4-тапсырма. Сұрақтарға жауап бер. 1. Көкорай шалғын мен бәйшешек қай уақытта ұзарып өседі? 2. Ауыл қай кезде өзеннің жағасына көшіп келеді? 3. Қандай жылқының жоны қылтылдайды? 4. Құлын-тай қай жерде шауып жүреді?
Ауа тамыры - бұл ауадан ылғал сіңіруге арналған өсімдіктердің қосалқы органдары. Кейбір өсімдіктерде олар қосымша негіз болып табылады, ал кейбір бөгде тұрғындар үшін тамырлар (пневматофорлар) тыныс алу үшін бетіне шығады.
Қандай өсімдіктердің тамыры бар?
Көптеген өсімдіктер бастапқы тамырларға ие және олар әртүрлі функцияларды орындайды:
Көршілес тамырлар көбінесе тропикалық өсімдіктерде кездеседі - лиана мен эпифиттерде. Олар жасыл түске ие және фотосинтезге белсене қатысады, ауадан оттегі мен ылғалды сіңіреді.
Орхидея өсімдіктерінде ауа тамыры жапырақ тәрізді пішінге айналады және жапырақтары үшін нақты алмастырғыштар болады.
Жартас өсімдіктерінде ауа тамыры күшті тіректердің көлеміне дейін кеңейтіліп, қосымша стильтер, стильтер болады. Мұндай ағаштар мангровый тоғайлар сияқты көрінуі мүмкін көптеген жалған және бір тәжі. Көптеген ұқсас тамырлар қасиетті інжір ағашы деп те аталатын фикус тектес бананға ие.
Тағы бір батпақ өсімдігі - үнемі сумен толтырылған шөгінділер топырағында өсіп бара жатқан кипарис ауа ылғалдылығын емес, ауаны сіңіруге арналған ауа тамырларын жасайды. Олар жоғары емес, бірақ жоғары көтеріледі, және олардың тесіктері арқылы оттегі өсімдіктің жер асты бөлігіне кіреді, тұтқыр қабатқа батырылады.
Аэротикалық тамыры бар тағы бір өсімдік шабдалы болып табылады. Ұзақ және сергіткіш ауа ағыны өсімдігі әртүрлі тіректерге жабысқақ болып, 30 метр биіктікке дейін ағаш бұтақтарын, тастарды, тастарды көтере
Еңлік – Кебектегі» Нысан абыз өмірде болған адам ба?
Иә, Нысан есімді абыз XVIII ғасырдың екінші жартысында өмір сүрген. Ол «ақтабан шұбырынды, алқакөл сұламаның» қайғы-қасіретін, халықтың азып-тозып барып, қайта ел боп құрылған қуанышын көрген. Жаугершіліктен іркіттей іріген жұрттың сүттей ұйып келе жатқан тұсында кез болған. «Жолсыз жазаны» алдын ала болжап, зар запыранын төгеді. Еңлік пен Кебектің «жазмыштан пешенесіне жазылған» ажал үкімін ол шынымен қобыз сарнату арқылы болжап білді ме? Кебектің бал аштырып, болашағын болжатқаны рас па?
Көшпелі өмір тұрмысында абыз қандай әлеуметтік-рухани орын алды, ол жағын кесіп-пішіп, үзілді-кесілді тұжырым жасау қиын. Ел басқару, рулы елді бітімдестіру, жер, жесір дауын шешу – бидің құзырына қараған. Дұшпаннан қорғау – батырдың паразы. Жұртты жұбатып-уату, еңсесін сөзбен сергіту – жыраудың тілінің ұшында. Дін – молданың қолында. Сонда абыз кімнің мүддесін қорғады?
Әрине, халықтың. Бірақ бұл Мұхтар Әуезовтің 1943 жылы қайыра жазған «Еңлік – Кебек» пьесасындағы Нысан абыз образынан соңғы қалыптасқан үғым. Тек, ішінара, қолына аса таяқ ұстаған, ақ сақалы кеудесін жапқан баба кейіпкерлердің түсінде аян береді. Ал дін уағызы күшейе түскен XIX ғасырдың екінші жартысындағы хиссаларда ол образ Қызыр пайғамбарға ауысқан. Соған қарағанда абыздың бойында ерекше бір көріпкелдік, болжағыштық қасиет болу керек сияқты. Қазақтың жауырыншы,тәуіп, бақсы ұғымдарының басын қосқан, оның үстіне ақындық қасиеті бар тұлғаны абыз деп таныған іспетті.
Ауа тамыры - бұл ауадан ылғал сіңіруге арналған өсімдіктердің қосалқы органдары. Кейбір өсімдіктерде олар қосымша негіз болып табылады, ал кейбір бөгде тұрғындар үшін тамырлар (пневматофорлар) тыныс алу үшін бетіне шығады.
Қандай өсімдіктердің тамыры бар?
Көптеген өсімдіктер бастапқы тамырларға ие және олар әртүрлі функцияларды орындайды:
Көршілес тамырлар көбінесе тропикалық өсімдіктерде кездеседі - лиана мен эпифиттерде. Олар жасыл түске ие және фотосинтезге белсене қатысады, ауадан оттегі мен ылғалды сіңіреді.
Орхидея өсімдіктерінде ауа тамыры жапырақ тәрізді пішінге айналады және жапырақтары үшін нақты алмастырғыштар болады.
Жартас өсімдіктерінде ауа тамыры күшті тіректердің көлеміне дейін кеңейтіліп, қосымша стильтер, стильтер болады. Мұндай ағаштар мангровый тоғайлар сияқты көрінуі мүмкін көптеген жалған және бір тәжі. Көптеген ұқсас тамырлар қасиетті інжір ағашы деп те аталатын фикус тектес бананға ие.
Тағы бір батпақ өсімдігі - үнемі сумен толтырылған шөгінділер топырағында өсіп бара жатқан кипарис ауа ылғалдылығын емес, ауаны сіңіруге арналған ауа тамырларын жасайды. Олар жоғары емес, бірақ жоғары көтеріледі, және олардың тесіктері арқылы оттегі өсімдіктің жер асты бөлігіне кіреді, тұтқыр қабатқа батырылады.
Аэротикалық тамыры бар тағы бір өсімдік шабдалы болып табылады. Ұзақ және сергіткіш ауа ағыны өсімдігі әртүрлі тіректерге жабысқақ болып, 30 метр биіктікке дейін ағаш бұтақтарын, тастарды, тастарды көтере
Объяснение: Дұрыс
Еңлік – Кебектегі» Нысан абыз өмірде болған адам ба?
Иә, Нысан есімді абыз XVIII ғасырдың екінші жартысында өмір сүрген. Ол «ақтабан шұбырынды, алқакөл сұламаның» қайғы-қасіретін, халықтың азып-тозып барып, қайта ел боп құрылған қуанышын көрген. Жаугершіліктен іркіттей іріген жұрттың сүттей ұйып келе жатқан тұсында кез болған. «Жолсыз жазаны» алдын ала болжап, зар запыранын төгеді. Еңлік пен Кебектің «жазмыштан пешенесіне жазылған» ажал үкімін ол шынымен қобыз сарнату арқылы болжап білді ме? Кебектің бал аштырып, болашағын болжатқаны рас па?
Көшпелі өмір тұрмысында абыз қандай әлеуметтік-рухани орын алды, ол жағын кесіп-пішіп, үзілді-кесілді тұжырым жасау қиын. Ел басқару, рулы елді бітімдестіру, жер, жесір дауын шешу – бидің құзырына қараған. Дұшпаннан қорғау – батырдың паразы. Жұртты жұбатып-уату, еңсесін сөзбен сергіту – жыраудың тілінің ұшында. Дін – молданың қолында. Сонда абыз кімнің мүддесін қорғады?
Әрине, халықтың. Бірақ бұл Мұхтар Әуезовтің 1943 жылы қайыра жазған «Еңлік – Кебек» пьесасындағы Нысан абыз образынан соңғы қалыптасқан үғым. Тек, ішінара, қолына аса таяқ ұстаған, ақ сақалы кеудесін жапқан баба кейіпкерлердің түсінде аян береді. Ал дін уағызы күшейе түскен XIX ғасырдың екінші жартысындағы хиссаларда ол образ Қызыр пайғамбарға ауысқан. Соған қарағанда абыздың бойында ерекше бір көріпкелдік, болжағыштық қасиет болу керек сияқты. Қазақтың жауырыншы,тәуіп, бақсы ұғымдарының басын қосқан, оның үстіне ақындық қасиеті бар тұлғаны абыз деп таныған іспетті.