3-тапсырма. Мәтінді оқы. Мәтіннен Толғанайдың «бақыт» туралы айтқан жолдарын тауып жаз. - Амансың ба, қасиетті далам!
-Аманшылық. Келдің бе, Толғанай? Былтырғы қалпың жоқ, қартайып,
тозып кетіпсің! Шашың қудай аппақ, қолыңда таяқ.
-Өмір зымырап өтіп бара жатқан жоқ па, Жер-Ана?! Бүгін-менің мінажат
ететін күнім.
-Білемін. Келеріңді білдім, Толғанай. Сен сол күні «бақыт» дегенді
түсініп, сыр шеркенсің.Айта бер, Толғанай!
-Қазір айтамын. Сол күндер ертегі секілді.
Орақшылар іске кірісті.Балам Қасымның комбайны бидайды жапырып
жатыр. Қасым бидайды иіскеді. Жарықтық дәннің иісі қандай!Кешке
қарай жаңа бидайдың наны дайын болды.Жаңа бидайды ең бірінші
орақшылар жеді..Бұл-бұрыннан келе жатқан дәстүр. Жаңа бидайдың
нанының дәні қасиетті. Түсі қоңыр. Нан сәл қолға ілініп жабысып тұр.
Оның дәміне, күн, жер, түтін сіңген иісіне не жетсін, шіркін!
Қасым комбаинды тоқтатып, қолын жуды.
Дастарқанға отырып нан турады:
-Ып-ыстық екен.Ал, апа, жаңа бидайдың нанынан бірінші
болып дәм татыңыз,-деді. Мен нанның дәмін таттым. Наннан
комбайншының қолының иісін сездім.Ондай тәтті нан жеп
көрген емеспін.
Өйткені ол нанды ұлымның бейнеткер қолы турап берген. Ол
нан-елдің өндірген наны еді. Осы сәтте мен «ана» деген кім,
«оның бақыты» не екенін білдім. Бидайдың өнуі сабағы мен
жерге байланысты. Ал ананың бақыты баласы мен елінің
бақытына байланысты екен. Мен соны түсіндім.
Бердібек Соқпакбаевтың «Менің атым Қожа»атты шығармасының кейіпкерлері
• Қожа — Шығарманың басты кейіпкері. Шын аты Қожаберген. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны "Қара Қожа" деп атайды. Кейде келемеждеп, «Қара Қожа» деудің орнына «Қара Көже» дейді. Шашы қайратты. Бойы - орта бойлы, әжесі "әкең тәрізді сұңғақ боласың" дейді. Мектепте дәрігер өлшегенде жүз отыз тоғыз сантиметр шыққан. Жасы он екіде. Бесінші сыныпты бітірген. Арманы: оқу бітіріп, университетке түсу. Жазушы болу.
• Жанар — Қожамен бірге оқиды. Қожаның ойынша "кластағы ең бір ақылды қыз. Сұлу." Дауысы әдемі, ән салады. Басына үкілі тақия киіп, мың бұралып «Қамажайға» билейді. Өнерлі қыз. Сыныптағы бірінші үздік оқушы.
• Сұлтан — ол Қожаның жан досы. Бойы ұзынша арық келген жігіт. Қожадан екі-үш жас үлкен. Әкесі Сүгір жылқы бағады. Бірақ ол біраз жыл бұрын оқуды тастап кеткен және жаман қылықтарға әуес.
• Қаратай — көрші колхоздағы комбайншы. Қаратайдың әйелі дүние салған. Ол Қожаның анасына үйленбекші. Қожа оны жек көреді.
• Жантас — Ол Қожамен бір сыныпта оқиды. Жантас пен Қожа бір бірін ұнатпайды. Себебі Жантас Қожаны үнемі «Қара көже» деп мазақтайды және екеуі де Жанарды ұнатқандықтан үнемі сөзге келіп қалады. Сол себепті өз сыбағасын алады.
• Майқанова — Қазақ тілі пәнінің мұғалімі (Майқанова Сәбира). Қожа оқитын сыныптың жетекшісі. Ол адамгершілігі мол әрі ақылды ұстаз.
• Әжесі — Қожаны қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай қызғыштай қорғап өсіреді. Өзінің ерке немересін еш жамандыққа қимайтын жанашыр жан.
• Анасы — Қожаның анасының аты — Миллат. Ол ақылды, тәрбиелі адам. Ауылдың үлкен-кішісінің бәрі бірдей алдынан қия басып өтпей, хан көтеріп, құрметтеп тұрады. Екі бірдей сайлауда қатарынан аудандық советке депутат етіп сайланған.
• Сәйбек қарт — Мектеп күзетшісі. Ол Қожаның әкесі Қадырдың досы, әкесі туралы көп білетін әрі Қожаға ақыл айтқан кісі.
• Оспанов — зоология пәнінің мұғалімі. Қожаның жақсы көретін мұғалімдерінің бірі. Ол Қожаның әкесінің көзі тірі кезіндегі жан досы болған.
• Жақанов — Қожаның сыныптасы.
• А.Михайловна — Толық аты: Анфиса Михайловна. Орыс тілі пәнінің мұғалімі. Қожаның айтуынша, "мұғалімдердің ішіндегі алтын адам".
• Сүттібайдың Қожасы — Қожаның сыныптасы. Сүттібайдың үлкен баласы. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны өңіне қарап "Сары Қожа" деп атайды.