4-тапсырма. Тура және ауыспалы мағынада қолданып тұр- Адам үшін күн қандай керек болса, ауа, су, от та сондай Адам сияқты сөзде де алуан түрлі тағдыр бар. Ол да баста сәби боп туады, ержетеді, қартаяды. Кейде қартайып барып,
-Айтпа,не деген таза ауа,самал жел.Білесің бе?Біздің Қазақстанымыз ең керемет,кең байтақ ел екенін?
-Әрине,осындай ұлы даланы ата-бабаларымыз соғысып сақтап қалған.Болашақта да осылай да кең байтақ даласымен,табиғатымен бізді таңғалдыратыны сөзсіз емес пе?
-Иә,мен болашақта ел қорғайтын азаматша болып,батыр қыз атанып,ел қорғаушысы болғым келеді.Ал, сенше Айдос?
-Мен Қазақстанның барлық қалаларына,тіпті барлық аудандары мен ауылдарына үлкен,үлкен ғимараттар,үйлер салып,біздің елді одан әрі дамытқым-ақ келеді.Осыдан өсіп алайыншы,бәрінін жағдайын істеп,өз еліміздің болашағы үшін тыңбай еңбек ететін боламын.
-Е,сенің арманың өте керемет екен.Өз арманыңа жетуіңе тілектеспін.Саубол!
Сөз құрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстар тобынан жасалған фонетикалық бөлшек буындеп аталады.Дауысты дыбыстар буын құрауға негіз болады.Дауыссыз дыбыстар буын құрай алмайды. Сөздің құрамында қанша дауысты дыбыс болса, соншабуын болады. Мысалы, қарлығаштардың деген сөзде бес дауысты дыбыс бар, яғни сөз бес буыннан құралған.Қазақ тілінде буынның үш түрі бар: 1) ашық буын; 2) тұйық буын; 3) бітеу буын.Бір дауысты дыбыстан құралған және дауыссыз дыбыстан басталып, дауысты дыбысқа аяқталған буын ашық буын деп аталады. Мысалы, а-на, ба-ла, да-ла, бе-ре-ке, ә-ке, ша-ға-ла, же-ті, та-ға, т.б.Бір ғана дауысты дыбыстан құралған буын жалаң ашық буын деп аталады. Мысалы, ә-же, ұ-лы, ү-кі, а-та, т.б.Тұйық буын дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа аяқталады. Мысалы, айт, өр, ант, ән, ұлт, аң, ұрт, үй, арс, ел, өрт, т.б.Дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталған, яғни ортасы дауысты дыбысекі шеті дауыссыз дыбыс болып келген буынбітеу буын деп аталады. Мысалы, Бұлт, жер, қант, той, құрт, тау, жұрт, жез, төрт, дос, серт, гүл, мұрт, қол, бырт-бырт, сарт-сұрт, жарқ-жұрқ, сөз, көз, май, дөң, дүлдүл, мазмұн, жолдастық, т.б.
-Сәлем,Айша!
-Сәлем,Айдос!
-Қарашы,біздің жеріміз қандай керемет,иә?
-Айтпа,не деген таза ауа,самал жел.Білесің бе?Біздің Қазақстанымыз ең керемет,кең байтақ ел екенін?
-Әрине,осындай ұлы даланы ата-бабаларымыз соғысып сақтап қалған.Болашақта да осылай да кең байтақ даласымен,табиғатымен бізді таңғалдыратыны сөзсіз емес пе?
-Иә,мен болашақта ел қорғайтын азаматша болып,батыр қыз атанып,ел қорғаушысы болғым келеді.Ал, сенше Айдос?
-Мен Қазақстанның барлық қалаларына,тіпті барлық аудандары мен ауылдарына үлкен,үлкен ғимараттар,үйлер салып,біздің елді одан әрі дамытқым-ақ келеді.Осыдан өсіп алайыншы,бәрінін жағдайын істеп,өз еліміздің болашағы үшін тыңбай еңбек ететін боламын.
-Е,сенің арманың өте керемет екен.Өз арманыңа жетуіңе тілектеспін.Саубол!
-Көп рақмет!Сау саламатта болғайсын!!!
Объяснение: