47. Mеrінді түсініп оқы. 78 қазақ ою-өрнегі өте ертеде пайда бол- ған. Оның мазмұны, өрнектері әртүрлі бо- Дып кетеді. Негізінен олар өсімдік, жан- Жануар, адам өмірі мен ғарыштық ғаламды бейнелеуден тұрады. Соның ішінде жан-жануарды өрнектей- тін олар көптеп кездеседі. Олар ежелгі қазақ мәдениетінен, көшпенділер өмірінен сыр шертеді. әр өрнекке өзінің сипатына қарай атау берілген. Мүйізді қойға ұқсайтын өрнек «Қошқармүйіз» деп аталады. «Түйетабан» оюы езінің аты айтып тұрғандай түйенің та- банын бейнелейді. Түйені көргендерің бол- са, оның ізіне қарап көз жеткізуге болады. «Бейнелеу өнері» кітабынан қошқармүйіз түйетабан 2S • Темендегі тақырыптардың қайсысы мәтін мазмұнына сәй- кес келеді? Қазақ ою-өрнегінің тарихы Әр өрнектің атауы Жан-жануарлар ою-өрнегі Сақ-скифтердің «аң бейнелі» өнері 31

Маңғыстау облысы экологиясы ауыр аймақтардың қатарына жатады. Мұнда ауа бассейні табиғи және антропогендік жолдармен ластанады.

Антропогендік ластану өнеркәсіп пен көлік тасымалына байланысты. Әрбір автомобиль әрбір 1км-ге орта есеппен 40г зиянды заттар шығарады, ал облыс бойынша оның мөлшері жылына 100 мың тоннадан асып түседі.

Облыс бойынша ауаға ластағыш заттар шығаратын объектілердің саны 7 мыңнан асады, бірақ олардың басын көпшілігі ұсақ жылыту қазандары болып табылады, олардың әрқайсысы жылына орта есеппен 5-10 тонна ластағыш заттар шығарады. Атмосфераны ластайтын негізгі өнеркәсіп объектілері Ақтау, Жаңа Өзен қалаларының кәсіп орындары мен мұнай кәсіпшіліктері болып отыр. Ақтау қаласында осындай 26 кәсіпорын бар. “ Маңғыстау мұнай “ өндірістік бірлестігі бойынша 110-120 мың т ластағыш заттар шығарылды, ал Қазақ газ өңдеу заводында осындай көрсеткіш 23мың т жетеді.

 
Ал енді ананың бесікте жатқанда айтқан әлдиі, әженің тымылжыта төккен тамаша ертегілері, туғандарыңның мейірбанды күлкілері, жеңгелердің тәтті әзілдері осының барлығы туған еліңнің керемет сипаттары. Туған елдің тілі барша жанға түсінікті. Туған ел, туған жер ол дүниенің тәтті ғана бір ортасы деп есептеймін.
Достар егер біз «Туған жер» деген ұғымды түсінетін болсақ, туған жерімізге аянбай еңбек сіңіруіміз керек.
Әуелгі Отан – ана алды, оттың басы,
Ауыл алды, аунаған шөптің қасы.
Сағынғанда тым ыстық көрінеді,
Жаста ойнаған үйшік қып сайдың тасы.