alexkiop76

21.12.2022 10:17 •  Қазақ тiлi

548. Космогондық ою-өрнек - адам қиялының жемісі
1. Мөтінді мәнерлеп оқып, өздеріне түсініксіз сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы
анықтаңдар. Өзара пікір алмасып, сұрақтарға жауап беріңдер.
19
HAM
Космогондық өрнектер ғарышпен байла-
нысты барлық нәрселерді
- жұлдыздар мен
Айды, жарты ай мен Күнді, кемпірқосақты
бейнелейді. Үлан-ғайыр далада көшіп-қонып
шебер
шума
жүрген көшпенділерді ғарыш пен әлем ку"
пиясы қызықтырған. Оларды түнгі аспан
өлемінде көрініс тапқан космогондық өрнек-
жұлдыздардың сыры бейжай қалдырмаған.
алык
ансів
Қазақтардың тұрағы - киіз үй. Осы жеңіл
де жинақы киіз үй - көшпелі өмірдегі ең ла-
йықты баспана. Шаңырағы аспанға тіке жол
ашады, сырлы дүниеге шақырып, адамның
Сақтар - Орта Азияны мекендеген
қиял-арманын үштайды.
ежелгі тайпалар.
Осылайша табиғаттың өзі өмірдің талай Ұлан-ғайыр - ұшы-қиырсыз ұл-
кен, кең
құпиясын үйретіп, қазақтарға ою-өрнектің
космогондық нақышын тарту етті. Олар
ежелгі сақтар заманынан келе жатқан әлемдік
кеңістік пен жер шарының төрт тарабының, мәңгілік қозғалыстың символы:
шеңбер, айшық, күн шұғыласы, төрт құлақ, шимай, қисық сызықты бейне-
лейтін жұлдыз және ою-өрнектің ортасында орналасқан бес бұрышты жұлдыз.
(«Сен білесің бе?» кітабынан)
?
1. Табиғатпен үйлесімде өмір сүрген қазақ халқын қалай сипаттар едіңдер?
2. Космогондық өрнектерде халқымыздың арман-қиялы қалай көрінген?
3. Суреттегі космогондық өрнектерді қандай қолөнер туындыларынан кездестіруге
болады?