8-тапсырма. Томендегі мәтіннен неологизмдерді анықтап, дәптеріңе көші- ріп жаз.
«Ақылды үй» (ағыл. digital home) – автоматтандырылған үй.
Ол адамдардың қолайлы өмір сүруі үшін жоғары деңгейлі техно-
логиялармен жабдықталған. «Ақылды үйдегі» жарық, электр жү-
йесін, кондиционер, желдеткіш, климат-бақылау, аудио және ви-
део жүйелерді, күзет, өрт дабылы, апатты жағдайларды бір ғана
диспетчерлік пультпен смартфон немесе ғаламтор арқылы басқа-
рып, бақылауға болады. «Ақылды үй» өрттен де қорғайды. Мы-
салы, ауада кішкене болса да иісті газ пайда болса, онда өртке
қарсы жүйе іске қосылады және өртті үдетпес үшін ауаның келуін
тоқтатады, газ жабылады, электр токтары өшіріледі. Бөлмедегі
адамдар сирена жөне түрлі сигналдар арқылы хабарландырылады,
ал егер өрт үйдің иелері жоқ кезде басталса, онда жүйе арқылы
олардың ұялы телефондарына хабарлама жіберіледі. Параллельді
түрде түтінді жою функциясы қосылады, ал қауіпсіздік қызметіне
өрт туралы ақпарат келіп түседі.
(М.Э. Сопер)кім біледі айтыңдаршы тініш
Менің балалық шағым Әр адамның қызыққа толы балғын шағы болады.Ол әрине біздің балалық шағымыз.Балалық шақтағы біздің іс әрекетіміз,ойынымыз естен кетпес қызыққа толы күндер болып артта қалуда.Әр адамның жүрегінде бұл естеліктер мәңгі сақталары анық.Біздің балалық шағымыз біздің дастанымыз,шытырманға толы хикаямыз. Жылдар зымырап адамдар ер жеткен соң балалық кезің аңсайтын болады.Ол кездегі достары,көңілді ойындары мен бастан кешкен талай балғын шақтары арқылы, жүрегімізде маңызды бір ерекше орын алады.Ол кездегі балалықпен істеген тентектігін мен бұзақылықтын өзі керемет қой ,шіркін.
Мен өзім бір отбасының жалғыз ерке қызы болып өстім.Балалық шағым қызық бір дастан дерсін.Балалық кездегі жасаған істерім,балалармен ойнап,көңіл көтергенім әлі есімде.Кейде сол естеліктерді еске алсам,қайтадан сол балалық шаққа оралсам ғой шіркін деп армандайтын кездерде болады.Біз балалық шағымызда асыр салып ойнап,көп көңіл көтеретінбіз.Ойынның қызығына түскеніміз соншалықты,уақытылы үйге кірудіде ұмытып кететінбіз.Жазда қуаласпақ,қыста қар атып ,шаңғы тебу.Бұның бәрі біз үшін орындалуы тиіс ойындар еді.Мен үйдің жалғыз қызы болғандықтан ба,білмедім,әйтеуір спорт жағынанда қатты қызықтым.
Ұлдармен бірге футбол ойнап кететін кездерім өте көп болатын,өте шапшаң қыз едім. Бұның барлығы менің балалық шағымның дастаны.Балалық шақ еске алуға тұрарлық нәрсе.Кейде осы балалық шағымды еске алсам ,жәй түс көріп кеткендей боламын,балғын кезді сағындым. А қ шақтан өтіп тезірек есейгенді қалайды.Өмірінің ең қызықты бөлшегі осы балалық шағы екенің бірі білсе,бірі білмейді.Балалық шақтан қош айтысқанда,әлі ақ сол балғын шақты сағынып,еске алатын боламыз.Есейіп,ер жеткенде менің осы сөзімді еске аларсыздар!
— Сәлем Бақтияр ! Қалайсың ? Мен сенен бірнәрсені сұрағым келген еді.
— Сәлем Айдар ! Жақсымын, иә, айта бер ...
— Жақын арада «өнерлі отбасы» деген байқау болады деп жатыр ғой. Ол жерде неден жарысады екен білмедің бе ?
— Білемін ! Біз сол байқауға қатысқалы жатырмыз. Барлығы 2 кезеңнен тұрады екен. 1 кезең концертке ұқсас болады екен. Онда отбасы мүшелері өздері ойнай алатын, жақсы көретін аспаптармен өнерлерін көрсетеді екен. Домбыра тартып, қобыз бен баянда ойнауға, яғни ұлттық аспаптармен, үрмелі аспаптармен, ішекті аспаптармен ән немесе күй шерте алады. 2 кезеңде отбасы бірігіп ағаштан немесе саз балшықтан қолөнер бұйымдарын жасай алады. Міне, осы ! Отбасыңа айтып көрсеңші, мүмкін сендерде қатысып қалатын шығарсыңдар !
— Әрине, айтып көремін ! Қарсылас болып қалуымыз мүмкін. Жарайды, рахмет ! Үйдегілерге бұл байқау туралы айтуға асығып тұрмын. Сау бол !
— Сау бол !