5. Мәтінмен танысып, «Жазуды тек таңбалар жиынтығы деп тану дұрыс па?» деген тақырыпта сұхбат жүргізіңдер. Түркі жазулары
туралы тұжырымдарыңды кластерге түсіріңдер.
жа-
Түркілердің алғашқы
зуы
- тас бетіндегі петроглифтер.
Олар жазу өнеріне ерте заманнан Петроглифтер (лат. пет-
қол жеткізді. Оған Алтай тау жо-
po – «тас» және грек.
глиф – «жазу») - тақтатастар-
тасының Солтүстік Зеңгір үңгі-
ға, жартастарға салынған су-
ріндегі гравюралар толық дә реттер, бейнелер.
лел. Бұл – ежелгі түркі қауымның
рухани деңгейінің қаншалықты
жоғары болғанын көрсетеді. Мұн-
дай сызбалар шығыста Сарыөзеннен (Хуанхэ) басталып, Ал-
тай, Сібір, Тәңір тау, Сарыарқа, Үстірт, Орал өңірін көктей
өтіп, батыстағы Дон мен Дунайға дейін таралған. Осылайша
түркілердің буындық жазуының 33 таңбасы бүгінгі күнге
дейін жетті. Түркілердің бітік жазуының жүйесі шығыстағы
қытай, оңтүстіктегі парсылар мен батыстағы гректердің жазу
үлгісінен мүлдем басқаша. Бұл – түркі этносының әлем өрке-
ниетіне қомақты үлес қосқанын көрсетеді.
(Қаржаубай Сартқожаұлы)
Бұл поэмада Баян Батыр туралы айтылады. Ол Абылай ханның аламаны болған. Аламандықта Батыр Баян бір сұлу қалмақ қызды тұтқынға алды. Баян қалмақ қызына ғашық болады, бірақ қыз жақтан ондай сезім болған жоқ. Бұл қалмақ қыздың есімі Құралай болды. Құралай Батыр Ноянды сүйген, сол себептен екеуі қыздың отанына қашады. Батыр Баян бұл істі туған жерді сату деп есептегендіктен, оларды артынан қуды. Қуған кезде Баян Құралайды оқпен атып, Ноян Батырды өлтіреді. Баянның оларға жаны ашығандықтан екеуін бірге жерлейді. Содан кейін Батыр Баян Абылай ханның рұқсатын алмағандығына қарамай, қалмақтарға 100 қазақ жігіттермен аттанды. Сол соғыста Баян Батыр қайтыс болады.
Объяснение:
Объяснение:
Бұл поэмада Баян Батыр туралы айтылады. Ол Абылай ханның аламаны болған. Аламандықта Батыр Баян бір сұлу қалмақ қызды тұтқынға алды. Баян қалмақ қызына ғашық болады, бірақ қыз жақтан ондай сезім болған жоқ. Бұл қалмақ қыздың есімі Құралай болды. Құралай Батыр Ноянды сүйген, сол себептен екеуі қыздың отанына қашады. Батыр Баян бұл істі туған жерді сату деп есептегендіктен, оларды артынан қуды. Қуған кезде Баян Құралайды оқпен атып, Ноян Батырды өлтіреді. Баянның оларға жаны ашығандықтан екеуін бірге жерлейді. Содан кейін Батыр Баян Абылай ханның рұқсатын алмағандығына қарамай, қалмақтарға 100 қазақ жігіттермен аттанды. Сол соғыста Баян Батыр қайтыс болады.