66) біздің мектепте кӛптеген үйірмелер жұмыс істейді. оқушылар ӛз қалаулары бойынша бос уақыттарын осы үйірмелерде ӛткізеді және пайдалы нәрселер үйренеді. үйірмелер сағат үште басталады және сағат бесте аяқталады. мектепте «шахматшылар», «тігіншілік», «кӛркем ӛнер», т.б. үйірмелер бар. мен айдар деген досыммен бірге « әлемінде» үйірмесіне қатысамын. екеуіміз ӛткен айда қ олимпиадада жүлделі орынды жеңіп алдық. қай сөйлемнің мағынасы жоғарыдағы үзіндідегі негізгі оймен байланысты емес? a) мектепте әртүрлі үйірмелер жұмыс істейді. b) сағат үш пен бестің арасында оқушылардың бос уақыттары болады. c) « әлемінде» үйірмесіне қатысатын екі оқушы олимпиадада жүлделі орын жеңіп алды. d) айдар мен оның досы « әлемінде» үйірмесіне қатысады. e) үйірмелер оқушыларға пайдалы нәрселер үйретеді. 67) мағынасы қате сөйлемді табыңыз. a) күзде жапырақтар сарғайып жерге түседі. b) қыста қар жауады. c) кӛктемде құстар жылы жаққа кетеді. d) жазда ӛзенге шомыламыз, қ аулаймыз. e) наурыздың жиырма екісінде күн мен түннің ұзақтығы теңеледі. 68) бұйрық райлы етістікті табыңыз. a) менің атқаным тимеді. b) есіңе мені алғайсың. c) бұған тиіспесе игі еді. d) осыны шығара салайық. e) оны кешеден бері жаттап жүр еді. 69) тек ұяң дыбыстан тұрған сөзді табыңыз. a) айналмалы b) тасқын c) жазғытұрым d) ұзағырақ e) жұғады 70) бос орынға қай сөз сәйкес келеді? сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша болады. a) буын b) дауыссыз дыбыс c) әріп d) екпін e) ықпал 71) қай қос сөздің антонимге қатысы бар? а) дос-дұшпан в) анда-санда с) кӛйлек-кӛншек d) оқу-ағарту e) қолма-қол 72) бос орынға сәйкес келетін тәуелдік жалғау мен жіктік жалғауды табыңыз. мен сіздің оқң ата- . a) -ың / -сыз в) -ым / -м с) -ңыз / -мын d) -сы / -ң е) -ыңыз / -мын 73) реттік сан есімді табыңыз. а) ондарда в) он-оннан с) он-он бес d) оныншы е) он жарым 74) шылауы бар сөйлемді табыңыз. a) мен мұғаліммін. b) сіз мұғалім емессіз. c) сен мұғалім емессің бе? d) ол – мұғалім. е) біз оқушымыз. 75) асты сызылған сөздердің қайсысы өзгелерінен басқа сұраққа жауап береді? а) менің әкем – зейнеткер. в) марат сурет салды. с) сиыр сүт береді. d) біз асығыспыз. е) менің ата-анам келді.
Адамдардың күнделікті еңбек процесіндегі іс-әрекеттері, қоршаған дүниеден алған сезім-жерлері би арқылы көрсетілетін қимыл-қозғалыстар мен ишараларға негіз болған. Табиғат құбылыстарын, тұрмыстық, аңшылық және соғыс көріністерін белгілі жүйеге түскен ырғақты қимылмен, яки бимен бейнелеу көне дәуірде наным- сенімге байланысты болған өмір талабынан туды. Келе-келе тәжірибенің молаюына орай қимылдарды мәнерлеу мүмкіндігі артып, жеке би өнері қалыптасты.
Би - адам денесінің әуенге негізделген түрлі қимылдарының жүйелі түрде ауысып келуі арқылы көркем образдармен айшықтала бейнеленетін, кеңістіктік-уақыттық ауқымы көне заманғы наным-сенімнен бастау алатын өнердің бір түрі. Би ишаралық бейнелеулер арқылы әсерлі көңіл-күйді көрсететін, еңбек үрдістері бейнеленетін халықтық шығармашылық өнер түрі. Ілкі билер ғұрыптық-мифологиялық мәні мен магиялық қызметі бар салттық әрекеттердің құрамдас бөлігі еді. Қоғам дамуының алғашқы сатыларына адам мен кейбір жан-жануарлардың туыстығы болады деген нанымға сай туған тотемдік билер тән еді. Тотемдік билердің негізгі сипаты - тотемге еліктеу. Осыдан келіп жануарлардың қимыл-әрекеттерін бақылаудан туған образдарды бейнелеу мен мифологиялық түсінік түйісе келіп, билеу кезінде аң, құстардың қылықтары көрініс табады.