3. Суреттерге қара. Адамдар бір-бірімен қалай қарым-қатынас жасауда? Олардың қайсысы ауызекі, қайсысы жазбаша сөйлеуді қолданды? Қарым-қатынас жасауда қимыл мен ымның көмегі бар ма? Жан-жануарлар сөйлей ала ма? А. Төмендегі сөйлемдер ар суретин атауы бола ала ма?
-Улым тағаны ал,өзімізбен бірге алып кетеміз деді.Баласы əкесіне
Əке сынып қалған тағанын не керегі бар деді. Əкесі ундемей,енкейіп тағаны жерден өзі көтеріп алды. Қаланын шетінде усталар туратын. Жолда тауып алган таганы əкесі 3тиынға сатты. Олар жолда келе жатқанда шие сатып журген сатушыны көреді.Əкесі жанагы 3тиынга шие сатып алып,улына карамай өзі жеп келе жатады. Əкесі і
əдейі жол бойында бір шиеден тастап отырады.Баласы əкесінін əр тастаган шиесін енкейіп алып жеп келеді.Бір кезбе əкесі оған бурылып карап:
Көрдінбе бір рет енкейюге ерініп ен 10 рет енкейдін. есінде сакта: бір жумысты істегін келмейма обан да көп жумыс жасайсын дейді
Бір кезде елдің ертеңін ойлаған Асан қайғы:
Мұнан соң қилы-қилы заман болар,
Заман азып, заң тозып жаман болар.
Қарағайдың басына шортан шығып,
Бабалардың дәурені тәмам болар,
— деп таусылса, Бұқаржырау:
Ай заман-ай, заман-ай,
Түсті мынау түман-ай,
Істің бәрі күмән-ай.
Баспақ-тана жиылып,
Фәни болған заман-ай,
Арғымағын жоғалтып,
Тай жүгірген заман-ай,
— деп толғанса, Мөңке толғамдары да белгілі бір дәрежеде солармен үндес.
Мөңке би:
Құрамалы, қорғанды үйің болады,
Айнымалы, төкпелі биің болады.
Халыққа бір тиын пайдасы жоқ
Ай сайын бас қосқан жиын болады.
Ішіне шынтақ айналмайтын
Ежірей деген ұлың болады.
Ақыл айтсаң ауырып қалатың
Бедірей деген қызың болады.
Алдыңнан кес-кестеп өтетің
Кекірей деген келінің болады.
Ішкенің сары су болады,
Берсең итің ішпейді,
Бірақ адам оған құмар болады,
Қиналғанда шапағаты жоқ жақының болады.
Ит пен мысықтай ырылдасқан,
Еркек пен қатының болады…
деп айтып кеткен екен.