2-тапсырма. Төменде берілген мәтіндерді оқып, адамдық борышқа қатысты түйiндi ойларды iрiктеп алыңыздар. Олардың маңыздылығы туралы жазыңыздар. а) Құрамында қазақтың ұлы перзенті, академик Қаныш Сәтбаев бар делегация Англияға барады. Сонда атақты Уинстон Черчилль аса бойшаң, ірі қазақ ғалымын көріп: «Қазақтардың барлығы сіздей биік пе?» деп сұраған көрінеді. Сонда Қаныш ағамыз са : «Жоқ, менің халқым менен де биік» – депті.
ә) Адам өмірге келеді, зейнет іздейді, бақыт табады. Дүниенің шалқар теңізін өктем адыммен кешіп өтпестен тұтқиылдан соққан асау толқын жаңқа секілді жағаға лақтырып тастайды. Сондықтан әрдайым бекем, әрдайым берік болуың керек. Өмір сенің еркелігіңді көтермейді. Әр адамның өмірлік мұраты, мақсаты болуы тиіс. Өзіне жүктелген міндетті дұрыс ұғыну қиын нәрсе, ал оны қалтқысыз атқару – одан да қиын. Сол себепті де әркім дүниеге ашық та ойлы көзбен қарауға, өзінің адамдық парызын жете түсінуге міндетті. Бұлай болмайынша негізгі мақсатқа жету мүмкін емес. (Ы. Жақаев
«Ақылдың кені»)
б) ... Адамзат бойына берілген қандай жақсы қасиеттердің барлығы
қазақтың бойынан табылады. Қонақжайлылығы, кеңпейілділігі, ақкөңілділігі тағы басқа толып жатыр.
Менің қазақ ауылында өскенімді бәрі біледі. Мені бірде-бір рет ренжіткен қазақ болған жоқ. «Гера, Геражан» ауылдың сүйіктісі болдым. Менің адам болып өсуіме қазақтар көп әсер етті. Той- томалақтан қалмадым. Шалдар тәттінің тәуірін, дәмдісін, жіліктің майлысын маған беретін. Менің жүрегімді мейірімділікке толтырған, ыза-кек, қызғаныш, өшпенділік дегеннен аулақ сақтап қалған осы
«қазақ ауылы» болды деп ойлаймын. Мен қазақтың алдында осы үшін де қарыздармын. Адами қасиеттеріммен қалдым. Барды қанағат тұту, міне, бұл да қазақтан жұққан қасиет маған. (Г. Бельгер).
Қазір мемлекеттерде неше түрлі ғимараттар,тарихи жерлер, дәртүрлі мұнаралар сияқты көптеген таңғажайып көріністер бар. Және оның бәрін біз онлайн жүзінде көре аламыз. Қазіргі заманда бүкіл адамның қолында ұялы телефон көруге болады. Біз үйде отырып ақ әлемді тани аламыз, және де осымен сұрақ туындайды. Егер бұның бүкілін желімен көруге болатын болса, саяхаттағанның қызығы неде. Біріншіден саяхаттау, әлем тану бұл адамның өз таңдауы. Біреуге бір жерде отырған ұнамайды, ал біреу қаражатын үнемдеп, әлемді зерттеуге қызықшылық танытпайды.
Басқаларынан оқшау қала бастаған жаралы киік оқ тигеніне қарамастан, шоқақтап келеді. Құс сияқты қанаты болмаса да, жерден биік көтеріле алмаса да, жас киік әлі ширақ көрінеді. Бірақ киік пен шапқан аттар арасындағы қашықтық бірте-бірте қысқара түсті.
Кедей ауылдың сыртында ойнап жүрген топ бала бұл көрініске таңырқай қалыпты. Киіктер көзден таса болып, қуғыншылар әбден көрінбей кеткенше топ бала аттылар соңында қалған бозғылт шаңның сүреңіне қарады да тұрды. Әсіресе, топ ішіндегі жасы онға жаңа келген қыз бала әлгі көрініске зер сала қарады. Жас болғанымен оның жүрегінде әлде бір аяныштың ізі қалып қойғандай еді.
Ақсақ киік
Басқаларынан оқшау қала бастаған жаралы киік оқ тигеніне қарамастан, шоқақтап келеді. Құс сияқты қанаты болмаса да, жерден биік көтеріле алмаса да, жас киік әлі ширақ көрінеді. Бірақ киік пен шапқан аттар арасындағы қашықтық бірте-бірте қысқара түсті.
Кедей ауылдың сыртында ойнап жүрген топ бала бұл көрініске таңырқай қалыпты. Киіктер көзден таса болып, қуғыншылар әбден көрінбей кеткенше топ бала аттылар соңында қалған бозғылт шаңның сүреңіне қарады да тұрды. Әсіресе, топ ішіндегі жасы онға жаңа келген қыз бала әлгі көрініске зер сала қарады. Жас болғанымен оның жүрегінде әлде бір аяныштың ізі қалып қойғандай еді.
(91сөз) С.Бақбергенов
Объяснение: