ГораСлез

07.05.2020 01:46 •  Қазақ тiлi

3-тапсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. Әлпештеген әке мен аялаған ана отбасының тірегі болып табылады. Әкеге байланысты баба, кейуана, ата, әже, әке, аға, әпке, іні, қарындас, шешеге қатысты нағашы ата, нағашы әже, нағашы әпке, нағашы аға, нағашы іні, нағашы қарындас деген туыстық атаулар бар.

Атаның отбасындағы рөлі айрықша. Ол - әулетінің тірегі, ісімен сый-құрметке бөленген қадірлі қария. Ал әже - елдің, отбасының бүтіндігін ойлайтын ел анасы. Әжелер салт-дәстүрді сақтап, оны кейінгі жастарға үйретіп отырады.

Әке - отбасының тірегі, асыраушысы, қорғаушысы. Әкенің отбасындағы рөлі зор. Қазақ халқы «Әке тұрып, ұл сөйлегеннен без» деп әкенің айтқанын бұлжытпай орындап отырған. Әке дастарңанға отырмай, ас ішілмеген. Ана - баланы жарың дүниеге әкелген ең ардақты жан. Ананың көңілін қалдыру, оған дауыс көтеру ең үлкен қылмыс болып есеп- теледі.

Әпке - отбасындағы анадан кейінгі сыйлы адам. Ол інілері мен сіңлілеріне үнемі қамқорлық жасап отырады. Ал аға - әке орнындағы ең беделді адам. Аға-өзінен кішілерге қамқоршы. Ол өзінен кейінгі балалардың тәрбиесіне жауап беретін адам ретінде есептелген. «Ағасы бардың жағасы бар» деген мақал осыған байланысты айтылған.

Іні - аға мен әпкенің ісін жалғастырушы. Ол ағасы мен әпкесіне әрқашан көмектесіп, олардың тәлім-тәрбиелік нұсқауларын бұлжытпай орындаған. «Інісі бардың тынысы бар» деген мақал осыған дәлел. Қарындас - әпкеден кейінгі сыйлы адам болып табылады. Қазақ халқы отбасында қыздарды қадірлеген. «Қыз - қонақ»» деп қыздарын төрге отырғызған.​