5 -тапсырма . Тыңда . Оқы . Шығарманың фабуласы : екі бай : Әлемдi 80 күнде шарлап шығуға бола ма ? деп үлкен ақшаға бәстеседі . Біреуі әлемді шарлап ке леді . Бес шешіледі . Бар болғаны осы . Бірақ әлемді шарлау тура лы әңгіме несімен қызық ? Оны сол шығарманы оқыған адам ғана сезінеді . Шығармадағы « Филеас Фогт – Лондондағы ауқатты адамдардың бірі еді . Ол қаладағы « Реформ - клубтың мүшесі . Фогг — өз ортасында сыйлы адам . Ол - кез келген істі уақытында бітіргенді ұнататын , тиянақты , ұқыпты , уәдесінде тұратын , сенімді адам . Бірде Филеас Фогт Паспарту деген жігітті жұмысқа алады . Бірде Фогг пен Паспарту « Реформ - клубқа келеді . « Реформ клуб » – ағылшын буржуазиялық қоғамындағы өнегелі , көргенді , тәрбиелі адамдар бас қосатын клуб . Олар клубқа келгенде , дәулетті мырзалар « Әлемді 80 күнде шарлап шығуға бола ма ? » деп , дауможете eees ласып жатыр екен . Клуб мүшесі — Стюарт мырза оның мүмкін еместігін айтып өзеурейді . Ал Фогг мырза 80 күнде әлемді шарлап шығу әбден мүмкін екенін айтады . Сөйтіп , Стюарт пен Фогг миллион фунт стерлингке бәстеседі . Бұл — 2 қазан , сәрсенбі күні болатын . ФоГГ желтоқсан , сенбі күні таңертеңгі 8 : 45 - ке дейін сапардан оралуы керек . Сөйтіп , Фогт өзінің қызметшісі Паспартуды ертіп , әлемді шарлауға аттанады . Фогг пен Паспарту Лондоннан Парижге барады . Одан әрі қарай бүкіл Жер шарын аралап шығады . Жолда әртүрлі шытырман оқиғаларды бастан өткереді . Қандай сынақ болса да , Фогг мырза бәрін шешіп отырады . Жол жөнекей олардың соңына ізкесуші түседі . Ізкесуші оларға көп кедергі келтіреді . Тіпті рет тұтқынға да алады . Бірақ қанша қиындық көрсе де , са яхатшылар мойымайды . Керісінше , қиналған адамдарға көмектесіп жүреді . Саяхатшылар 21 желтоқсан күні Лондонға оралуы керек болатын . Бірақ Фогг мырза мен Паспарту күннен жаңылысады . күні сағат 8 : 50 - де жетеді . Сөйтіп , Фогг мырза бәсте . Ол өзі құтқарған деген жесір үнді әйелге үйленеді . Фогг пен Паспартудың жолсапары : Лондон — Париж — Суец — Монғолия — Бомбей Гонконг Иокогама — Сан - Франциско — Нью - Йорк — Ливер пуль — Лондон бағытында болады 7-тапсырма. Мәтіндегі көп нүктенің орнында тұруға тиісті сөздерді анықтаңдар.

1.Туған жеріне,Сырдария жағалауына оралған кім?

-Қорқыт ата өз Отанына, Сырдария жағалауына оралды.

2.Жылдың неше күні күн жарқырайды?

-Күн жылдың 300 күнінде  жарқырап тұрады.

3.Қорқыт ата бірден не дейді?

-Байқоныр жерінің  ғарыштық болашағы туралы өз заманында Қорқыт ата көріпкелдікпен айтып кеткен.

4.Жанның эмоциясын ашатын қандай музыкалық аспап ойлап тапты?

-Қобыздың музыкалық аспабы

5.Ол қайтыс болғанға дейін не деді?

- Өлерінің алдында ол өзінің қасиетті  жерді тапқанын айтады. Бул- Сырдарияның бойы екен.

6. Олар Назарбаевтың «Қазақстан жолы» кітабынан қазақ жерінде не болды?

-Олар ғарышкер болды.

7.Тірі қалған аңыздар мен кейбір жазбалар не дейді?

-Сақталып қалған аңыздарда,  бірен-саран жазбаларда Қорқыт атаның қасиетті жерді,  мәнгілік өмірдііздегені айтылады.

8.Қорқыт ата әрдайым қай жерді іздеді?

-Қорқыт ата еш уақытқа соғыс табиғат апаттары болмайтын,  "өлім" дегенді білмейтін жерді іздеген

Егер мен депутат болсам, адамдарға қалай жақсы өмір сүруге көмектесу туралы ойланар едім. Қазір көпшілігі жұмыссыз, тұрақты табысы жоқ, ойын-сауық үшін ақша жоқ, немесе үнемі ақша табатын болса, бос уақыты жоқ болғандықтан көпшілігі бақытсыз. Менің ойымша, жұмыс пен ойын-сауық арасында, ақша табу мен көңіл көтеру арасында ымыраға келу үшін қазіргі жүйені қалай жақсарту керек. Мәселен, жас мамандарға көмектесуге арналған бағдарлама ойлап табуға болады, өйткені жас кезінен бастап, еңбек жолын бастаған кезде, жас маман көптеген қиындықтарды бастан кешіреді.

Жас жігіт немесе қыз жоғары оқу орнын бітіріп, мамандық алуға келгенде, көбінесе олардың білімдері онша қымбат емес, өйткені тәжірибесі мол мамандар бағаланады. Сондықтан, егер жастар өз мамандығы бойынша жұмыс істегісі келсе, онда олар бір тиын алуға мәжбүр болады. Көбінесе олар басқа нұсқаны таңдайды, олар даяшы немесе сатушы-кеңесші немесе басқа жерде жұмысқа кетеді, өйткені онда екі, тіпті үш есе көп ақша таба алады, кеңестер алып, өмірден ләззат алады, өйткені ақша оларға көмектеседі саяхаттау, қызықты жерлерге бару, көңіл көтеру және тағы басқаларын қалаған нәрселерімен қамтамасыз етіңіз.

Сондықтан жас мамандарға арналған бағдарламалар - мысалы, жас маманның жалақысын көтеру өте маңызды, содан кейін адамдар өз мамандықтарынан тыс жұмысқа шықпайды.Маған сондай-ақ түрмелерде міндетті оқуды енгізу идеясы ұнайды. Мен Еуропада түрмеге қамауға алу орындары бар екенін оқыдым, онда әрбір кітап оқылған кезде адамның жаза мерзімі қысқартылады. Меніңше, бұл өте ақылды идея, өйткені адам көбінесе білместіктен және дамымастан қылмыс жасайды. Сондықтан, оқыған әрбір кітап оны ойлануға мәжбүр етеді, өз әрекетін түсінуге мәжбүр етеді, не үшін ол бұлай жасады, мүмкін бұл кітап оған өкінуге көмектеседі. Егер біздің елімізде көп оқитын болсақ, қылмыс азаятынына сенімдімін.

Сонымен қатар, ешкімді оқуға мәжбүр етуге болмайды. Егер адам қаламаса, ол оны жасамайды. Егер сіз тұтқындағыларға аз уақыт болса да, уақыт азаяды деген уәж айтсаңыз, бірақ бұл оларды қызықтыруы керек. Осыдан кейін олар оқи бастайды және оқи бастағанда олар өмір сүретін әлемге басқаша қарайды. Мүмкін, дәл осы білім беру әдісі қолданылуы керек, менің ойымша, бұл қажет.