9-тапсырма. 2-мәтін. Уақыт мөлшері: 10 минут. Көп нүктенің орнына түсіп қалған сөздерді қойып, мағынасын
Баланың мінезі ауыл адамдарына біртүрлі қызық көрінетін еді,
ол білмейді, ауыр жүк арқалағандай жайлап
жүріп, балалар жиналған жерге баратын. Өзге бала
жинап, өз алдына ойнай береді, жанындағы
сиыр, жылқының
да. Кейбір балалардың әке-шешесі келіп, Мұқанды қорқытайын
қаша да алмайды. Оның жүгірдім дегеніне аяғы ұзындар
аяңдап жүріп-ақ жетіп алады. Біреудің жекіп айтқан сөзіне оның
қайтаратын жауабы жоқ, бетінен қорыққан белгі де білінбей,
ұрады да, бірақ бала болып ... білмейді. Ол адамдар ауылдың ана-
Қысық көзінің қиығымен қарайды да тұрады. Оны кейбіреулер
сындай болған Айсарыдан кешірім сұрап:
- Мұқаның біздің Сарманды сабап тастапты. Мен қорықсын деп
дұйрығына бірер тартып жіберіп едім, оған ренжіген жоқсыз ба?
Бұл өлең жолдарынан Сүйінбайдың біраз қасиетін байқаймыз. "Еменнен күшті ағашпын, Еселесең сыйлаймын!" дегенінен жана кіл жақсыларды жинағанын, оның абыройына дақ түсірмей керісінше биік, ұлы тұлғаларды сылайтынын көреміз. Келесі жолдардан оның бірбеткей екеніне көзіміз жетеді. Әр нәрсенің басында жүретінін "Топ бастаған бұлбұлмын,
Сөз бастаған жүйрікпін,
Судан шыққан сүйрікпін,
Бәйгеден озған дүлділмін" деген жолдардан көреміз. Ал соңғы жолдардан оның өжет, қайсар, айбынды екенін байқаймыз. Автордың бұл сөздері кімді де болмасын бей-жай қалдырмайды.
Объяснение:
Объяснение:
Біз отбасымызда «табиғат пен адам егіз ұғымдар» деген қағиданы ұстанып, үнемі демалыс сайын табиғат аясына демалып, серуендеуге шығып тұрамыз.
Табиғаттың бар әсемдігін, бар кереметін, оның әрбір әсерін сөзбен де, жазумен де жеткізу оңай емес. Оның керемет көрінісі жаныңды тербетеді. Әсіресе, менің ойымша көктемгі табиғат ерекше құбылыс. Себебі көктем келісімен, табиғат ана қысқы ұйқысынан оянып, жер жүзі құлпыра түседі. Жылы жақтан құстар қайтып, "көктем келді" деп бір - бірімен жарыса, жар салатын тәрізді. Жердің бетіндегі қар еріп, алғашқы бәйшешектер шыға бастайды. Сәлден соң ағаштар бүршік жарып, олар кейіннен жапыраққа айналады. Осылайша табиғатқа жан бітіп, жанданғандай күй кешеді.
Осылайша, күн жылынып, қар еріген соң табиғат аясына таза ауамен демалып, біраз тынығу үшін біз әрбір демалыс сайын қала сыртына шығамыз. Ешқандай абыр – сабыр жоқ, тек қана табиғат және біз. Осындай сәттер бойыңа ерекше нәр беріп, күш сыйлайтын тәрізді болады.
Ал табиғат аясындағы жазғы серуендеу ол мүлдем бөлек әңгіме, өзіңізді орман ішінде серуендеп жүргендей елестетіп көріңізші, жан –жағыңызда сайраған құстар пен жыбырлаған жәндіктер, таза ауа, ағаш астындағы көлеңкеде кітап оқудың өзі бір ғанибет емес пе?!