6 сынып. «Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары «Отан отбасынан басталады» , «Қазіргі қазақ ауылы мен қаланың тыныс-тіршілігі», «Таулар сыры М.Мақатаев «Мен таулықпын» бөлімдері бойынша
Оқылым
Мәтінді оқып, тапсырмаларды орындаңыз
Әркімге өзінің туған жері – жерұйық. Біреу ауылда, ал біреу қалада дүниеге келеді. Сонда да ауылдың тыныс-тіршілігі басқаша. Ж.Әбдірашев: «Ауыл – қаланың анасы, анасын ұмытпайды баласы» - деген екен. Ауыл – әр халықтың, соның ішінде қазақ халқының алтын бесігі. Ұлтымыздың салт-дәстүрі сол ауылдан басталады. Халық мақтанышына айналған әйгілі тұлғаларының бәрі де сол ауылдан шыққан.
Ауыл адамдары қала адамдарына қарағанда салтты берік ұстанады, қарапайым, жомарт, ашық, кішіпейіл, бауырмал, мейірімді болып келеді. Себебі ұлттық салт-дәстүр, әдет-ғұрып барлығы ауылда жақсы сақталған. Ауыл адамдары кеш ұйықтап, ерте тұрады. Ауылда таза ауа, дала тып-тыныш болады.
Қала өмірі тынымсыз тірліктен, қарбаластан тұрады. Таңнан кешке дейін көліктің дауысы құлақ тұндырады, бітпейтін кептеліс. Қаптаған халық, у да шу. Қала адамдары барлық жаңалықтан хабардар, бірақ көбіне өзімшіл болып келеді.
Оқылым тапсырмалары
1. Мәтін бойынша 5 тірек сөз бен сөз тіркестерін жазыңыз. [2]
2. Берілген тұжырымдардан бір «жалған» ақпаратты анықтаңыз.
Тұжырым Шын Жалған
А Ауылда ұлттық салт-дәстүр, әдет-ғұрып сақталмаған.
В Қалада халық көп, көшелері у да шу.
С Ауылдың ауасы таза, даласы тып-тыныш болады.
[1]
3. Сұраққа толық жауап беріңіз. Ауыл адамдары қандай?
[1]
4. Мәтіннен сын есімдерді теріп жаз. Олардың мағыналық түрлерін ажырат. [3]
Сын есімдер:
Сапалық сын есімдер:
Қатыстық сын есімдер:
Жазылым
Берілген үш тапсырманың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Жазба жұмысыңызда сын есімдер мен реттік, жинақтық сан есімдерді орынды қолданыңыз [8].
1. Ақиық ақын Мұқағали Мақатаевқа хат жазыңыз. Көлемі: 10 сөйлем
2. «Сіз үшін отбасының маңызы қандай?» тақырыбында эссе жазыңыз. Эссе жұмысында реттік, жинақтық сан есімдерді қолданыңыз. Жазба жұмысының көлемі: 50-60 сөз
3. «Қазақстан – таулар мекені» деген тақырыпта эссе жазыңыз. Сын есімдер мен сан есімдерді қолданыңыз. Жазба жұмысының көлемі: 50-60 соз
Менің досым ұзақ уақыттан бері жүзуді бастады, әже оны бес жыл бұрын қайта алды. Әрбір жаттығудың алдында ол оларды баруға көндірді, менде ақтау болды. Бірақ мен наразылық білдіруге күшім болмағанда, мен шештім. Әрине, мен оның әңгімелерін мұның қаншалықты керемет екенін естідім, бірақ мен мұны күтпедім.
Тренингтен кейін, жүзу мені үлкен физикалық пішінде ұстаудың тамаша тәсілі екенін түсіндім. Әрине, бірінші рет физикалық тұрғыдан ауыр болды: барлық бұлшық етін ағады, таңертең төсекден шыққысы келмеді. Бірақ екі-үш жаттығуды өткізіп тұру керек, ал қолыңыздың әрбір толқыны немесе аяқтың қозғалысы қалай болғанын сезінесіз, дененің күші күшейеді.
Суға жүзу спорттың ерекше түрі екенін айта кету керек, олимпиадалық жетістіктерге жетудің қажеті жоқ, өйткені тіпті жас балалар үшін суда болу пайдалы. Тіпті ерекше бағыт бар - медициналық, жүре алмайтын адамдарға тағайындалады. Өйткені, су адамға барлық бұлшықет топтарын дамытады және тонуста сезіледі.