Пайда ойлама, ар ойла Талап қыл артық білуге. Артық ғылым кітапта, Ерінбей оқып көруге. Военный қызмет іздеме, Оқалы киім киюге. Бос мақтанға салынып, Бекер көкірек керуге. Қызмет қылма оязға, Жанбай жатып сөнуге. Қалай сабыр қыласың, Жазықсыз күнде сөгуге? Өнерсіздің қылығы – Тура сөзін айта алмай, Қит етуге бата алмай, Қорлықпенен шіруге. Аз ақшаға жалданып, Өнбес іске алданып, Жол таба алмай жүруге. Алыс та болса іздеп тап, Кореннойға кіруге, «Талапты ерге нұр жауар», Жүріп өмір сүруге. Я байларға қызмет қыл, Ерінбей шауып желуге. Адал жүріп, адал тұр, Счетың тура келуге. Жаныңа жақса, соңынан Жалқауланба еруге. Қисық болса, закон бар Судьяға беруге. Ол да оязной емес қой, Алуға теңдік сенуге. Я өз бетіңмен тәуекел, Занимайся прямотой. Жеңіл көрме, бек керек Оған да ғылым, оған да ой, Калайынша қайда енуге?
Әр халықтың өзіне тән ұлттық зергерлік бұйымдары болады. Қазақ халқының зергерлік өнері бұрынғы заманнан бері халықтың өмірімен, шаруашылығымен тығыз байланыста.
Зергелер көбінесе қыздар мен әйелдер бұйымдарын күміс пен алтыннан жасап, асыл тастармен безендірген, ал ұсталар болса, ерлердің қару – жарақтарын жасаған.
Қыз – келіншектер жасы мен отбасылық жағдайына байланысты түрлі зергерлік бұйымдар таққан. Ең көп қолданыста болған зергерлік бұйым – білезік. Білезіктің бірнеше түрі бар: алтын білезік, күміс білезік, құйма білезік, сағат білезік, топсалы білезік, бұрама білезік, қос білезік т.б.
Әйелдерге арналған әсем бұйымдардың тағы біреуі – жүзік. Жүзіктің бетіне асыл тастар орнатылып немесе түрлі – түсті әйнектерден ою – өрнек жүргізіледі. Жасалуына қарай көзді, балдықты, құс тұмсық жүзік деп аталады. Сонымен қатар мөр жүзік, құдағи жүзік, отау жүзік, қарала жүзік, ақық жүзік деген түрлері бар.
Білезікпен қатар жиі қолданылып жүрген зергерлік бұйым түрі – сырға. Оның сапасына, құрамына сай көптеген түрі болады: ай сырға, тас көзді сырға, күмбез сырға, салпыншақ сырға, сабақты сырға, шашақты сырға т.б.
Қай зергерлік бұйым болмасын қыз – келіншектердің көркіне көрік қосып, сымбатын ажарландыратыны сөзсіз. Соңғы уақытта ұлттық құндылықтарымызды насихаттап, қайта жаңғыртудың арқасында ұмыт қалған ұлттық бұйымдарымыз қайта қолданысқа енуде.
Талап қыл артық білуге.
Артық ғылым кітапта,
Ерінбей оқып көруге.
Военный қызмет іздеме,
Оқалы киім киюге.
Бос мақтанға салынып,
Бекер көкірек керуге.
Қызмет қылма оязға,
Жанбай жатып сөнуге.
Қалай сабыр қыласың,
Жазықсыз күнде сөгуге?
Өнерсіздің қылығы –
Тура сөзін айта алмай,
Қит етуге бата алмай,
Қорлықпенен шіруге.
Аз ақшаға жалданып,
Өнбес іске алданып,
Жол таба алмай жүруге.
Алыс та болса іздеп тап,
Кореннойға кіруге,
«Талапты ерге нұр жауар»,
Жүріп өмір сүруге.
Я байларға қызмет қыл,
Ерінбей шауып желуге.
Адал жүріп, адал тұр,
Счетың тура келуге.
Жаныңа жақса, соңынан
Жалқауланба еруге.
Қисық болса, закон бар
Судьяға беруге.
Ол да оязной емес қой,
Алуға теңдік сенуге.
Я өз бетіңмен тәуекел,
Занимайся прямотой.
Жеңіл көрме, бек керек
Оған да ғылым, оған да ой,
Калайынша қайда енуге?
Қазақ халқының ұлттық зергерлік бұйымдары.
Әр халықтың өзіне тән ұлттық зергерлік бұйымдары болады. Қазақ халқының зергерлік өнері бұрынғы заманнан бері халықтың өмірімен, шаруашылығымен тығыз байланыста.
Зергелер көбінесе қыздар мен әйелдер бұйымдарын күміс пен алтыннан жасап, асыл тастармен безендірген, ал ұсталар болса, ерлердің қару – жарақтарын жасаған.
Қыз – келіншектер жасы мен отбасылық жағдайына байланысты түрлі зергерлік бұйымдар таққан. Ең көп қолданыста болған зергерлік бұйым – білезік. Білезіктің бірнеше түрі бар: алтын білезік, күміс білезік, құйма білезік, сағат білезік, топсалы білезік, бұрама білезік, қос білезік т.б.
Әйелдерге арналған әсем бұйымдардың тағы біреуі – жүзік. Жүзіктің бетіне асыл тастар орнатылып немесе түрлі – түсті әйнектерден ою – өрнек жүргізіледі. Жасалуына қарай көзді, балдықты, құс тұмсық жүзік деп аталады. Сонымен қатар мөр жүзік, құдағи жүзік, отау жүзік, қарала жүзік, ақық жүзік деген түрлері бар.
Білезікпен қатар жиі қолданылып жүрген зергерлік бұйым түрі – сырға. Оның сапасына, құрамына сай көптеген түрі болады: ай сырға, тас көзді сырға, күмбез сырға, салпыншақ сырға, сабақты сырға, шашақты сырға т.б.
Қай зергерлік бұйым болмасын қыз – келіншектердің көркіне көрік қосып, сымбатын ажарландыратыны сөзсіз. Соңғы уақытта ұлттық құндылықтарымызды насихаттап, қайта жаңғыртудың арқасында ұмыт қалған ұлттық бұйымдарымыз қайта қолданысқа енуде.