6-тапсырма. Тірек сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, мутіннен қажетті сөйлемдерді тауып, ретімен толықтырып жаз, биікке, элемге, тұғырда мүсіндері тұр, халық шежіресін
Əлемде сəт сайын бір жаңалық ашылып жатыр. Ғалымдар ғажайып жаңа мүмкіндіктерге қол жеткізу жолында аянбай еңбек етуде. Адам өмірін жеңілдететін роботтар осыған дәлел. Бүгінде роботтар адам атқаратын кез келген қызметті айна-қатесіз орындай алады. Үй жинап, егде кісілерге немесе балаларға күтуші болып, сатушы ретінде сатып алушылардың сұрағына жауап бере алатын роботтар, робот мұғалімдер немесе ақылды техникалар – осы заманғы ғылымының басты тенденциясы. Өткен жылы Қытайдың робот-журналисі Сяо Нань алғашқы мақаласын Southern Metropolis Daily газетіне жариялаған еді. 300 иероглифтан тұратын мақаланы жазуға робот бір секунтын ғана жұмсаған. Роботты жасаушы Бейжің университеті командасының басшысы. Оның айтуынша, Сяо Нань шағын хабарлама ғана емес, көлемді мақала жазуға да қабілетті. Оның ең басты ұтатын тұсы - мәліметтерді жылдам қорыта алады және мәтін теріп уақытын жоғалтпайды. Алайда мамандардың айтуынша, әзірге робот нағыз журналистерді алмастыра алмайды. Себебі, ақылды машиналар көлемді мақалаларды, қысқаша шолуды жасай алғанымен, сұхбат құра, терең ой қорыта алмайды. Бірақ жақын болашақта олар журналистерді толығымен ауыстыруы да мүмкін. Робот-журналистер қазірдің өзінде батыстың көптеген ірі басылымдарында жұмыс істейді. Олар, әсіресе қаржы, спорт салаларында статистикалық деректердің үлкен көлемін жедел өңдеу үшін қажет. Кейбір жағдайларда, роботтар журналистерге материалды жинауға көмектеседі және қызықты деректерді қарастырады. Мысалы, Washington post бірнеше жыл бойы Heliograf атты жазу роботын қолданып келеді. Осы уақытқа дейін робот мыңдаған мақала жазған. Ал Associated Press робот-журналистердің 20% уақытын үнемдегенін, қателер саны да айтарлықтай азайып, материалдар көлемі 10 есеге артқанын жазған. Жалпы роботтарды пайдалану журналистикаға үлкен көмек. Алайда робот-журналист тез және көлемді жаза алғанымен терең әрі жүйелі талдау жасай алмайды, материалдардың сапасы төмендеуі бек мүмкін дейді мамандар. Бірақ, мақала роботпен жазылса, онда бұл туралы айтылуы керек. Бұл роботтың авторлық құқықтарын қорғау үшін емес. Керісінше, оқырман мақаланың адам жазбағанын білуі керек. Мамандардың жүргізген зерттеулері көрсеткендей, роботтың көмегімен жазылған мақаланың рейтингі әлдеқайда төмен. Техника екенін білген соң, оқырман роботқа адамға сенгендей сенбейді. Мүмкін, оқырман роботқа айналса ғана аудитория робот-журналистерге сенетін шығар деген ой келеді.
Дереккөз::https://qazradio.fm/kz/news/13610/
Кез келген материалды көшіріп жариялау, бөлісу үшін qazradio.fm сайтына сілтеме берілуі тиіс.
«Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды» демекші, Ұлы Отан соғысы мәңгі тарих қойнауына енді. Бүгінде бұл сұрапыл соғыстың аяқталғанына 74 жыл болмақ, дегенмен бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға қатынасып, елін, жерін, туғанын жаудан қорғап, Отаны үшін жанын бергендіктен, соғыс ұмытылмастай ізін қалдырды.
Сол бір сұрапыл жылдары Қазақ халқы өзінің Отанына, жеріне деген патриоттық сезімін, ұлттық мақтанышын дәлелдеді. 500-ден аса жерлестеріміз, оның ішінде 96 Қазақ Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Қазақстандық жауынгерлер Украинаны, Белоруссияны, Балтық бойын, Молдовияны азат етуге қатысты. Мыңдаған қазақ жігіттері Кеңес әскерінің құрамында Шығыс Европа халықтарын Гитлердің тепкісінен азат етуіне ат салысты. Кеңестік Шығыс әйелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен және Алтын жұлдыз медалімен марапатталғандар — шығыстың қос шынары: пулеметші Мәншүк Маметова мен 54-атқыштар бригадасының Мергені (снайпер) Әлия Молдағұлова болды.
Соғыс жылдары Қазақстан сонымен қатар миллиондаған босқындарды қабылдап, қол ұшын соза білді, әрі майданға керекті оқ -дәрі мен азық-түлік жеткізуші үлкен арсеналға айналды.
Мен шығарманы Сырбай Мәуленовтің «Соғыстан қайтқан солдаттар» атты өлең жолдарымен тәмамдағым келеді:
Əлемде сəт сайын бір жаңалық ашылып жатыр. Ғалымдар ғажайып жаңа мүмкіндіктерге қол жеткізу жолында аянбай еңбек етуде. Адам өмірін жеңілдететін роботтар осыған дәлел. Бүгінде роботтар адам атқаратын кез келген қызметті айна-қатесіз орындай алады. Үй жинап, егде кісілерге немесе балаларға күтуші болып, сатушы ретінде сатып алушылардың сұрағына жауап бере алатын роботтар, робот мұғалімдер немесе ақылды техникалар – осы заманғы ғылымының басты тенденциясы. Өткен жылы Қытайдың робот-журналисі Сяо Нань алғашқы мақаласын Southern Metropolis Daily газетіне жариялаған еді. 300 иероглифтан тұратын мақаланы жазуға робот бір секунтын ғана жұмсаған. Роботты жасаушы Бейжің университеті командасының басшысы. Оның айтуынша, Сяо Нань шағын хабарлама ғана емес, көлемді мақала жазуға да қабілетті. Оның ең басты ұтатын тұсы - мәліметтерді жылдам қорыта алады және мәтін теріп уақытын жоғалтпайды. Алайда мамандардың айтуынша, әзірге робот нағыз журналистерді алмастыра алмайды. Себебі, ақылды машиналар көлемді мақалаларды, қысқаша шолуды жасай алғанымен, сұхбат құра, терең ой қорыта алмайды. Бірақ жақын болашақта олар журналистерді толығымен ауыстыруы да мүмкін. Робот-журналистер қазірдің өзінде батыстың көптеген ірі басылымдарында жұмыс істейді. Олар, әсіресе қаржы, спорт салаларында статистикалық деректердің үлкен көлемін жедел өңдеу үшін қажет. Кейбір жағдайларда, роботтар журналистерге материалды жинауға көмектеседі және қызықты деректерді қарастырады. Мысалы, Washington post бірнеше жыл бойы Heliograf атты жазу роботын қолданып келеді. Осы уақытқа дейін робот мыңдаған мақала жазған. Ал Associated Press робот-журналистердің 20% уақытын үнемдегенін, қателер саны да айтарлықтай азайып, материалдар көлемі 10 есеге артқанын жазған. Жалпы роботтарды пайдалану журналистикаға үлкен көмек. Алайда робот-журналист тез және көлемді жаза алғанымен терең әрі жүйелі талдау жасай алмайды, материалдардың сапасы төмендеуі бек мүмкін дейді мамандар. Бірақ, мақала роботпен жазылса, онда бұл туралы айтылуы керек. Бұл роботтың авторлық құқықтарын қорғау үшін емес. Керісінше, оқырман мақаланың адам жазбағанын білуі керек. Мамандардың жүргізген зерттеулері көрсеткендей, роботтың көмегімен жазылған мақаланың рейтингі әлдеқайда төмен. Техника екенін білген соң, оқырман роботқа адамға сенгендей сенбейді. Мүмкін, оқырман роботқа айналса ғана аудитория робот-журналистерге сенетін шығар деген ой келеді.
Дереккөз::https://qazradio.fm/kz/news/13610/
Кез келген материалды көшіріп жариялау, бөлісу үшін qazradio.fm сайтына сілтеме берілуі тиіс.
Ұлы Отан соғысы
«Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды» демекші, Ұлы Отан соғысы мәңгі тарих қойнауына енді. Бүгінде бұл сұрапыл соғыстың аяқталғанына 74 жыл болмақ, дегенмен бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға қатынасып, елін, жерін, туғанын жаудан қорғап, Отаны үшін жанын бергендіктен, соғыс ұмытылмастай ізін қалдырды.
Сол бір сұрапыл жылдары Қазақ халқы өзінің Отанына, жеріне деген патриоттық сезімін, ұлттық мақтанышын дәлелдеді. 500-ден аса жерлестеріміз, оның ішінде 96 Қазақ Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Қазақстандық жауынгерлер Украинаны, Белоруссияны, Балтық бойын, Молдовияны азат етуге қатысты. Мыңдаған қазақ жігіттері Кеңес әскерінің құрамында Шығыс Европа халықтарын Гитлердің тепкісінен азат етуіне ат салысты. Кеңестік Шығыс әйелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен және Алтын жұлдыз медалімен марапатталғандар — шығыстың қос шынары: пулеметші Мәншүк Маметова мен 54-атқыштар бригадасының Мергені (снайпер) Әлия Молдағұлова болды.
Соғыс жылдары Қазақстан сонымен қатар миллиондаған босқындарды қабылдап, қол ұшын соза білді, әрі майданға керекті оқ -дәрі мен азық-түлік жеткізуші үлкен арсеналға айналды.
Мен шығарманы Сырбай Мәуленовтің «Соғыстан қайтқан солдаттар» атты өлең жолдарымен тәмамдағым келеді:
Жаутаңдап қарап дала тұр,
Көз жасын сүртіп жаңа бір.
Хабарсыз ұлын сұрауға,
Жолыңды тосып ана жүр.
Қанша үйдің ұрлап адамын,
Қанша үйде сөніп қалды оттар.
Көрдің бе ұлын ананың,
Соғыстан қайтқан солдаттар?
Объяснение: