2-тапсырма. Желкенде жазылған есімдіктерді курамына карай талдандар. Үлгі: бәрінен - жалпылау есімдігі, түбірі бәрі, - нен шығыс сеп. күллі баршаға өзінен бәріне барлығымен өзі барлығының өзінде сөзін
- Мен сенен компьютер жөнінде бір нәрсе сұрайын деп едім? Сенде компьютер бар ғой, дұрыс па?
- Ия, бар. Әрине, сұрай бер. Білсем, айтамын ғой.
- Біз жақында ғана сатып алған болғанбыз. Сол компьютер арқылы шетелде оқып жүрген әпкеммен сөйлессек деп едік, соны қалай істеуге болады айтып жібересің бе?
- Оның еш қиындығы жоқ. Ноутбук алып па едіңдер?
- Ия, қолайлы болғандықтан ноутбук сатып алған болатынбыз.
- Жақсы, онда алдымен сөйлесу үшін арнайы платформада тіркелу керек.
- Ол қандай платформа? Мүмкін сенің қолың бос болса, үйге келіп бір көрсетіп жібермейсің бе? «Жүз рет естігеннен, бір рет көрген» тиімді болар.
Төрт мезгіл. Әр мезгілдің өзіне тән қасиеті бар. Бірі жаныңа жылулық сыйласа, бірі қайта туған жауқазындай бүршік атып жатады, ал бірі суығына үйретіп те үлгереді. Осы төрт мезгілдің ішінде ең кереметі күз болар.
Күз ... Сарғайғана жапырақтардың тал басынд желге шыдас бермей жерге түскен сәті , көз алдыңд бүкіл әль қоңырқайте түск боялып, бейн бір салыпа қойғана срает секілді күйге енсе, аспанның шелегі тесіліп қалғандай әр күн сайын тамшылар тамып , жаңбыр жаус, көңілің құлазып тұңғиыққа еніп кетсең , біреуді сағынса, ол сені де сағынса, шіркін, міне, бұл күз ғой.
Күздің кереметі сағынышқа толы жүректі жұлып алып, әуеде әуелете ән салдырып, көңіліңді күңірентсе де ішкі жанр дүниее шынайы бір сезім сыйлайтында. Күзді сүю сағынышты аңсау деген сөз. Аншама ақынның жырына, аншама жазушының қаламына біткен осынау мезгілдің меңіреу тартып тұрса да, өзіне тарта беретіні өзінше бір құдірет.
Күз - адамзаттың сағыныш айы. Мектепка асыққан оқушының сағынышы, қар жерге асыққан жапырақтың сағынышы, егістіктегі мол жемісіня асыққано бағбанның сағынышы, алыстап кеткен достардың қауышуға деген сағынышы, бойжеткен мен бозбаланың махаббат сағынышы, ақынның қаламын, суретшінің күзгі эллегияға деген сағынышы ... Байқайсызли ба, бәрі сағыныш.
Табиғат ананың көз жасын бұлап көк аспан да жетер. Құстардың саңқылы, тырналардың тырауы, қатарласа ұшқан тізбегі, қызарып атып, қызарып батқан күннің сәулесі, қара аспанның төсінде дөңгеленеурет қалыпіі төсінде дөңгеленеурет қалыпі сінде дөңгеленеурет қалыпілінікітры. Бірақ бұл ешқандай сурет немесе жасандылық емес, бұл шынайы қанық түстерге боялған күз мезгілі.
«Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,
Күз болып, дымқыл туман жерді басқан». Абайдың айтпағы дөп түскен.Бл осынау мезгілдің пейзажиқ анық үлгісі. Сағынып сарсаң қуып, салыңыз суға кетіп жүрсе, қапа болмаңыз. Қалыпты жағдай. Мезгілдің мезгілінен тыс мазалайтын әдеті жоқ. Күзде жабырқауыңыз - сіздің біреуге деген сағынышыңыз. Ал сағыну деген керемет сезім. Аңсауға апарса армандап кететін, үмітке сүйресе үркімей үкілететін сіздің кеуде тұсыңыздағы бір түйір ғана жапырақ тәрізді жүрегіңіз бәріне куә.
Күздің күлімдей қарайтын кезі болса алданыш көріңіз. Ол оның шынайы мінезі емес. Бірақ сізге деген сйіспеншілігі.
Әркімнің өзі табиғатына сай мезгілі бар. Мезгілдеріңіз мерзімінен бұрып келіп, сізді шаттыққа бөлесін. Ал мен сағынуға кеттім ... сағыныш әнін айтуға кеттім ...
Диалог.
- Айгүл, сәлем!
- Сәлем, Жанбота!
- Мен сенен компьютер жөнінде бір нәрсе сұрайын деп едім? Сенде компьютер бар ғой, дұрыс па?
- Ия, бар. Әрине, сұрай бер. Білсем, айтамын ғой.
- Біз жақында ғана сатып алған болғанбыз. Сол компьютер арқылы шетелде оқып жүрген әпкеммен сөйлессек деп едік, соны қалай істеуге болады айтып жібересің бе?
- Оның еш қиындығы жоқ. Ноутбук алып па едіңдер?
- Ия, қолайлы болғандықтан ноутбук сатып алған болатынбыз.
- Жақсы, онда алдымен сөйлесу үшін арнайы платформада тіркелу керек.
- Ол қандай платформа? Мүмкін сенің қолың бос болса, үйге келіп бір көрсетіп жібермейсің бе? «Жүз рет естігеннен, бір рет көрген» тиімді болар.
- Жарайды, кешке сағат бестен кейін соғамын.
- Келістік!
- Кезедескенше.
Төрт мезгіл. Әр мезгілдің өзіне тән қасиеті бар. Бірі жаныңа жылулық сыйласа, бірі қайта туған жауқазындай бүршік атып жатады, ал бірі суығына үйретіп те үлгереді. Осы төрт мезгілдің ішінде ең кереметі күз болар.
Күз ... Сарғайғана жапырақтардың тал басынд желге шыдас бермей жерге түскен сәті , көз алдыңд бүкіл әль қоңырқайте түск боялып, бейн бір салыпа қойғана срает секілді күйге енсе, аспанның шелегі тесіліп қалғандай әр күн сайын тамшылар тамып , жаңбыр жаус, көңілің құлазып тұңғиыққа еніп кетсең , біреуді сағынса, ол сені де сағынса, шіркін, міне, бұл күз ғой.
Күздің кереметі сағынышқа толы жүректі жұлып алып, әуеде әуелете ән салдырып, көңіліңді күңірентсе де ішкі жанр дүниее шынайы бір сезім сыйлайтында. Күзді сүю сағынышты аңсау деген сөз. Аншама ақынның жырына, аншама жазушының қаламына біткен осынау мезгілдің меңіреу тартып тұрса да, өзіне тарта беретіні өзінше бір құдірет.
Күз - адамзаттың сағыныш айы. Мектепка асыққан оқушының сағынышы, қар жерге асыққан жапырақтың сағынышы, егістіктегі мол жемісіня асыққано бағбанның сағынышы, алыстап кеткен достардың қауышуға деген сағынышы, бойжеткен мен бозбаланың махаббат сағынышы, ақынның қаламын, суретшінің күзгі эллегияға деген сағынышы ... Байқайсызли ба, бәрі сағыныш.
Табиғат ананың көз жасын бұлап көк аспан да жетер. Құстардың саңқылы, тырналардың тырауы, қатарласа ұшқан тізбегі, қызарып атып, қызарып батқан күннің сәулесі, қара аспанның төсінде дөңгеленеурет қалыпіі төсінде дөңгеленеурет қалыпі сінде дөңгеленеурет қалыпілінікітры. Бірақ бұл ешқандай сурет немесе жасандылық емес, бұл шынайы қанық түстерге боялған күз мезгілі.
«Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,
Күз болып, дымқыл туман жерді басқан». Абайдың айтпағы дөп түскен.Бл осынау мезгілдің пейзажиқ анық үлгісі. Сағынып сарсаң қуып, салыңыз суға кетіп жүрсе, қапа болмаңыз. Қалыпты жағдай. Мезгілдің мезгілінен тыс мазалайтын әдеті жоқ. Күзде жабырқауыңыз - сіздің біреуге деген сағынышыңыз. Ал сағыну деген керемет сезім. Аңсауға апарса армандап кететін, үмітке сүйресе үркімей үкілететін сіздің кеуде тұсыңыздағы бір түйір ғана жапырақ тәрізді жүрегіңіз бәріне куә.
Күздің күлімдей қарайтын кезі болса алданыш көріңіз. Ол оның шынайы мінезі емес. Бірақ сізге деген сйіспеншілігі.
Әркімнің өзі табиғатына сай мезгілі бар. Мезгілдеріңіз мерзімінен бұрып келіп, сізді шаттыққа бөлесін. Ал мен сағынуға кеттім ... сағыныш әнін айтуға кеттім ...