4. Оқылым мәтініндегі жай сөйлемдерді өзара байланыстырып, сала лас, сабақтас және аралас құрмалас сөйлемдер құрастырып жазың-
дар.
Салалас құрмалас
Сабақтас құрмалас
Аралас құрмалас
1998 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен Астана қаласына
«Бейбітшілік қаласы» деген атақ беріліп, медальмен мара-
патталды. Бразилияда өткен дүниежүзілік байқауда әлем
бойынша 12 жас қаланың ішінен Астана жоғары атақты
иеленді.​

Жер ананың сұлу қыздары. Ертеде  Жер  ана дүниеге  екі  сәби  әкеледі. Екеуі  туылғанда  Жер  ана біреуіне Ай, екіншісіне  Күн  деген  есімдерді  береді.Жер  Күн  мен  Айды  мәпелеп  ,алтын  бесікте  бірдей  тербетіп өсіреді.Осылайша  екі  ару  өсе  береді.Сұлулар  өскен  сайын  бір-біріне  сүйіспеншілік  емес, жек  көрініш  пайда  болады. Күн  де  Ай  да  әркез  айнаға қарап  әдеміліктерін  тамашалаумен  болатын.Ия  дәл  солай,  олардың  жек  көрінішін  пайда  болғызған  міне  осы  сұлулықтарында  еді.Екеуінде де  әрқашан кім  сұлу? — деген  сауал туындайтын. Ай ару Күннің  жарқылын жек  көретін. Онымен  бүкіл әлем  жарқырап, тіпті Ай да  жарқылдайтын. Екеуі тіл табыса  алмайтынын  түсінген Ай анасы Жерге барып:

— Анашым мен Күнмен бірге тұра алмаймын, екеуімізді екі  жаққа бөліп тастауыңызды өтінемін — дегенде  

Жер  ана қатты  ашуланады. Айға рұқсатын  бермейді,сонымен  қатар  екеуіне Жер ана іштей қайғырып, жас қыздарының болашағына алаңдайды. Ең қорқыныштысы  сұлу қыздарының бір-бірінен ажырап кетуі еді. Ай  Күнге барып:

— Екеуіміз екі  бөлек  жандармыз.Мұны  анамыз Жерге  түсіндіру керек! Екеуіміз ешқашан тіл  табыса алмаймыз-дегенде  Күн  де  қалыспай:

— Демек мен  саған  қарағанда сұлу  екенімді  мойындап ,  менен  бөлініп кетпексің ғой — дейді.

Бойын  ашу  ыза  кернеген Ай Күнге  барып  ерегіседі.Ерегісіп  жатқанда  ашуланған Күн  Айдың  әдемі бетін  тырнап  тастайды. Ай арудың  беті  қатты теңбілденіп  қалады.Оны  көрген Ай  қатты қайғыға  батып, көз  жасы көл  болады.Сұлулығынан  айырылған  Ай  , Жер  ананың  рұқсатынсыз  алысқа кетіп  қалады

Күн Айдан кешірім  сұрау   үшін оны  қанша  іздесе  де   таппайды. Ал Ай  болса  түрінен  ұялып  Күннен  қашып  жүреді.Апалы  сіңлі  қанша  тырысса  да  бірге  бола  алмайды.Енді мүлдем  кеш  еді.Сол  сәттен  бастап  екеуі бір-бірін  ешқашан  көрмепті.Күн  ұйқыға кеткенде Ай шығып, Ай  ұйқыға  кеткенде Күн  шығыпты. Біз де туған  бауырларымызға  қамқор  болмасақ, кейін  арамыз  бөлініп кетуі  мүмкін.

Объяснение:

лучши ответ

Тұрмыс-салт жырлары - қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-жораларына байланысты туындаған өлең-жырлар.Тұрмыс-салт жырларында көне эпостық шығармаларға негіз болған мұң-шер өлеңдері мен саят жырларынан бастап, халықтың күнделікті тұрмыс-тіршілігіне байланысты, қуаныш пен сүйініш-күйінішті көрсететін лирикалық ән-өлеңдер де, тарихи шағын жырлар да кездеседі. Соның ішінде наурыз жырлары, төрт түлік мал туралы өлеңдер ең көне түр болып саналады. Мұндай жырларда ежелгі адамдардың еңбекөлікәсібі, түрлі тотемдік түсініктері, табиғаттың жұмбақ сырына үңіліп, оған табынудан туындаған ұғым-түсініктері сипатталады. Мысалы, “Қамбар ата”, “Шопан ата”, “Зеңгі баба”, “Ойсыл қара”, “Шекшек ата”, т.б.Түркі халықтарының тұрмыс-салт жыры тақырып, мазмұн, түр, жанр жағынан ұқсас келеді. Мысалы, нәрестенің дүниеге келуі, үйлену, дүниеден қайту, жаңа жыл салтанаты, еңбек мерекесі, т.б. дәстүрлі салттар түркі халықтарында өлең-жырсыз өтпейді