8-тапсырма. сұраулық және күшейткіш демеулік шылауларды қызметіне қарай қолдана отырып, «алаш ардақтыларының үміті ақталды» тақырыбына шағын мәтін дайындаңдар.
тірек сөздер: көрнекті, алаш, бұрмалаушылық, танылу, тәуелсіздік,
ішкі, сыртқы саясат, нығайту.
Ёж и ворона.
Баяғыда кiрпi мен қарға дос болыпты.
Давным-давно ёж и ворона друзьями были.
Бiр күнi кiрпi қарғаға келдi.
Однажды ёж к вороне пришёл.
– Қарға, менiң тоным жаман, тiкенек. Сенiң тоның жақсы, жұмсақ, үлпiлдек. Маған тоныңды бершi.
– Ворона, моя шуба плохая, колючая. Твоя шуба хорошая, мягкая, пушистая. Мне свою шубу дай
– Ал мен не киемiн?
– А я что одену?
– Сен менiң тонымды киесiң.
– А ты мою шубу оденешь.
– Жарайды, – дедi қарға.
– Хорошо, – сказала ворона.
Олар тондарды айырбастады.
Они шубами поменялись.
Бiрақ кiрпi алма жинай алмады, түлкiден қорғана алмады. Ал қарға ұша алмады. Кiрпi қайтадан қарғаға келдi.
Но ёж яблоки собирать не мог, от лисы защищаться не мог. А ворона летать не могла. Ёж снова к вороне пришёл.
– Қарға, менiң тоным жақсы екен. Мен алма жинай алмаймын, түлкiден қорғана алмаймын.
– Ворона, моя собственная шуба хорошая, оказывается. Я яблоки собирать не могу, от лисы защищаться не могу.
– Ал мен ұша алмаймын, барлық қарғалар менен қашады.
– А я летать не могу, все вороны от меня убегают (избегают меня) .
Әркiмнiң өз тоны өзiне жақсы.
Каждому своя шуба хороша.
Қамқорлық туралы.
«Қамқорлық» дегеніміз адам бойындағы мейірім – шапағаттан туратын ізгілік.Қиналған, науқас, қарт адамдарға аяушылықпен қарау, қол ұшын беру, олардың жағдайын жасап, көмектесу жанашырлық көрсету жылы жүректіліктілікті білдіреді.Осындай жылы жүректен туған сол жақсылық, қамқорлық болып табылады.
Жалпы, қазақ халқы бала тәрбиесінде де қамқорлыққа аса назар аударып, бүлдіршіндерді кішкене күндерінен бастап «бір – бірлеріңе қамқор болыңдар» деп айтып, құлақтарына құйып отырады. Бұл дегеніміз, тек қарт немесе науқас адамдарға ғана жылыжүректілік таныту емес, барлық адамдарға, сонымен қатар жан – жануарларға, тіпті табиғатқа да қамқор болу деген сөз.
Мысалы, оқушы балалар жас ерекшеліктеріне қарай, қыстыгүні құстарға ұя салып, жем шашып қамқорлық таныта алады. Ал сәл ересек оқушылар, кіші іні – қарындастарына қарайлап, ағалық/апалық қамқорлығын таныта алады. Ал барлығымыз қосылып Жер – анамызды аяласақ, бұл нұр үстіне нұр болар еді. Себебі, атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім. Сондықтан қолымыздан келгенше қамқорлық танытып, бойымызға ізгілік нұрын жинайық.