4-тапсырма. Мәтінді кешіріп жазындар. Керекті мәліметті есте сақтаң дар. Ою-өрнек - турмыста бір бұйымның бетін әшекейлеу үшін кол данылатын накыш өрнек. Заттын бетiн өрнектеу үшiн ісмерлер әр түрлі тәсілді колданады. Ою-өрнек үлгісінде әр халыктын ерекшеліктері, халыктык кел бетi айқын танылады. Бізге жеткен ою-өрнек үлгілері - бай мура, саркылмас қазына. Қазақ қолөнерінде ою-өрнек ете кенiнен кол данылады. Б.Әбілдаулы
Шаңырақ
Басты мақаласы:Шаңырақ Киiз үйдегi кеңiстiк — қазақ дүниетанымының тоғысқан жерi. Осында адам дүниеге келедi, үйленедi және соңғы сапарға аттанады. Яғни адамның түздегi тiршiлiгiн қоспағандағы өмiрi осында өтедi.
Шанырақ
Киiз үй — ғаламның моделi. Бүкiл ғалам мен адам арасын байланыстырушы. Рухани мәдениет ретiнде қарастырсақ, киiз үй баспана ғана емес арғы әлеммен байланыстырып, қаскөй рухтардан қорғайтын киелi орын. Қазақ үйдiң киесi шаңырақтан бастау алады.
Шаңырақ — қасиеттi. Шаңырақ — күннiң символы. Шаңырақ көтерiлiп жатқанда ешкiм сөйлемейдi. Өйткенi ұлы iс атқарылып жатқанда үнсiздiк орнауы тиiс. «Жетi уық шаншылғанша жетесiз ғана сөйлейдi» деген сөз осының дәлелi. Шаңырақтың төрт күлдiреуiшi — төрт тарапты бiлдiредi. Уықтарды күннiң шашырандысы деп ұғыңыз.
Ертеректе шаңыраққа үрлеген қарын байлап қоятын болған. Оның мәнiсi, құт құйылады деп есептеген.
Шаңырақтың астында ошақ орналасады. Ошақ — адамның оты. Шаңырақтың үстiнде Алланың оты маздаса, төменде адамның оты лаулайды.
Ғасырлар бойы саяхаттар жаңа жерлерді тауып, «тұрғын үйді» зерттеді, түрлі карталар жасап, планетамызды сипаттады. Ғалымдар Жер бетінің, мұхиттардың және құрлықтардың мыңдаған жылдар бойы қалай қалыптасқанын зерттеп жатыр. Енді олардың еңбектерінің арқасында біз үйіміз туралы көп білеміз.
Адам әрқашан көкжиектің артында жасырылған нәрсеге қызығушылық танытады. Бүгінде география бүкіл әлемді әртүрлілігімен көруге мүмкіндік береді, ғарышта навигацияға және географиялық картаға маршрутты жоспарлауға үйретеді. Жер азаматтары адамдардың қай жерде және қалай өмір сүретінін білуі, қалалар мен мемлекеттерді құруы, табиғатты өзгерту, оны қорғау және сақтауы керек. География ежелгі ғылым болғанына қарамастан, ол әлі күнге дейін әртүрлі халықтардың тамаша әлемін ашады, олардың әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлерімен танысады.