Ерте замандардан келе жатқан аңыз бойынша ұлан-байтақ жеріміздің Солтүстігіндегі Тобол өзенінің жағасында ірі қалалардың бірі-Қостанай. Қала атауының қайдан шыққаны туралы екі түрлі аңыз бар. Соның біреуіне сүйенсек, ертеде өмірі байға жалшы болумен өткен Қос және Танай деген кедейдің егіз қыздары болған екен. Көшпелі тірліктің қиыншылығын көтере алмай жарық дүниемен қоштасқан қос қыздың есімдері ел узында сақталып, уақыт өте осы аймақ ҚОСТАНАЙ деп атаныпты. Ал екінші нұсқа бойынша Қалмық шабуылынан Қазақ жерлерін қорғап атағы жайылған Қостана батыр атымен аталды деген аңыз бар.
Ресми түрде қалаға 1895 жылы Қостанай атауы беріледі. 1910 жылы уезд бастығы Кочергин балаларға көркем сурет мектебінің ғимаратын салдыртады. Бүгінде бұл ғимаратта Горький атындағы орыс драма және қуыршақ театры жұмыс істеуде. Қаланың бас жоспары 1968 бекітілген. Сол жоспар бойынша жүзгетасырылған Кеңестік дәуір сәулеті бұрыннан қалыптасқан әсем келбетін одан сайын түрлендіре түсті. 1985 жылдың басында қаланың орталығында классикалық үлгідегі сағаты бар тамаша мұнара тұрғызылды. Мұнда алғашқы мешіт 1893 жылы салынған. Кейіннен жұмысшылар клубы, кинотеатр, филармонияның концерт залына айналған бұл ғимарат 1898 жылы сәулет ескерткіші деп жарияланды. Тек содан он жыл өткенде ғана ғимарат өзінің бастапқы болмысына еніп,қайтадан мешіт ретінде пайдалана бастады. Қазір жаңа заман талабына қарай түрленіп жайнай түскен Қостанай қаласының болашақ бейнесі бұдан жарқын болатындығы күмәнсіз. Қостанай қаласы өзінің егісті алқаптарымен,өндіріс орындарына бай,танымал.Олардың ішінде: "Новый день", "Деп", "Карона" "Баян-сұлу", "Агромаш холдинг" т.б бар.
Абай Кунанбаев казак халкына улы акын ретинде танылган. Абайдын шын есими Ибрахим,ажеси Зере немереси абай болып журсин деп Ибрахимды Абай деп атап кеткен. Казактын улы акыны Абай Кунанбаев казирги Шыгыс Казакстан обласында, Шынгыстау боктеринде дуниеге келген. Абай Семей каласындагы медреседе окып жургенде коп уакытын китап окуга, оздигинен ертеги,дастан,хисса сиякты адеби мураларымен Абай осы кезде танысып, оларды кызыга окыган. Осы медреседе окумен катар ол оз бетимен орыстын приходтык мектебинен сабак алып, орыс тилин уйренеди.
Менің қалам Қостанай
Ерте замандардан келе жатқан аңыз бойынша ұлан-байтақ жеріміздің Солтүстігіндегі Тобол өзенінің жағасында ірі қалалардың бірі-Қостанай. Қала атауының қайдан шыққаны туралы екі түрлі аңыз бар. Соның біреуіне сүйенсек, ертеде өмірі байға жалшы болумен өткен Қос және Танай деген кедейдің егіз қыздары болған екен. Көшпелі тірліктің қиыншылығын көтере алмай жарық дүниемен қоштасқан қос қыздың есімдері ел узында сақталып, уақыт өте осы аймақ ҚОСТАНАЙ деп атаныпты. Ал екінші нұсқа бойынша Қалмық шабуылынан Қазақ жерлерін қорғап атағы жайылған Қостана батыр атымен аталды деген аңыз бар.
Ресми түрде қалаға 1895 жылы Қостанай атауы беріледі. 1910 жылы уезд бастығы Кочергин балаларға көркем сурет мектебінің ғимаратын салдыртады. Бүгінде бұл ғимаратта Горький атындағы орыс драма және қуыршақ театры жұмыс істеуде. Қаланың бас жоспары 1968 бекітілген. Сол жоспар бойынша жүзгетасырылған Кеңестік дәуір сәулеті бұрыннан қалыптасқан әсем келбетін одан сайын түрлендіре түсті. 1985 жылдың басында қаланың орталығында классикалық үлгідегі сағаты бар тамаша мұнара тұрғызылды. Мұнда алғашқы мешіт 1893 жылы салынған. Кейіннен жұмысшылар клубы, кинотеатр, филармонияның концерт залына айналған бұл ғимарат 1898 жылы сәулет ескерткіші деп жарияланды. Тек содан он жыл өткенде ғана ғимарат өзінің бастапқы болмысына еніп,қайтадан мешіт ретінде пайдалана бастады. Қазір жаңа заман талабына қарай түрленіп жайнай түскен Қостанай қаласының болашақ бейнесі бұдан жарқын болатындығы күмәнсіз. Қостанай қаласы өзінің егісті алқаптарымен,өндіріс орындарына бай,танымал.Олардың ішінде: "Новый день", "Деп", "Карона" "Баян-сұлу", "Агромаш холдинг" т.б бар.
Абай Кунанбаев казак халкына улы акын ретинде танылган. Абайдын шын есими Ибрахим,ажеси Зере немереси абай болып журсин деп Ибрахимды Абай деп атап кеткен. Казактын улы акыны Абай Кунанбаев казирги Шыгыс Казакстан обласында, Шынгыстау боктеринде дуниеге келген. Абай Семей каласындагы медреседе окып жургенде коп уакытын китап окуга, оздигинен ертеги,дастан,хисса сиякты адеби мураларымен Абай осы кезде танысып, оларды кызыга окыган. Осы медреседе окумен катар ол оз бетимен орыстын приходтык мектебинен сабак алып, орыс тилин уйренеди.