3-тапсырма. Берілген сөйлемдерден үстеулерді тауып, астын сызып, үстеудің түрін анықтаңдар. Әжем балаша қуанды. Біздің үйге көрші талай рет келген. Сәуле бірінші сабаққа біраз кешігіп келді. Ажар кешегі тапсырманы жылдам орындады.

Ата-бабамыздың сонау жылдан бері армандағаны еліміздің жерін аман

сақтап қалу. Салт-дәстүрімізді құрметтеп, кейінгі ұрпаққа мұра етіп қалдыру

болған. Қазіргі аға буын өкілдері бар күшімізді біріктіріп, бір-бірімізбен тату

өмір сүрсек қана еліміздің болашағы зор екендігін айтып жүр.

Кейінгі буын жастар да, оқушылар да «Мәңгілік ел» бағдарламасы арқылы

еліміздің тілін, дәстүрімізді сақтап қалуға болатын іс-шараларды өткізіп-ақ

жүр. Болашақта менің елім қазіргі ауырлықты жеңіп шыққан мықты ел

болатынына мен сенімдімін.

Қазақстан өзінің табиғаты мен бай республика.

Енді біз Қазақстан экологиясы туралы айтып өтейік.

Адамның шаруашылық әрекеті табиғаттың өзгеруіне әсер ететін ерекше фактор. Адам еңбек пен ақыл ойдың арқасында қоршаған ортаға бейімделумен қатар, оны өзгертеді. Сондықтан табиғатты өзгерту барысында адамзат оның кейінгі зардаптарын да ескеруі қажет. Табиғат кешендеріне кері әсер ететін озық ғылыми-техниканың тікелей қатысы жоқ. Ол өзгерістерге кінәлы прогресс емес, техникалық жобаларда адамның шаруашылық әрекетінің әсері есепке алынбаған. Жауын-шашын мөлшерін, топырақ ылғалдығын ескерместен топыраққа минералды тыңайткыштар енгізу, ол заттардың шайылып, өзендер мен бөгендердің ластануын туғызды. Мұның бәрі қаншама еңбек пен шикізатты зая кетірумен бірге, қоршаған ортаның жағдайын нашарлатады. Ірі бөгендер салуда аумақтың табиғат ерекшеліктерін ескермеу мезгілсіз батпақтануға, топырак, өсімдік жамылғысы мен сол жердің микроклиматының өзгеруіне әкеп соғады. Қазіргі кезде антропогендік ландшафтар басым. Ландшафтарды жақсарту үшін оларды өзгертетін шаралар жүргізеді. Соның бірі – мелиорация. Мелиорация жердің жағдайын жақсарту мен оны пайдалану тиімділігін арттыруға бағытталған шаралардың жиынтығы болып табылады. Табиғатты тиімді пайдалану, көркейту және қорғау кешенді түрде қарастырылуы қажет. Рио-де-Жанейро декларациясының қағидаларын есепке ала отырып Қазақстанның экологиялық қауіпсіздігі проблемалары және қоршаған ортасының жағдайына ғаламдық, ұлттық және жергілікті деңгейде қаралуын қарастырады.

Ғаламдық экологиялық проблемаларға климаттың өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, биоәртүрліліктің азаюы, шөлейттену және жердің құлдырауы (деградация) жатады. Ұлттық экологиялық проблемалареа экологиялық апатты аймақтар; Каспий теңізі қайраңы ресурстарын белсенді игерумен байланысты проблемалар; тарихи ластану; трансшекаралық мәселелер; әскери ғарыштық және тәжірибелік кешендер полигондарының әсерін жатқызуға болады. Жергілікті экологиялық проблемаларға ауа бассейнінің ластануын, радиоактивті, тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтары, табиғи және техногендік төтенше жағдайларды жаткызуға болады. Адам әрекетінен Қазақстан жерінде тез шешуді қажет ететін проблемалар бар.