Желтоқсан жұлдызы. Қар көптен жауып, нағыз қыс болды. Күн әбден қысқарған. Күннің көзі көрінсе де жылынбайды. Өзенді, көлді мұз қаптап, жұрт үстімен жүре бастады. Қалың қардан шөптің басы көрінбейді. Қыс күні аяз күшті болып, үскірік борандар да аз емес. Орман қарайған, ішінде қүстарды көре алмайсың, қоян күндіз жасырынып, түнде ғана жүгіріп жас ағаштарды кеміріп жүр. Иелері жылы қораға шөп салып бағып-қақса да, қысты күні үй хайуандарына да бапсыз. Адамның өзі де суықтан қорғанып үй салып, жылы киім киіп, үйлеріне от жағып, дәйім жұмыстарынан қала алмайды. Қыстыгүні жылқышыларға бек қиын: қандай суық борандарда күні-түні далада жүргені, қасқырдан бір қорқып, бораннан екі қорқып, бейшараларда тіпті рақат жоқ. Жалтаң аяз көбінің беттерін қарыған. Шилі бет байғұстар желге де қарсы қарай алмайды. Сабаққа мезгілімен жүретін баланың да ертеңгі аяз есінен көпке дейін шығатын емес. Мақал: Қыс қысыл, жаз жазыл.
Абай Құнанбаев(Ыбырақым Құнанбаев) (1845 - 1904) -, сазгер, қоғамдық қайраткер қазақ жазушы, ақын.1845 жылдың 29 шілдесінің Ыбырақымы Қазақстанда байдың аристократтық отбасысында туды. Прозвище Абай Құнанбаевтың ғұмырнамасында бол- ал- тағы балалықта анадан.Ал- жақсы білімді - семипалатенском медреседе оқыды, ал да орыс мектепте. Құнанбаев жастық кездің жастарынан әдебиет(орыс, еуро), ал да күншығыс ғалымның жұмыстарымен түртектеді. Көп күшті өзінің ғұмырнамасында Абай Құнанбаев орыс және қазақ дақылдардың жанасушылық үшін тосты. Ол өзінің халқының орыс тілдің байқауына баж етті.Құнанбаевтың өлең-жырларының арасында маңызды жерді әлеуметтік әділетсіздікпен күрес қарызға алады. Да ақынның Абая Құнанбаева ғұмырнамасы сияқты жаңашыл поэзияде белгілі. Тап Құнанбаев қазақтар арасында шестистишья және восьмистишья пайдалан- бірінші ақынмен стал. Абай несколько дастанды жазып қойды, больше полутора сотни өлең-жыр, более 50 аударманы орындады. Ең белгілінің арасында
Орман қарайған, ішінде қүстарды көре алмайсың, қоян күндіз жасырынып, түнде ғана жүгіріп жас ағаштарды кеміріп жүр. Иелері жылы қораға шөп салып бағып-қақса да, қысты күні үй хайуандарына да бапсыз.
Адамның өзі де суықтан қорғанып үй салып, жылы киім киіп, үйлеріне от жағып, дәйім жұмыстарынан қала алмайды. Қыстыгүні жылқышыларға бек қиын: қандай суық борандарда күні-түні далада жүргені, қасқырдан бір қорқып, бораннан екі қорқып, бейшараларда тіпті рақат жоқ. Жалтаң аяз көбінің беттерін қарыған. Шилі бет байғұстар желге де қарсы қарай алмайды.
Сабаққа мезгілімен жүретін баланың да ертеңгі аяз есінен көпке дейін шығатын емес. Мақал: Қыс қысыл, жаз жазыл.