскери қуатын
ЖОҒАЛІТЫ,
Құтлар анеркәсiптiн
дамуына қарсы болды.
Варварлардың
апқыншылығы көбейді.
иеленушілік жүйе
елдің дамуын тежеді.
Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол магистралі 1894 жылдың 25 қазанында Покров слободасы (бүгінде РФ Саратов облысындағы Энгельс қ.) - Орал тар табанды темір жол телімінің құрылысы аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері арқылы өткен. Арада 4 жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды темір жол іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті.
Солтүстік Қазақстанның дамуы үшін 1891-1896 жылдары салынған Транссібір магистралінің, дәлірек айтқанда, оның «қазақстандық» 190 шақырымының маңызы зор еді. Бұл жол қазақ пен орыс халықтарының экономикалық және мәдени жақындасуына үлкен үлесін қосты.
1901-1906 жылдары Қазақстан жерінің 1660 шақырымдық аумағын алған, Орта Азия мен Ресейдің орталығын қосатын, Орынбор-Ташкент темір жолы салынды.
1914-1917 жылдары болашақ Түрксібтің бір бөлігі Жетісу жолының Арыс-Пішпек телімі салынды.
1915 жылы Челябинскі-Троицкі-Қостанай (Қазақстан арқылы 166 км.) магистралі салынды.
1915-1917 жылдары соғылған Алтай темір жолының (Новосибирск-Семей) 122 шақырымы Қазақстан жері арқылы өтті. Бұдан басқа 1918 жылға дейін 117 шақырымдық Екібастұз-Ермак тар табанды темір жолы жұмыс істеп тұрды. 1918 жылға қарай Қазақстан аумағындағы шойын жолдың жалпы ұзындығы 2,6 мың шақырымға жетті.
Кеңес заманының алғашқы темір жолы 1920-1922 жылдары салынған Петропавл-Көкшетау телімі болды. Қазақстанның түкпірдегі аймақтарын дамыту және астықты шығару қажеттілігіне байланысты 1926-1931 жылдары Бурабай-Курорты және Ақмола стансалары арқылы Қарағандыға дейін жалпы ұзындығы 700 шақырымнан асатын жол салынды. 1924 жылы Құлынды-Павлодар теміржол желісі құрылды. Ембідегі мұнай кәсіпшілігінің дамуына 1926 жылдан басталған Гурьев-Доссор тар табанды жолы ықпал етті.
1927-1930 жылдар аралығында салынған ұзындығы 1444 км Түркістан-Сібір (Түрксіб) магистралінің аяқталуы заманалық оқиға болды. Ол Қазақстанды Сібірмен байланыстырып, республиканың экономикалық дамуына және шөлді жерлердің игерілуіне әсер етті.
Орталық Қазақстан өңірінің өндірісі үшін 30-шы жылдары салынған Ақмола-Қарағанды, Қарағанды-Балқаш (490 км), ал оңтүстік үшін Шымкент-Ленгір жол телімдері зор маңызға ие болған. Алтай тау кен өндірісінің дамуында 1930 жылы салынған Локоть-Защита (235 км), сосын Лениногорскіден Зыряновскіге дейін созылған жол шешуші рөл атқарды.
«Балалы үй - базар, баласыз үй - қу мазар» шағын шығарма.
Қазақ халқы баланы ерекше жақсы көріп, бала десе барын беретін бауырмал халық саналған. «Бала адамның бауыр еті, көз нұры» деген мақал осының айғағы іспеттес. Бала – өмірдің жалғасы, ата – ананың перзенті, отбасының қызығы мен шыжығы. Балалы болып, перзенр сүю – Жаратушының берген сыйы.
Үйге іңгалап сәби келген күннен бастап, отбасының үйреншікті тәртібі мен түгел өмірі толықтай өзгереді. Бір отбасының тұрмыс – тіршілігі осы бір кішкентай періштенің айналасында болады. «Не пайда» атты термеде тіпті «Бұл жалғаннан не пайда, бұзығың шулап жатпаса» демекші, балалы үй қызыққа, қуанышқа, шаттыққа толы екендігі баршаға мәлім. Кішкене сәбидің күлкісінің өзі дүниедегі бар байлықты алмастыра алады десем, артық айтпаспын. Оның әр қылығы шаршағаныңды басып, көңіліңе жылылық ұялатады. Дегенмен, мұндай қуаныштың барлық отбасында бола бермейтіні өкінішті - ақ, әрине. Өмірде баласыз өтіп, сәби иісін аңсау ең үлкен бақытсыздық сияқты. Сондықтан да халық баласыз үйді қу мазарға теңеген болар.
Бала жоқ отбасылар Құдайдан жалбарынып бала тілеп, ар бұл тілектері орындалғанда тіпті қуаныштан жүректері жарылып кетердей күй кешетін болған. «Баламның табанына кірген шөңге менің маңдайыма кірсін» деп, әлпештеп өсірген.