2-тапсырма Жазылым тапсырмасы «Сөз мәдениеті сейлеу әдебі» деген тақырыпта эссе жаз. Сез саны (60-70 сөз). Эссе жазу барысында дыбыстар жүйесін орфографиялық нормаға сай, үндестік заңына сәйкес қолдан.
«Егемен Қазақстанда» бұл туындыны «қазақ әдебиетінің тәуелсіздік жылдарындағы толымды табысы» деп бағаланған. Сол сөздің орындылығын «Бәйтерек» поэмасы жарияланғаннан бері қоғамдық ой-пікір тағы да қуаттай түсіп отыр.
Осы жылдар ішінде баспа бетін көрген шығармалардың арасында Несіпбек Айтұлы поэмасы тәуелсіздік тақырыбын нағыз ақындық шабытпен жырлаумен, кемеліне келіп, кернеуі керіп тұрған көркемдік қуатпен кестелей білуімен оқшауланады. «Бәйтерек» - кең құлашты, еркін тынысты, сан қатпарлы шығарма. Ол жайында шағын сөзде қамтып айтып тастау оңай да емес.
Бір атап өтер жай – поэманың тілі. Несіпбектің бір деммен шығып, ақындық арынмен тұтас күйінде төгіліп түсе қалғандай әсер қалдыратын тамаша туындысы Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың «Дауға салса алмастай қиған, сезімге салса қырандай қалықтаған, ойға салса қорғасындай балқыған, өмірдің кез-келген орайында әрі қару, әрі қалқан болған, әрі байырғы, әрі мәңгі жас, отты да ойнақы ана тілінен артық қазақ үшін бұл дүниеде қымбат не бар екен?» деген жүрек-жарды сөздерін ойға оралтады, аяулы ана тіліміздің қадыр-қасиетін айшықты ашуымен де жаныңызды жарық нұрға бөлейді.
Ең бастысы – поэманы оқи отырып сіз Ел үшін, ер үшін мақтаныш сезіміне бөленесіз. Біздің қазақтың асыл азаматты ардақтауының басты белгісі - өмірін өрелі өлеңмен өрнектеуі. Қай заманда да тарихи тұлғалар туралы халық дастандар, жырлар шығарып отырған, олардың таңдаулары ұрпақтан ұрпаққа жетіп жатқан. Сол дәстүр бүгін де жалғасын табуда. Шынайы шабыттан туған мұндайлық ақық жырдың арқауына айналу – тәуелсіздігімізді тұғырлы етіп берген тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевқа халықтық сүйіспеншіліктің бедерлі белгілерінің бірі.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.
«Бәйтерек – Елбасының өр тұлғасы,
Әкеліп өз қолымен Тәңір қойған!»
(«Бәйтерек» Несіпбек Айтұлы)
«Егемен Қазақстанда» бұл туындыны «қазақ әдебиетінің тәуелсіздік жылдарындағы толымды табысы» деп бағаланған. Сол сөздің орындылығын «Бәйтерек» поэмасы жарияланғаннан бері қоғамдық ой-пікір тағы да қуаттай түсіп отыр.
Осы жылдар ішінде баспа бетін көрген шығармалардың арасында Несіпбек Айтұлы поэмасы тәуелсіздік тақырыбын нағыз ақындық шабытпен жырлаумен, кемеліне келіп, кернеуі керіп тұрған көркемдік қуатпен кестелей білуімен оқшауланады. «Бәйтерек» - кең құлашты, еркін тынысты, сан қатпарлы шығарма. Ол жайында шағын сөзде қамтып айтып тастау оңай да емес.
Бір атап өтер жай – поэманың тілі. Несіпбектің бір деммен шығып, ақындық арынмен тұтас күйінде төгіліп түсе қалғандай әсер қалдыратын тамаша туындысы Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың «Дауға салса алмастай қиған, сезімге салса қырандай қалықтаған, ойға салса қорғасындай балқыған, өмірдің кез-келген орайында әрі қару, әрі қалқан болған, әрі байырғы, әрі мәңгі жас, отты да ойнақы ана тілінен артық қазақ үшін бұл дүниеде қымбат не бар екен?» деген жүрек-жарды сөздерін ойға оралтады, аяулы ана тіліміздің қадыр-қасиетін айшықты ашуымен де жаныңызды жарық нұрға бөлейді.
Ең бастысы – поэманы оқи отырып сіз Ел үшін, ер үшін мақтаныш сезіміне бөленесіз. Біздің қазақтың асыл азаматты ардақтауының басты белгісі - өмірін өрелі өлеңмен өрнектеуі. Қай заманда да тарихи тұлғалар туралы халық дастандар, жырлар шығарып отырған, олардың таңдаулары ұрпақтан ұрпаққа жетіп жатқан. Сол дәстүр бүгін де жалғасын табуда. Шынайы шабыттан туған мұндайлық ақық жырдың арқауына айналу – тәуелсіздігімізді тұғырлы етіп берген тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевқа халықтық сүйіспеншіліктің бедерлі белгілерінің бірі.
Ғаламтор туралы диалог құрастыру.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.