3 - тапсырма . Д. Досжанның « Жібек жолы » романынан алынған үзіндіні оқы . Мәтіннің мазмұнын баянда. Мәтінге жоспар құр, негізгі ойды 3 сөйлеммен жаз.
Ақиық ұстазы – Әбу Насыр Мұхаммед ұлы Мұхаммед Тархан Фараби туралы ойлады . Әбу Насырдың « Ізгі қала халқының көзқарастары туралы кітап » деген ғажайып шығармасын еске алды . Ол шығарманы үш рет оқып шыққан . Кітапта ұлы ғұлама қоғам туралы айтқан . Ұстазы қоғамды « толық » әм « толымсыз » деп екіге бөледі . Толық қоғамның өзі үш түрлі : үлкен , ор таша және кіші . Үлкен қоғам – бүкіл жержүзіндегі ақылды адамзат ; орта ша қоғам – белгілі бір ел , мемлекет ; кіші қоғамға жеке - дара қала халқын жатқызған . Енді осы қалалардың өзін « ізгі » және « надан » деп екіге бөледі : « Адамдары бақытты болу үшін біріне бірі көмектесіп отыру мақсатымен бір лескен қала ізгі қала болады , халқы бақытқа жету үшін өзара көмектесіп отыратын қоғам да ізгі қоғам болады » , – дейді . ... Надан қалаларды Әбу Насыр сегіз түрге бөледі . Бұл қалалардың халқы бас пайдасын жұрт мүддесінен жоғары қояды , өзімшіл , менмен , мақтаншақ келеді Олардың ұғымынша , өмірдің ең асыл ләззаты байлықта , билікте Ауызбірлігі мол , түсінігі терең , бір - біріне қол ұшын беріп отыратын қаласы осы Отырар емес пе ? Әбу Насыр ізгі қаланы қатты аңсаған . Оның ойынша , ізгі қала тұрғын дарының дені бақытты , білімді , өнерлі , зергер , еңбексүйгіш , меймандос шыншыл болады . Өсек , өтірік , ұрлық , бұзақылық жойылған . Жұрт та бір - бірі не үнемі ізгі ниетпен көмектеседі , қуанышын қоса көтереді . Ешбір қаламе соғыспайды , бірақ өзгелер шабуыл жасай қалса , тойтарар қайраты мол . Еш кімге есесін жібермейді . Ол қаланың әміршісі де ержүрек , білімді , қылышти емес , кітапты сыйлайтын саналы жан болғаны ләзім .
Осы жылы Абай 13 жасқа толды. Ол өсті
ол атқа мінуі мүмкін еді, бірақ ол үйден көп шықпады. Ол басқалармен салыстырғанда басқа кәсіппен айналысады. Ол өзінің досын тапты. Бұл оның әжесі. немесе оның анасы.
Абай осы жылы әжесінің керемет ертегіші екенін байқады. Қызықты айтады. Бірде Абай ауырып қалып, одан әңгіме айтып беруін өтінеді. Содан кейін ол ойланып, өлеңмен бастады:
баяғыда, байқалмайтын кезеңдерден ... Абай мұны түсінді, келесі жолы оған ертегі айтып беруді өтінгенде, ол үнсіз тізесін сипап:
баяғыдан бері сезілмейтін уақыт ...
Басында әжесі оған көптеген ертегілер айтып берді. Абай оны әрдайым ерекше ықыласпен тыңдайтын, кейде әжесі шаршап-шалдығып, ертегіні айтпайды, содан кейін анасынан сұрайды. Ұлжан да көптеген ертегілерді білетін, бірақ ол көп болатын
поэзия түрінде айтылды
Егер ответ пайдалы болса лучший ответ сделай
аяна деп кой
Әрбір қазақ отбасында дүниеге сәби келгенде оған жарасымды, мағыналы, әрі әдемі есім беруге тырысады. Кейбір отбасылар заманауи ат қойса, енді кейбіреулері ата-бабаларының, ұлы тұлғалардың есімін қояды.
Әдетте бала есімін елге сыйлы, құрметті, беделді азаматы қояды. Сәбиді қолына алып, сәбидің аяғын құбылаға қаратып жатқызып немесе қолына алып, оң құлағына азан шақырып, сол құлағына қамат түсіріп, көпшіліктің көзінше сәбидің есімін екі құлағына үш мәрте қайталап айтады. Осы сәттен бастап, қазақта ата-ананың бала алдындағы міндеттері басталды деп есептеген. Нәрестеге есімді егер оның ата-әжесі тірі болса, міндетті түрде солар ұсынған ат қойылады. Осылайша менің есімімді әжем таңдап, «аяна » болсын деп шешіпті. аяна– есімі әдемі есім