5 - тапсырма . Мәтінді оқы . Мәтін мазмұны бойынша бірнеше сұрақ жаз. Мәтіндегі көсемшелердің қалай жасалып тұрғанын айт. Ассамблеяның қызметі

Бүгінде республикада Қазақстан этностарының мәдениеттері , тіл дері , дәстүрлерінің дамуына қажетті барлық жағдай жасалған . Эт номәдени бірлестіктердің өзінің саны тұрақты өсуде , қазір олар 800 ден асады , оның ішінде 28 - і республикалық , 15 тілде газет - журнал , 8 тілде радиобағдарламалар , 7 тілде телебағдарламалар шығады . Білім беру толықтай өзбек , тәжік , ұйғыр және украин тілдерінде жүр гізілетін 88 мектеп жұмыс істейді . 108 мектепте 22 этностың тілі жеке пән ретінде жүргізіледі . Осымен қатар балалардан басқа үлкендер де 30 этнос тілдерін оқуға мүмкіндік алған 195 этно - білім беру кешен дері , жексенбілік және лингвистикалық мектептер ашылды . Қазақ және орыс театрларын қоспағанда елімізде тағы төрт ұлттық өзбек , үйгыр , корей және неміс театрлары жұмыс істейді . Әр жыл сайын Қазақстан этностарының тілдерінде бірнеше ондаған жаңа кітаптар жарық көреді . Жыл сайынғы халықтық мерекелер Наурыз , 1 мамыр Қазақстан халқының бірлігі мерекесі , масленица , сабантойды атап өту дәстүрге айналды . Егер мемлекеттің қалыптасу кезеңінде басты мін дет этносаралық төзімділік пен қоғамдық келісім негізінде қоғамның барлық азаматтары мойындаған ортақ құндылықтар мен қағидаттар жүйесіне негізделген Ұлт Бірлігіне жету болып табылады . Сондықтан 2010 жылы сәуірде Қазақстанның Ел Бірлігі Доктринасы қабылданды. 2010 жылы Қазақстанға Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтас тық жөніндегі ұйымға төрағалық ету мүмкіндігін берген әлемнің 56 мемлекетінің шешімі – еліміз қол жеткізген тағы бір ірі жетістік . Бұл – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың халықаралық зор беделінің ерен табы сы , еліміздегі ұлан - ғайыр оң өзгерістердің , біздегі демократияның айшықты нәтижесі . Қорыта келгенде , тәуелсіз Қазақстан дүниежүзінің көптеген елдерімен тең деңгейде дипломатиялық және экономикалық қарым - қатынастар орнатты.

(перевод)

Задача 5. Прочитай текст . Напишите несколько вопросов о содержании текста, расскажите, как формируются префиксы в тексте.

Деятельность Ассамблеи

Сегодня в республике созданы все необходимые условия для развития культур, языков и традиций этнических групп Казахстана. Число некультурных объединений постоянно растет, сейчас их более 800, в том числе 28 национальных, газеты и журналы на 15 языках, радиопрограммы на 8 языках, телепрограммы на 7 языках. В 88 школах обучение ведется полностью на узбекском, таджикском, уйгурском и украинском языках. В 108 школах язык 22 этнических групп преподается как отдельный предмет. Кроме того, открыты 195 этнообразовательных комплексов, воскресные школы и лингвистические школы, где взрослые и дети могут изучать 30 национальных языков. Помимо казахского и русского театров, есть еще четыре национальных театра: узбекский, уйгурский, корейский и немецкий. Ежегодно издается несколько десятков новых книг на языках казахстанских этносов. Ежегодные национальные праздники 1 марта 1 мая стали традицией отмечать праздник единства народа Казахстана, Масленицу, Сабантуй. Если на этапе становления государства главной задачей является достижение Единства нации на основе системы общих ценностей и принципов, признанных всеми гражданами общества на основе межнациональной толерантности и социальной гармонии. Поэтому в апреле 2010 года была принята Доктрина национального единства Казахстана. Решение 56 стран разрешить Казахстану председательствовать в Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе в 2010 году - еще одно важное достижение нашей страны. Это Президент Н.А. Большой успех большого международного авторитета Назарбаева - явный результат больших позитивных изменений в нашей стране, нашей демократии. В результате независимый Казахстан установил равноправные дипломатические и экономические отношения со многими странами мира.​

Жазу өте ерте заманда жасалып, ұзақ тарихи даму кезеңдерден өтті. Даму барысында жетілуімен бірге оның принциптері де өзгеріп отырды. Оның себебі кай кез болмасын, жазуда сөздің дыбыстык жағын, яғни айтылу формасын дәл беру басшылыққа алынады, соған талпынады. Тілдегі дыбыстар өте күрделі кұбылыс. Оның айтылуындай етіп ешбір графика дэл бере алмайды. Сондықтан айту мен жазу арасында алшактыктар туындап, уақыт өте ол алшақтықтар тілдің табиғатына, дамуына өзінің кері әсерін тигізеді. Сан ғасырлар бойы тілдің өзінің даму заңдылығына нұқсан келеді. Оны жою үшін арнайы тілшілердің зерттеулерінің нэтижесінде тілдің сан ғасырлар бойы бұзылмай келе жатқан табиғатын сақтауға, одан эрі қарай дамуына оң әсер етуіне жағдай жасайтын дұрыс жазылуын камтамасыз ететін емле ережелері мен нұсқаулар талқыланып, келісіледі. Соның нәтижесінде емле ережелері енгізіледі. Сондьщтан да әлемдегі бірнеше ғасырлық тарихы бар жазу жүйелерінің ең жётілген түрінің өзіне де үнемі өзгертулер енгізіліп отырылған. Осының өзінде де кез келген жазу түрінде дыбыс жүйесі мен алфавиттің арасында алшақтықтар кездеседі.

Қазақ тілінің жазылуы мен айтылуы арасындағы алшақтыктар графиканың пайда болуымен тығыз байланысты. Сан ғасырлар бойы ауызша дамып, толығып, байып келген қазақ тілі XX ғасырда коғамдык кажеттіліктен туындаған жазбаша формасының дүниеге келуімен ауызша

жэне жазбаша формасының арасында алшақтықтар туындай бастады. Әлемдегі қай графиканы алсақ та, оның басты мақсаты тілдің табиғатын жазбаша формада дәл беру болып табылады. Осы мақсатты көздеген кез келген графика пайдалану барысында туындаған кемшіліктерді жою үшін өз тілдерінің ерекшелігене сәйкес емле ережелерін бекітеді.

Қазіргі қазақ емле ережесінің тарихына көз жіберсек, оның іргесі 1940 жылы кириллицияға («орыс жазуынаң) көшкен кезде қаланды [28,178]. Қазақ тілі емлесінің осы жазу бойынша түзілген қағидаларының 15-16 жылдық тәжірибеден кейін кем-кетігі ескеріліп, біршама реттелген нұсқасы 1957 жылы ұсынылып, заңдастырылды, яғни үкімет тарапынан арнайы каулы қабылданып, бекітілді. Европа елдері мен кытай, үнді, жапон сияқты халықтардың, жүздеген, тіпті кейбіреуінде мыңдаган жылдарға созылған жазу үрдісі бар халыктардың дұрыс жазу қағидаларын үкімет тарапынан бекітіп, көпшілікті соған бағынуға міндеттеу шарт та болмас. Бұларда дәстүр факторы өз-өзінен кызмет етіп жатады. Ал 1940 жылға дейін бас-аяғы он бес-жиырма жылдың ішінде үш түрлі: А.Байтұрсынұлы түзген қазактың тұңғыш ұлттык жазуы — араб таңбаларын, одан кейін оншакты жыл (1929-1940) колданған латын жазуын, 1940 жылдан бастап кабылданған кириллицаны пайдалануга мәжбүр болған қазак сиякты халыктың әр жазудың емлесінде дэстүрі калыптасып, орнығып үлгермеді, сондыктан эркім бұрыңғы жазудың тэртібін сактап, алакұлалык туғызуы мүмкін болғандықтан, 1940 жылы жаңа графикага көшкен кездегі емле ережелері де, 1957 жылғы оның біршама түзетілген жаңа редакциясы да ресми үкімет тарапынан арнаулы қаулымен бекітілген болатын.

Қала әдемі, үлкен болса да мен өз ауылымды сағынамын. Ауылда тұрамын осында менің әкем, анам, әпке, сіңілім, інім, бауырларым. Менің ұстазым, достарым. Біздің ауыл шағын бірақ бізге керек бәрі бар; балабақша, үлкен, жаңа мектеп, мәдениет үйі, спорт мектебі. Мектепте барлық үйірмелер бар. Біздің ауылда мұнай өндіреді.Ауылға кірер аузында келіндерді күтіп алар шағын ағаш үй бар «Келін төбе» деп аталады. Алыстан шаршап келе жатқанда сол ағаш үй көрінсе ауылға жақындадық деп қуанып секіреміз.Ауылымның тұрғындары таныс, көшелері таза. Әкем бізге ауыл таза болсын десе ауланы таза ұстаңдар дейді. Менің кішкентай сіңілім көшеде балмұздақ, шырын ішсе де қорабын далаға лақтырмай үйге алып келеді сонда әкем міне апаларынан үйренген деп мәз болады.Маған жылдың барлық мезгілдері ұнайды. Қыста отбасымызбен аққала жасаймыз, көктемде әкем құстарға ұя жасайды, анам әдемілеп әрлейді ол ұя әлі тұр торғайлардың қонғаның терезеден қарап отырамыз, жазда өзенге шомылуға барамыз, жайлаудағы туысқандарға барамыз. Нағашыларым егін өсіреді жаздың көп күнің сол жақта өткіземін. Нағашы әжем қалада тұрады ол да бізбен бірге өзінің туған ауылына барады. Күзде сары, қызғылт жапырақтарды тереміз анам неше түрлі әдемі заттар жасайды. Әрқашан ата - анам бауырларым қасында аман болсын!Ауылда өз отбасынмен бірге тұрғанды ұнатамын, кешкі дастарханда бірге отырып тамақтанғанды жақсы көремін. Демалыста Саркөлде тұратын әжеме барамыз, шаруасына көмектесеміз кішкентай сіңілім шыбыннан қатты қорқады, бөпем малдың төлін көріп кетпеймін деп жылайды. Жазда әжемнің ауласындағы сәкіде шәй ішеміз. Бауырларымның бәрі жиналып у - шу боламыз.Менің туған ауылым – мақтанышым.

Объяснение: