5. Қою қаріппен жазылған сөздердің ережесін еске түсіріп, қандай принцип бойынша жазылғанын анықтаңдар. 1. Төмен сырғанақтаған _бөшкені_ бүктетіле тіреп, сілеусін көзі Ызғар шаша қарап қалғаны Танабайдың көз алдынан кет- пей қойды (Ш.А.). 2. Бейшара несіне жетіседі, мұның _халінде_ бетегеден биік, жусаннан аласа тірліктен басқа не бар? (Ш.А.). 3. _Биыл_ Қарауыл суы мол тасып, Жидебай, Мұсақұл үстін- дегі _кең қорық көк жайқын_ қалың шалғын боп келе жатыр еді (М.Ə.). 4. Дәл _бүгін_ осы қонысқа жеткенше бұл ауылдар өзге Шыңғыс _бөктерінен_ көшкен Бөкенші, Жігітектi қуып жете алмаған (М.Ə.). 5. _Сөйтіп_, қазаннан жаңа түскен ет бір қолдан бір қолға лып-лып етіп, салқындамай, тоңазымай лезде жетіп тұрды (М.Ə.). 6. _Бердіқожаның_ көнген хабарын алысымен, Құнанбай қалыңмалды, жыртысты бір-ақ жіберт- ті (М.Ə.). 7. _Көлқайнардың_ суы мол болғанымен, кең қоныс емес еді (М.Ə.). 8. Кітап _әпер_, оқысын балаң, қолына, Малды аяма оқу-білім жолына (М.Ж). 9. Өзіне таныс Буратиген,_ Көк- үйірім_ сияқты _қоныс-құдықтардың_ тұсына келгенде, астын- дағы жарау бестісін ағызып-ағызып алады (М.Ə.).
Менің әлемім – менің жақын туыстарым мен адамдарымның шеңберіндегі өмірім.
Өмір – күрделі нәрсе. Миллиондаған адам әлемде өмір сүреді,әр адам өз жолын таңдайды,өз мақсаттарын белгілейді.Және осы мақсаттарға қалай қол жеткізуге болады? Кім қалай дұрыс өмір сүру керектігін біледі? Бала кезімде бәрі қарапайым және оңай көрінетін еді.Мен өскен сайын әлемнің қиындықтары мен күрделі жақтарын түсіне бастадым.Бірақ оған қарамастан әр адам өзінің бақытын табуы керек.Ол үшін көп күш салу керек.
Әрине,әлемде өмір сүруге тұрарлық көптеген қызықты нәрселер бар.Менің шұғылалы әлемімдегі ең басты нәрсе – бақыт,отбасымның амандығы. Мен ата-анамды қатты жақсы көремін және әрқашан олардың аман-сау болғанын қалаймын.
Ал шұғылалы әлем деген, менің ойымша,адамның жаны,жүрегі,сезімі.Әрдайым нұрланып,айналасына жақсы шұғыласын шашуы.Осы әлемдегі өміріңді ең жақын адамдармен өткізсең,әлемің шұғыласын одан әрі шаша бермек дегім келеді.
Қыс келді. Күн суыта бастады. Әр мезгілдің өзіне тән ерекшелігі бар. Қыс мезгілі өзінің аппақ қарымен, сықырлаған аязымен, көк айдын мұзымен ерекше. Қыстың таңғы салқын ауасы керемет күйге бөлейді. Қарға күн сәулесі түсіп, көз тоймайтындай жарқырайды. Дала тып-тыныш, айнала аппақ қар. Ақ ұлпа қар жамылған ағаштар, үйлер, таулардағы қыс көріністері көздің жауын алады. Қыс мезгілінің тағы бір ерекше көрінісі -қысқы ойындар. Қысқы ойындар өте қызықты, сондықтан балалар қыс мезгілін асыға күтеді. Бірі шанамен сырғанап, бірі аққала жасап, бірі қар атысып ойнаған балалардың көңілді жүздерімен дауыстары ерекше көңіл-күй сыйлайды. Қысты асыға күтуіміздің тағы бір себебі-жаңа жыл мерекесі. Әсіресе бүлдіршіндер аппақ қардан аққала жасап, шырша безендіріп, аяз ата мен ақша қарды көруге асығады. Барлығы ақ тілектерін білдіріп, сыйлықтарын береді. Қуанышы мен қызығы мол қыс мезгілін өте жақсы көремін.
Шығарма
Менің шұғылалы әлемім.
Менің әлемім – менің жақын туыстарым мен адамдарымның шеңберіндегі өмірім.
Өмір – күрделі нәрсе. Миллиондаған адам әлемде өмір сүреді,әр адам өз жолын таңдайды,өз мақсаттарын белгілейді.Және осы мақсаттарға қалай қол жеткізуге болады? Кім қалай дұрыс өмір сүру керектігін біледі? Бала кезімде бәрі қарапайым және оңай көрінетін еді.Мен өскен сайын әлемнің қиындықтары мен күрделі жақтарын түсіне бастадым.Бірақ оған қарамастан әр адам өзінің бақытын табуы керек.Ол үшін көп күш салу керек.
Әрине,әлемде өмір сүруге тұрарлық көптеген қызықты нәрселер бар.Менің шұғылалы әлемімдегі ең басты нәрсе – бақыт,отбасымның амандығы. Мен ата-анамды қатты жақсы көремін және әрқашан олардың аман-сау болғанын қалаймын.
Ал шұғылалы әлем деген, менің ойымша,адамның жаны,жүрегі,сезімі.Әрдайым нұрланып,айналасына жақсы шұғыласын шашуы.Осы әлемдегі өміріңді ең жақын адамдармен өткізсең,әлемің шұғыласын одан әрі шаша бермек дегім келеді.