Мырза Хайдар Дулаттың «Тарих-и Рашидиі» әдеби жәдігер
Орталық Азияның XVI ғасырдағы атақты тарихшысы, әдебиет майталманы Мұхаммед Хайдар Дулаттың (1499-1551) өмірі мен шығармашылығын зерттеу мен зерделеу әдебиеттану, тарих, философия, дінтану, лингвистика ғылымдары алдындағы үлкен міндет.
Мырза Хайдардың «Тарих-и Рашиди» еңбегінің құндылығы оның қазақ тарихы мен әдебиетін және мәдениетін өткен түркілік дәуірмен, исламдық тарихи кезеңмен сабақтастыра алуы болды.
Тақырыптың өзектілігі. «Тарих-и Рашидидің» әдеби-көркемдік жағы әлі де болса толық зерттеу нысанына айнала қойған жоқ. Еңбекті зерттеген ғалымдардың көпшілігі оған әдеби шығарма ретінде емес, тарихи еңбек ретінде қарап, бағалады.
Фольклортанушы, академик С.Қасқабасов: «Жыраулар өз шығармаларында идеалды әміршінің бейнесін жасады, -дей келіп, – өздерінің монолог түріндегі айтылатын толғауларында жырлаулар маңызды мемлекеттік мәселелермен қатар заман мен қоғам, адам мен заман, тұлға мен тобыр, сондай-ақ имандылық пен қайрымдылық, өмірдің өткіншілігі мен адамның опасыздығы, өлім мен өмірдің қайшылығы сияқты моральдық, этикалық, фәлсафалық проблемаларды көтеріп, қоғаммен байланыстыра жырлап отырады» деп жазған болатын [3, 8 б.]. Осы айтылған ғұлама пікірдің Мырза Хайдар шығармашылығына түгелдей қатысы бар. Өйткені, ХVІ ғасырда өмір сүрген Асан Қайғы да, Қазтұған да, Шалгез де Мырза Хайдардың замандасы, ұлысы басқа болғанымен ұлты бір қандастары. Олар да Мырза Хайдар Дулат секілді Әз Жәнібек хан, Битемір, Ораз-Мұхаммед сынды қазақ хандары мен Ноғай әмірлерінің сарайы маңында тіршілік етіп, әміршісі мен заманының күрделі де келелі мемлекеттік маңызды тақырыптарын сөз етті.
Мырза Хайдар «Тарих-и Рашиди» еңбегінде 1346-1546 жылдар аралығындағы Орталық Азия, Тибет, Ауғанстан, Кашмир, Иран, тіпті Иракқа да қатысты көптеген тарихи оқиғаларды, сондай-ақ автор өзі өкілі болып табылатын қазақ өмірінің де бірқатар деректерін сол дәуір шындығына сай баяндайды. Ғұмырнамалық әдеби еңбегін жазу барысында Мұхаммед Хайдар қоғамдық шындықты басты принцип ретінде ұстайды, сонымен бірге өз шығармасының көркемдік-әдеби жағына мұқият назар аударады
А) АҚШ-тағы азаматтық соғыс жылдарының бастапқы кезеңiнде өнеркәсiп өнiмi 4-орынға шықты. 1860 жылғы АҚШ өнеркәсiп өндiрiсiнiң жедел дамуын немен түсiндiресіз?
1. Менің АҚШ 4 өнім кезенге шыққанда бұл оңтүстікті жерлерің айырылған және ауылшаруашылық жерлерін айырылды және соғыс басталды
2. Менің ойымша АҚШ жеделді дамуға соғыстан жаңа экономикалық құлдырауын болмасын деп мен ойлаймын
Ә) ХIХ ғасырдың бiрiншi жартысында жол-көлiк жүйесi де жылдам дамуына мысал келтiрiңіз.
Көлік поршневая системадан бірінші көліктер жүрген болды
Б) ХIХ ғасырда АҚШ-та жұмысшы қозғалысы Батыс Еуропа елдерiне қарағанда неге баяу жүрдi?
Менің ойымша АҚШ жаңа ел болғанан кейің олардың жұмыс қозғалысы содан кейің жай жүрген
В) Америка жұмысшыларының таптық күрестегi қайшылықтарының 1 себебiн анықтаңыз.
Партиялар мен талаптардың күресі ашық сипат алуы. Консерватизім, либерализм, социализм және марксизм басты идеялақ ағымдар есебіне толық қалыптасып тиісті партиялар түрінде саяси көрініс табуы.
Мырза Хайдар Дулаттың «Тарих-и Рашидиі» әдеби жәдігер
Орталық Азияның XVI ғасырдағы атақты тарихшысы, әдебиет майталманы Мұхаммед Хайдар Дулаттың (1499-1551) өмірі мен шығармашылығын зерттеу мен зерделеу әдебиеттану, тарих, философия, дінтану, лингвистика ғылымдары алдындағы үлкен міндет.
Мырза Хайдардың «Тарих-и Рашиди» еңбегінің құндылығы оның қазақ тарихы мен әдебиетін және мәдениетін өткен түркілік дәуірмен, исламдық тарихи кезеңмен сабақтастыра алуы болды.
Тақырыптың өзектілігі. «Тарих-и Рашидидің» әдеби-көркемдік жағы әлі де болса толық зерттеу нысанына айнала қойған жоқ. Еңбекті зерттеген ғалымдардың көпшілігі оған әдеби шығарма ретінде емес, тарихи еңбек ретінде қарап, бағалады.
Фольклортанушы, академик С.Қасқабасов: «Жыраулар өз шығармаларында идеалды әміршінің бейнесін жасады, -дей келіп, – өздерінің монолог түріндегі айтылатын толғауларында жырлаулар маңызды мемлекеттік мәселелермен қатар заман мен қоғам, адам мен заман, тұлға мен тобыр, сондай-ақ имандылық пен қайрымдылық, өмірдің өткіншілігі мен адамның опасыздығы, өлім мен өмірдің қайшылығы сияқты моральдық, этикалық, фәлсафалық проблемаларды көтеріп, қоғаммен байланыстыра жырлап отырады» деп жазған болатын [3, 8 б.]. Осы айтылған ғұлама пікірдің Мырза Хайдар шығармашылығына түгелдей қатысы бар. Өйткені, ХVІ ғасырда өмір сүрген Асан Қайғы да, Қазтұған да, Шалгез де Мырза Хайдардың замандасы, ұлысы басқа болғанымен ұлты бір қандастары. Олар да Мырза Хайдар Дулат секілді Әз Жәнібек хан, Битемір, Ораз-Мұхаммед сынды қазақ хандары мен Ноғай әмірлерінің сарайы маңында тіршілік етіп, әміршісі мен заманының күрделі де келелі мемлекеттік маңызды тақырыптарын сөз етті.
Мырза Хайдар «Тарих-и Рашиди» еңбегінде 1346-1546 жылдар аралығындағы Орталық Азия, Тибет, Ауғанстан, Кашмир, Иран, тіпті Иракқа да қатысты көптеген тарихи оқиғаларды, сондай-ақ автор өзі өкілі болып табылатын қазақ өмірінің де бірқатар деректерін сол дәуір шындығына сай баяндайды. Ғұмырнамалық әдеби еңбегін жазу барысында Мұхаммед Хайдар қоғамдық шындықты басты принцип ретінде ұстайды, сонымен бірге өз шығармасының көркемдік-әдеби жағына мұқият назар аударады
Объяснение:
ответ:мен осылай істедім
А) АҚШ-тағы азаматтық соғыс жылдарының бастапқы кезеңiнде өнеркәсiп өнiмi 4-орынға шықты. 1860 жылғы АҚШ өнеркәсiп өндiрiсiнiң жедел дамуын немен түсiндiресіз?
1. Менің АҚШ 4 өнім кезенге шыққанда бұл оңтүстікті жерлерің айырылған және ауылшаруашылық жерлерін айырылды және соғыс басталды
2. Менің ойымша АҚШ жеделді дамуға соғыстан жаңа экономикалық құлдырауын болмасын деп мен ойлаймын
Ә) ХIХ ғасырдың бiрiншi жартысында жол-көлiк жүйесi де жылдам дамуына мысал келтiрiңіз.
Көлік поршневая системадан бірінші көліктер жүрген болды
Б) ХIХ ғасырда АҚШ-та жұмысшы қозғалысы Батыс Еуропа елдерiне қарағанда неге баяу жүрдi?
Менің ойымша АҚШ жаңа ел болғанан кейің олардың жұмыс қозғалысы содан кейің жай жүрген
В) Америка жұмысшыларының таптық күрестегi қайшылықтарының 1 себебiн анықтаңыз.
Партиялар мен талаптардың күресі ашық сипат алуы. Консерватизім, либерализм, социализм және марксизм басты идеялақ ағымдар есебіне толық қалыптасып тиісті партиялар түрінде саяси көрініс табуы.
Подробнее - на -