5. Төмендегі сабақтас құрмалас сөйлемдердің басыңқы сыңарларын қойып, толықтырып жазыңыздар. 1. Жұмысшы станокты өшіруді ұмытқандықтан, .
2. Шебер соңғы жұмыскер өзінің жұмыс орнын жинап кетпегенше, .
3. Ол таңертең станокты қосса, .
4. Инженер жұмысшыларды техникалық қауіпсіздік ережесімен таныстырмақ болып, .
5. Металды токарлық өңдеуден станок арқылы өткізіп, .
Әрбір адам спортпен айналысу керек. Өйткені спортпен үнемі айналысқан адамның дені сау, көңіл-күйі көтеріңкі болады және денсаулығы жақсарады. Спорттық ойындардың түрлері өте көп: футбол, баскетбол, волейбол, теннис, хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу, т.б. Спорттың адам денсаулығына қаншалықты пайдалы екенін, оның адам өмірін ұзартатынын білеміз. Сол үшін балаларды ерте жастан спортқа деген қызығушылығын ояту үшін мектеп бағдарламасына да енгізілген.
Біздің отбасымызда да анам мен әкем бізді үнемі спортпен айналысуымызды қалайды. Күнде тәңертең ерте тұрып, «Балапан» телеарнасымен бірге түрлі жаттығулар жасаймын. Аптасына үш рет «каратэ» спорттық секциясына барамын.
Өзіммен қатар құрдастарымды спортпен айналысуға шақырамын. Денсаулық-зор байлық.Денсаулық мықты болу үшін адамға мынадай төрт шартты бұлжытпай орындау керек. Олар: дене еңбегі, тамақ ішу, уақытты дұрыс пайдалану, шынығу және дем ала білу.
Балаға бас ұстатуға болмайды, бас ұстаса әкесі өледі – Нельзя давать приготовленную баранью голову человеку, у которого жив отец, в противном случае отец может умереть.
Нанның қиқымын жеген бай болады – Кто съест (ест) хлебные крошки будет богатым.
Сәби тоңқайып екі аяғының астынан қараса жол жүресін немесе қонақ келеді – Если младенец опираясь на землю ногами и руками смотрит из под ног, значит отправишься в путь или жди гостя.
Балаға бұғана ұстатпайды, бойы өспей қалады – Ребенку нельзя давать ключицу (бұғана қабырға), а то не вырастет.
Қыз балаға жілік ұстатпайды, күйеуге шықпайды – Девочкам нельзя давать мясо с трубчатой костью, а то не выйдет замуж.
Сәби көзін ашып ұйықтаса жары сұлу болады – Если младенец спит с приоткрытыми глазами, то будущая невеста (жених) будет красивой.
Сәби шалқасынан алаңсыз ұйықтаса, елге белгілі азамат болып өседі, бүк түсіп ұйықтаса, уайымшыл, жігерсіз болып шығады, етпетінен жатып ұйықтаса, ойшыл болады, аяқ-қолын еркін созып ұйықтаса батыр, кемеңгерліктің белгісі – Если младенец спит свободно на спине, то вырастет знаменитым, если спит скорчившись, то будет печальным, слабовольным, если спит на животе, то будет умным и рассудительным, если спит раскинув руки и ноги, то будет батыром, отважным.
Тіл ұшын жесе сүйреңдеп сөйлей беретін болады – Кто ест (съест) кончик языка, тот будет болтливым.
Таңдай жесе шешен болады – Кто ест (съест) небо, тот будет искуссным в разговоре, оратором (шешен).
Сәбиге көз тимес үшін күйе жағып қояды – Чтобы не сглазили ребенка на лицо мажут золой отметину.
Жастың басы ауырса «басыңа бас қосылады» - Если у подростков и молодых болит голова, то говорят, что к голове (уму) прибавляется еще голова (ум).
Жұма күні кір жууға болмайды, аруақтар ренжиді – Нельзя стираться в пятницу, прогневишь духов предков.
Ақты (сүт, қаймақ, қымыз, айран, т.б.) төксе малдың желіні кетеді – Если разлить белое (молочные продукты), то потеряется у скота удой.
Пышақтың жүзі шалқасынан жатса сол үйдің малы пышаққа ілінеді – Если нож лежит обухом к низу, то в том доме будет зареан скот.
Киіз үй сыртына ит сарып кетсе, құт келеді – Если собака пометит юрту, то в этот дом придет счастье.