Аяз би. Жаман - қазақ ауыз әдебиетіндегі, ел басшысының үлгілі бейнесі. Аяз би туралы аңыздарды Жаман қойшының Мадан хан сынынан өтуі, үйленуі, ханның күншіл, ақылсыз қырық уәзірін өлімнен құтқаруы, оның даналығын, достыққа адал, сертке беріктігін, әділдігін мойындаған хан өз тағын беруі сөз болады. Хан болған Жаманның жыртық шапанын хан сарайы босағасына ілдіріп, соған көзі түскен сайын тәубасынан жаңылмай: "Аяз би әліңді біл, Құмырсқа жолыңды біл" деп отыруы халық даналығының көрінісі болып табылады.
1)заттың, ұғымның, құбылыстың атын білдіретін сөз табы Сұрақтары: кім? не? кімдер? нелер Тұлғасына қарай: 1) негізгі зат есім-бөлшектенбейтін түбір зат есім: ант, ат 2) туынды зат есім-жұрнақпен жасалған зат есім:білім, достық Құрамына қарай: 1) дара зат есім бір ғана түбірден тұрады:от, қант 2) күрделі зат есім кемінде екі сөздер тұрады: ата-ана Мағынасына қарай: 1) деректі зат есім-көзбен көрінетін заттың атауы: су, есік 2)дерексіз зат есім-оймен білінетін ұғым мен құбылыс атауы: арман,қуаныш Атауына қарай: 1) жалпы есім-біртектес заттардың жалпы атауы:кісі,өзен 2) жалқы есім-біртектес заттардың жеке атауы: Асан, Ақтөс
2) көмекші есім-лексикалық мағынасы жоқ, сөйлемде екінші бір сөздің жетегінде қолданылатын сөздер. Мысалы: үстелдің үсті, кітаптың асты
3) заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін дəмін білдіретін сөз табы Тұлғасына қарай: 1) негізгі сын есім-түбір сын есім:сары,таза 2) туынды сын есім жұрнақпен жасалады: ашық Құрамына қарай: 1) дара сын есім бір түбірден тұрады: ак, жасыл 2) күрделі сын есім екі сөзден тұрады: ақ ала Мағынасын қарай: 1) сапалық сын есім-сындық белгіні анықтайтын төл сын есім: сұр; қызлдау 2) қатыстық сын есім-басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім: бойшаң
Аяз би. Жаман - қазақ ауыз әдебиетіндегі, ел басшысының үлгілі бейнесі. Аяз би туралы аңыздарды Жаман қойшының Мадан хан сынынан өтуі, үйленуі, ханның күншіл, ақылсыз қырық уәзірін өлімнен құтқаруы, оның даналығын, достыққа адал, сертке беріктігін, әділдігін мойындаған хан өз тағын беруі сөз болады. Хан болған Жаманның жыртық шапанын хан сарайы босағасына ілдіріп, соған көзі түскен сайын тәубасынан жаңылмай: "Аяз би әліңді біл, Құмырсқа жолыңды біл" деп отыруы халық даналығының көрінісі болып табылады.
Сұрақтары: кім? не? кімдер? нелер
Тұлғасына қарай:
1) негізгі зат есім-бөлшектенбейтін түбір зат есім: ант, ат
2) туынды зат есім-жұрнақпен жасалған зат есім:білім, достық
Құрамына қарай:
1) дара зат есім бір ғана түбірден тұрады:от, қант
2) күрделі зат есім кемінде екі сөздер тұрады: ата-ана
Мағынасына қарай:
1) деректі зат есім-көзбен көрінетін заттың атауы: су, есік
2)дерексіз зат есім-оймен білінетін ұғым мен құбылыс атауы: арман,қуаныш
Атауына қарай:
1) жалпы есім-біртектес заттардың жалпы атауы:кісі,өзен
2) жалқы есім-біртектес заттардың жеке атауы: Асан, Ақтөс
2) көмекші есім-лексикалық мағынасы жоқ, сөйлемде екінші бір сөздің жетегінде қолданылатын сөздер. Мысалы: үстелдің үсті, кітаптың асты
3) заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін дəмін білдіретін сөз табы
Тұлғасына қарай:
1) негізгі сын есім-түбір сын есім:сары,таза
2) туынды сын есім жұрнақпен жасалады: ашық
Құрамына қарай:
1) дара сын есім бір түбірден тұрады: ак, жасыл
2) күрделі сын есім екі сөзден тұрады: ақ ала
Мағынасын қарай:
1) сапалық сын есім-сындық белгіні анықтайтын төл сын есім: сұр; қызлдау
2) қатыстық сын есім-басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім: бойшаң