- Сәлем Бәтеңке! - Сәлем! - Ей, неге көңіл - күйің жоқ? Түріңе не болған? - Қайсы бірін айтайын, мені егем даланың лайы мен қарына киіп, рақатымды көрді. Енді мені керек етпестей лақтыра салды. Түрім болса мынау, бір майлап, сүртуді де білмейді. Содан ренжіп кетіп барамын. Менің де қадірімді біліп, сен секілді таза ұстайтын бір адам табармын. - Сұмдық - ай, мынауысы дұрыс болмапты. Мені егем күндн кешкісін сүртіп, тазалап, майлап қояды. Көктем шыққансын жуындырып, далаға кептіруге іліп қойды. Қарашы маған, менен ешбір әжім көрмейсің. - Иә, солай. - Енді қайда бармақсың? Оданда менімен қалсаңшы. - Мен сияқты ұсқынсыз бәтеңкені қажет ете ме? - Әрине, ол өте мейірімді - Олай болса, жарайды. Далада қисайып жатқан ескі бәтеңкені көрген Сәлім ағай жерден көтеріп алды да үйіне алып кетті.
Табиғат ресурстары – адамзаттың жасауы үшін табиғат қойнынан алып пайдаланатын түрлі заттар. Оларға: топырақ құнарлығы, өсімдіктер түрлері, су, кен, орман, көмір, мұнай, адамзат техникаларға энергия көзі болған түрлі жанатын заттар, жабайы өсімдік және жануарлар, адамзатқа қосымша қоректік болған т.б. кіреді. Солай етіп табиғи ресурстар адамзат қауымының материалдық базасын жарататын бір бүтін дене болып есептеледі.
Табиғи ресурстардан пайдалану классификациясында ресурстар сарқылуына қарай пайдаланылады. Соған қарай табиғат ресурстарысарқылатын және сарқылмайтын болып бөлінеді. Ол өз ретінде қайта тіктелетін және қайта тіктелмейтін болып бөлінеді.
Сарқылмайтын табиғат ресурстарына климаттық факторлар: күн радиациясы, жауын шашын, энергия, жел жатады. Су байлықтары дүние жүзіндегі көлемімен сарқылмайтын ресурстарға жатқанмен кейбір жерлерде өте қажетті және дефицитті болып есептеледі, соның үшін суды үнемдеу керек. Тиімді пайдалану заман талабына сай келеді.
Сарқылатын табиғи ресурстар қайта тіктелетін және қайта тіктелмейтін болып бөлінеді. Қайта тіктелмейтін ресурстарға қазылма байлықтар кіріп, олардан немқұрайлы пайдалану бұл ресурстардың сарылуына келіп соғады.
Қайта тіктелетін ресурстарға топырақ өсімдік жануарлар ресурстары кіреді. Олардан пайдалануда қайта тіктеу мүмкіндігі болады. Соның үшін топырақтардан пайдалану негізін ауыл шаруашылығы болғандықтан, бұл талап ауыл шаруашылығына түктеледі. Ол жерден білікті тиімді пайдалануды талап етеді.
Жұмысшыларды жалпы демалысын жоспарлауды ұйымдастыру табиғатты қорғау басқармасы алдында үлкен міндеттер тұрады. Адамзаттар демалыста табиғи байлықтардан кең пайдаланады. Табиғат аясында демалу жұмысшылардың денсаулығын байытады, жұмысқа қабілеттігін жақсартады. Соның үшін табиғатты қорғау мемлекеттің алдында негізгі мәселелердің бірі. Табиғат ресурстарын үнемдеудің тиімді шараларының бірі кем шығынды және шығындысыз технологиялардан пайдалану болып есептеледі. Кен байлықтарды қорғауды жақсылау және минералды ресурстарды комплексті пайдалану қазба байлықтардың жойылуын төмендету, көбінесе оларды қазып алуда тасымалдауда және өңдеуде тиімді пайдалану табиғатты қорғауда мемлекетімізде заманауи басқару мүшелерінен пайдалану.
- Сәлем!
- Ей, неге көңіл - күйің жоқ? Түріңе не болған?
- Қайсы бірін айтайын, мені егем даланың лайы мен қарына киіп, рақатымды көрді. Енді мені керек етпестей лақтыра салды. Түрім болса мынау, бір майлап, сүртуді де білмейді. Содан ренжіп кетіп барамын. Менің де қадірімді біліп, сен секілді таза ұстайтын бір адам табармын.
- Сұмдық - ай, мынауысы дұрыс болмапты. Мені егем күндн кешкісін сүртіп, тазалап, майлап қояды. Көктем шыққансын жуындырып, далаға кептіруге іліп қойды. Қарашы маған, менен ешбір әжім көрмейсің.
- Иә, солай.
- Енді қайда бармақсың? Оданда менімен қалсаңшы.
- Мен сияқты ұсқынсыз бәтеңкені қажет ете ме?
- Әрине, ол өте мейірімді
- Олай болса, жарайды.
Далада қисайып жатқан ескі бәтеңкені көрген Сәлім ағай жерден көтеріп алды да үйіне алып кетті.
Табиғат ресурстары – адамзаттың жасауы үшін табиғат қойнынан алып пайдаланатын түрлі заттар. Оларға: топырақ құнарлығы, өсімдіктер түрлері, су, кен, орман, көмір, мұнай, адамзат техникаларға энергия көзі болған түрлі жанатын заттар, жабайы өсімдік және жануарлар, адамзатқа қосымша қоректік болған т.б. кіреді. Солай етіп табиғи ресурстар адамзат қауымының материалдық базасын жарататын бір бүтін дене болып есептеледі.
Табиғи ресурстардан пайдалану классификациясында ресурстар сарқылуына қарай пайдаланылады. Соған қарай табиғат ресурстарысарқылатын және сарқылмайтын болып бөлінеді. Ол өз ретінде қайта тіктелетін және қайта тіктелмейтін болып бөлінеді.
Сарқылмайтын табиғат ресурстарына климаттық факторлар: күн радиациясы, жауын шашын, энергия, жел жатады. Су байлықтары дүние жүзіндегі көлемімен сарқылмайтын ресурстарға жатқанмен кейбір жерлерде өте қажетті және дефицитті болып есептеледі, соның үшін суды үнемдеу керек. Тиімді пайдалану заман талабына сай келеді.
Сарқылатын табиғи ресурстар қайта тіктелетін және қайта тіктелмейтін болып бөлінеді. Қайта тіктелмейтін ресурстарға қазылма байлықтар кіріп, олардан немқұрайлы пайдалану бұл ресурстардың сарылуына келіп соғады.
Қайта тіктелетін ресурстарға топырақ өсімдік жануарлар ресурстары кіреді. Олардан пайдалануда қайта тіктеу мүмкіндігі болады. Соның үшін топырақтардан пайдалану негізін ауыл шаруашылығы болғандықтан, бұл талап ауыл шаруашылығына түктеледі. Ол жерден білікті тиімді пайдалануды талап етеді.
Жұмысшыларды жалпы демалысын жоспарлауды ұйымдастыру табиғатты қорғау басқармасы алдында үлкен міндеттер тұрады. Адамзаттар демалыста табиғи байлықтардан кең пайдаланады. Табиғат аясында демалу жұмысшылардың денсаулығын байытады, жұмысқа қабілеттігін жақсартады. Соның үшін табиғатты қорғау мемлекеттің алдында негізгі мәселелердің бірі. Табиғат ресурстарын үнемдеудің тиімді шараларының бірі кем шығынды және шығындысыз технологиялардан пайдалану болып есептеледі. Кен байлықтарды қорғауды жақсылау және минералды ресурстарды комплексті пайдалану қазба байлықтардың жойылуын төмендету, көбінесе оларды қазып алуда тасымалдауда және өңдеуде тиімді пайдалану табиғатты қорғауда мемлекетімізде заманауи басқару мүшелерінен пайдалану.