6 сынып; ТЖБ / Соч Оқу мақсаты:
6.1.5.1-ірек сөздер, жетекші сұрақтар, мәтін тақырыбы арқылы негізгі ойды анықтау
6.4.5.1-жазба жұмыстарда созге қосымша жалғауда үндестік заңын ескеріп, орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу;
Бағалау критерийі: білім алушы тірек сөздер, жетекші сұрақтар, мәтін такырыбы арқылы негізгі ойды анықтайды; жазба жұмыстарда сөзге
Қосымша жалғауда үндестік заңын ескеріп, орфографиялық нормаға сай дұрыс жазады
Ойлау дағдыларының деңгейі: Қолдану Орындау уақыты: 40 минут
ОҚЫЛЫМ
1-тапсырма: мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз
Олимпиада Отаны – грек елі. «Олимпиада» сөзінің өзі Олимп тауының бауырында өткізілгендіктен пайда болған. Алғашқы
Олимпиада ойындарында жалғыз спорт түрі ғана болған. Ол кейіннен марафон аталып кеткен қашықтыққа жүгіру. Олимпиада
ойындары төрт жылда бір рет өткізілетін ең ірі халықаралық кешенді спорттық жарыс. Олимпиада ойындарының ұраны «Citius,
altius, fortius». Қазақша аударғанда «Тезірек, жоғарырақ, күштірек».
Бүгін біз тамашалап жүрген заманауи Олимпиадалық ойындарды алғаш ойлап тапқан — француз спорт қайраткері Пьер де
Кубертен. Кубертен 1912 жылы Олимпиада сақиналарын ұсынған екен. Бес сакина Жердің бес бөлігін білдіреді; Америка, Еуропа,
Азия, Африка және Мұхiптар. Олимпиадалық бес сақина 1914 жылы заңды түрде қабылданып, 1920 жылы Бельгиядағы Олимпиадада
сынға түсті. Алғашқы кезде тек қана жазғы Олимпиада ойындары төрт жылда бір рет өткізіліп отыратын,
ойындарымен қатар қысқы Олимпиада ойындары да өткізіле бастады.
Қазақстан Жазғы Олимпиадаларында ауыр атлетика, бокс, күрес және жеңіл атлетиканың кейбір түрлерінен жақсы жетістіктерге
жетті. Жазғы Олимпиадаларында Қазақстанның туын желбіреткен спортшыларымыз: боксшылар Саттарханов, Ыбырайымов, Сәпиев,
Артаев, Елеусінов; жеңіл атлет Шишигина; велошабандоз Винокуров; ауыр атлет Иль. Денис Тен - белгілі Қазақстан спртшысы.
2014 жыры Сочи қаласында өткен Қысқы Олимпиада ойындарында мәнерлеп сырғанаудан Денис Тен қола медалін алдь
Дыбыс үндестігі
Сөзбен сөз арасында, түбір мен қосымша арасындағы дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, өзгеріп, айтылуын немесе жазылуын үндестік заңы дейді. Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт. Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
Ежелгі әлемнің 7 кереметінің бірі. Зевстiң храмының сыртқы көрінісі мұқият безендірілген. Бір оқиға бар еді -
Белгілі афиналық мүсінші Фидий сомдаған. Ежелгі гректер құдайлардың құдайы деп сенген Зевске арнап ақ мәрмәрдан зәулім сарай тұрғызған болатын. Фидий өзінің мүсінін осы сарай ішіне сомдаған. Тақта отырған құдай мүсінінің биіктігі 17 м болған, ол сарай төбесіне сәл-ақ тимей тұрған. Зевс отырған тақ түгелдей алтын және піл сүйегінен жасалған. Мүсіннің бел бөлігі гүлдермен, әр түрлі хайуанаттар бейнесімен көркемделген алтын жамылғымен жабылған. Мүсінші Зевстің бір қолына ұстатқан жеңімпаздық құдайы Ника бейнесі алтын мен піл сүйегінен жасалған еді. Ал Зевстің басына таза алтыннан өрілген тәж кигізілген болатын. Ежелгі гректер ең үлкен бақытсыздық – Зевс құдайдың алтын мүсінін көрместен бұрын өліп кету деп есептеген. Сондықтан да ес білген әр адамға бұл бейнені көру арман болған. Б.з. 5 ғасырында Зевс мүсінін Грекиядан Константинопольге (қазіргі Стамбұлға) көшірген. Мүсін сонда өртте қалып жоқ болды. Бірақ оны көрген адамдардың жан-жақты суреттеп, сипаттап қалдырған көптеген қолжазбалары арқылы Зевстің алтын мүсінінің қандай болғанын көзге елестетуге болады.