Сарымай – қой, ешкі, сиыр сүтінен алынған қаймақты күбіде пісу арқылы алынатын тағам. Сарымайдың түсі сары әрі сүт тағамдарының ішіндегі ең майлылығы мол, құнарлысы.
Сары уайым – адамның жан дүниесіндегі сағынышпен,рухани мұқтаждықты сезінумен байланысты ұзақ уақыт бойына құлазу,қайғыру сезімі.
Сары уыз – енді ғана төлдеген малды бірінші рет сауғанда алынатын уыз.
Сары ауыз – көрінген әйелге көз сүзіп, сөз айтатын еркек.
Сары су – сүтті өңдеу арқылы сүзбе мен ірімшікті ажыратып, бөліп алғаннан кейін қалатын қалдық өнім.Тағы бір мағынасы адам организмінде ұзақ процестердің нәтижесінде тіндер мен органдар арасында пайда болатын қуысты білдіреді.
Қалың киім – жылы киім дегенді білдіреді.
Қалың жұрт – көпшілік,көп адам деген мағынада.
Қалың бет – ұятсыз,тәрбиесіз адам.
Қалың қамыс – су өсімдігінің өзендердің сағасы мен көлдер, арықтардың жағасында қалың тоғай құрып өсуі.
Қоңыр сиыр – сиыр малының түсін білдіреді.(Қара мен қызылдың аралығындағы қою күрең түс)
Қоңыр жіп – жіптің түсі.
Қоңыр дауыс – бірқалыпты ырғақпен айтылған,жайлы үн, дауыс.
Қоңыр салқын – жағымды,бірқалыпты мезгіл.
Қоңыр күз – күздің ауа райы жылы және құрғақ кезі.
Қоңыр қаз – өзен-суларда жүретін қоңыр түсті жабайы қаз.
Қоңыр жел – жанға жайлы салқын жел.
Қоңыр тарту – күреңдену,қоңырлану.
Қоңыр аю – көбіне қалың орманды жерді мекендейтін сүтқоректі жыртқыш;аюдың бір түрі.Қоңыр аю - терісі,майы және шипалық қасиеті бар өті үшін ауланатын бағалы аң.
Би - саз ырғағымен түрлі қозғалыстар жасап орындалатын, көңіл-күйге негізделе көрсетілетін көне өнер түрі. Адамның сөйлеуі ілкіде ым, ишара қимылдарынан басталып, кейін жекелеген дыбыстардың айтылуы нәтижесінде дамып, қалыптасқандығы белгілі. Осылайша адамның алғашқы дыбысы музыканың негізін салды. Ал шартты дағдыға (рефлекс) негізделген дене қимылы бидің алғышартын қалады.
Адамдардың күнделікті еңбек процесіндегі іс-әрекеттері, қоршаған дүниеден алған сезім-жерлері би арқылы көрсетілетін қимыл-қозғалыстар мен ишараларға негіз болған. Табиғат құбылыстарын, тұрмыстық, аңшылық және соғыс көріністерін белгілі жүйеге түскен ырғақты қимылмен, яки бимен бейнелеу көне дәуірде наным- сенімге байланысты болған өмір талабынан туды. Келе-келе тәжірибенің молаюына орай қимылдарды мәнерлеу мүмкіндігі артып, жеке би өнері қалыптасты.
Би - адам денесінің әуенге негізделген түрлі қимылдарының жүйелі түрде ауысып келуі арқылы көркем образдармен айшықтала бейнеленетін, кеңістіктік-уақыттық ауқымы көне заманғы наным-сенімнен бастау алатын өнердің бір түрі. Би ишаралық бейнелеулер арқылы әсерлі көңіл-күйді көрсететін, еңбек үрдістері бейнеленетін халықтық шығармашылық өнер түрі. Ілкі билер ғұрыптық-мифологиялық мәні мен магиялық қызметі бар салттық әрекеттердің құрамдас бөлігі еді. Қоғам дамуының алғашқы сатыларына адам мен кейбір жан-жануарлардың туыстығы болады деген нанымға сай туған тотемдік билер тән еді. Тотемдік билердің негізгі сипаты - тотемге еліктеу. Осыдан келіп жануарлардың қимыл-әрекеттерін бақылаудан туған образдарды бейнелеу мен мифологиялық түсінік түйісе келіп, билеу кезінде аң, құстардың қылықтары көрініс табады.
Сарымай – қой, ешкі, сиыр сүтінен алынған қаймақты күбіде пісу арқылы алынатын тағам. Сарымайдың түсі сары әрі сүт тағамдарының ішіндегі ең майлылығы мол, құнарлысы.
Сары уайым – адамның жан дүниесіндегі сағынышпен,рухани мұқтаждықты сезінумен байланысты ұзақ уақыт бойына құлазу,қайғыру сезімі.
Сары уыз – енді ғана төлдеген малды бірінші рет сауғанда алынатын уыз.
Сары ауыз – көрінген әйелге көз сүзіп, сөз айтатын еркек.
Сары су – сүтті өңдеу арқылы сүзбе мен ірімшікті ажыратып, бөліп алғаннан кейін қалатын қалдық өнім.Тағы бір мағынасы адам организмінде ұзақ процестердің нәтижесінде тіндер мен органдар арасында пайда болатын қуысты білдіреді.
Қалың киім – жылы киім дегенді білдіреді.
Қалың жұрт – көпшілік,көп адам деген мағынада.
Қалың бет – ұятсыз,тәрбиесіз адам.
Қалың қамыс – су өсімдігінің өзендердің сағасы мен көлдер, арықтардың жағасында қалың тоғай құрып өсуі.
Қоңыр сиыр – сиыр малының түсін білдіреді.(Қара мен қызылдың аралығындағы қою күрең түс)
Қоңыр жіп – жіптің түсі.
Қоңыр дауыс – бірқалыпты ырғақпен айтылған,жайлы үн, дауыс.
Қоңыр салқын – жағымды,бірқалыпты мезгіл.
Қоңыр күз – күздің ауа райы жылы және құрғақ кезі.
Қоңыр қаз – өзен-суларда жүретін қоңыр түсті жабайы қаз.
Қоңыр жел – жанға жайлы салқын жел.
Қоңыр тарту – күреңдену,қоңырлану.
Қоңыр аю – көбіне қалың орманды жерді мекендейтін сүтқоректі жыртқыш;аюдың бір түрі.Қоңыр аю - терісі,майы және шипалық қасиеті бар өті үшін ауланатын бағалы аң.
Адамдардың күнделікті еңбек процесіндегі іс-әрекеттері, қоршаған дүниеден алған сезім-жерлері би арқылы көрсетілетін қимыл-қозғалыстар мен ишараларға негіз болған. Табиғат құбылыстарын, тұрмыстық, аңшылық және соғыс көріністерін белгілі жүйеге түскен ырғақты қимылмен, яки бимен бейнелеу көне дәуірде наным- сенімге байланысты болған өмір талабынан туды. Келе-келе тәжірибенің молаюына орай қимылдарды мәнерлеу мүмкіндігі артып, жеке би өнері қалыптасты.
Би - адам денесінің әуенге негізделген түрлі қимылдарының жүйелі түрде ауысып келуі арқылы көркем образдармен айшықтала бейнеленетін, кеңістіктік-уақыттық ауқымы көне заманғы наным-сенімнен бастау алатын өнердің бір түрі. Би ишаралық бейнелеулер арқылы әсерлі көңіл-күйді көрсететін, еңбек үрдістері бейнеленетін халықтық шығармашылық өнер түрі. Ілкі билер ғұрыптық-мифологиялық мәні мен магиялық қызметі бар салттық әрекеттердің құрамдас бөлігі еді. Қоғам дамуының алғашқы сатыларына адам мен кейбір жан-жануарлардың туыстығы болады деген нанымға сай туған тотемдік билер тән еді. Тотемдік билердің негізгі сипаты - тотемге еліктеу. Осыдан келіп жануарлардың қимыл-әрекеттерін бақылаудан туған образдарды бейнелеу мен мифологиялық түсінік түйісе келіп, билеу кезінде аң, құстардың қылықтары көрініс табады.