6 7
D
да
1. Неше? қанша? сұрақтарына жауап беретін сан есімнің мағыналық
рі.
2. -дан, -ден, -тан, -тен қосымшалары арқылы жасалатын сан есім-
р.
3. 1-ден 7-ге дейінгі сандарға ғана қатысты сан есімнің түрі.
4. «9 мамыр - Жеңіс күні» деген сөйлемде қандай сан есім.
5. Заттың белгісін, сыр-сипатын басқа заттың қатысы арқылы біл-
іретін сын есімдер.
6. -ның, -нің қосымшалары қай септікке тән?
7. «Шамамен 5 литр су» деген сөйлемдегі шылау.
209
4 404
Үй́шние тірі́тные - одомашнены адаммен және нешіншіні ол болды асырайтын айуанаттар, оларға пананы және асты жібере. Олар оған пайданы либо сияқты материалдық игіліктің және қызмет атқарудың бастауын, либо сияқты оның бос уақытын скрашивающие серіктіктер әкелетін. Үйдің айуанатының көпшілігі жеңілтек тұқымдайды. Селекцияні жасай, адам оның көбеюінің және олар өзінің жынысының жұқтыр- белгілерді бақылау білетін.Үйдің айуанатының(ауыл шаруашылық айуанаттар) бөлігі жарқылдақ материалдық пайданы адамға әкеледі, айталық, астың(сүт, ет), материалдың(жүн, тері) бастауымен болып табыла. Сырттың айуанаттары(жұмыстың малы және қызметтің айуанаттары) пайданы адамға әкеледі, жұмыстың атқаратын қызметтерін(жүктің тасымалы, күзет және п. т.) орындай.
Үй жануарлары, доместикация — жануарлардың қолға үйретілген түрлері. Сондықтан кейде бұларды қолға үйретілген жануарлар деп атайды. Мүйізді ірі қара, түйе, жылқы,есек, қой-ешкі, ит, шошқа, мысық, үй қояны, теңіз тышқаны; құстардан тауық, үйрек, қаз,күркетауық, кептер; тоғандарда өсірілетін балықтар үй жануарларына жатады. Өркениетдамуының барысында адам жәндіктердің 2 түрін (бал ара мен жібек көбелегі), құстардың 10 — 12 және сүтқоректілердің 60-қа жуық түрлерін қолға үйреткен. Лабораториялық жануарлар — егеуқұйрықтар мен тышқандар, сайрағыш және әсем құстар, тоты, шымшық, т.б., аквариум балықтары да өсіріледі. Үй жануарларын қолға үйрету алғашқы адамдар мекендерін қазып зерттеу нәтижесінде, бұдан 15 — 10 мың жыл бұрын басталған.Аңшылық тәсілі жетілген сайын жабайы, тағы жануарлар саны азайып, а ң күнделікті тұрмыс қажетін қанағаттандыру үшін үй жануарлары қолға үйретіле бастады.