9-тапсырма. Автор қай жақта сөйлейді? Автордың идея- лық-стилистикалық тұтастандырушы рөліне талдау
жасаңдар.
Баяндау,
суреттеу
Менің
ойымша...
Автор сөзі :Өткен қыс аңшылықта кездесіп
қалып Есенейге екі түлкі, үш қара
қылшық күзен байлап еді, соны-
сын арқаланып кимелеп сөйлейді.
Биыл, міне, жер қарадан қасы-
на еріп Есенейдің қасқыр алатын
арабы иттерін баптап жүр. Өзі де
аңқұмар Есеней оның бетін біржо-
ла қайтарып тастайтын қатты сөз
айтпай келеді. Қолын азғана сер-
меп тоқтатып тастайды, бар болға-
ны сол-ақ.
Осындай өжет жастарды Есеней
қатты ұнататын еді. Жиырмаға кел-
меген бала жігіттің сөзінің нәрі де,
зәрі де бар екен. Осылай өсірермін
деп үміт еткен екі ұлы қараше-
шектен бір күнде қайтыс болғалы
осындай уытты жасқа қызыға қа-
рап қалушы еді. Өзімен рулас он
ауыл сибанның ішінде үміт етер
жастардың бәрін де сыртынан бақы-
лай жүретін. Бала жігітке қызыға
тұрып түрікпен Мүсірепке қарады -
жылы жауап бер дегендей еді.
циклдің үшінші түрі – шарты соңынан берілетін циклге тоқталайық. Циклдің бұл түрінде қайталану саны белгісіз, бірақ алдыңғы циклден айырмашылығы, онда әрекет орындалмас бұрын алдын ала шарт тексерілетін болса, ал мұнда әрекет орындалғаннан кейін шарт тексеріледі де, әрекет қайталауға беріледі. Шарты соңынан берілетін циклдің орындалуын айқындау үшін, өлшемдері көздерінен үлкен болатын жұмсақ шарлар салынған електі көз алдарыңа елестетіңдерші. Егер шарларды секіртетін болсақ, соғылу нәтижесінде олардың өлшемдері кішірейе береді делік. Осы әрекет қашан шарлардың өлшемдері електің көзінен өтетін болғанша қайталанып орындала береді. Яғни шардың диаметрі електің көзінің өлшемдеріне сәйкес болғанша шарты орындалады.
Шарты алдын ала тексерілетін циклдің шарты соңынан тексерілетін циклден айырмашылығы – циклдің бірінші түрінде әрекет Шарт=Ақиқат болғанда орындалады. Ал екінші түрінде Шарт=Ақиқат болғанда цикл әрекеті жұмысын тоқтатады.
Шарты соңы
Объяснение:
Объяснение:
Тортай мен Ораш өте адал және ақкөңіл дос.Тортай Орашқа қамқорлық жасап жүреді.Тортай - өте кішіпейіл, адамгершілігі мол азамат. Ол автордың өмірде тұлға болып қалыптасуына ықпал етеді.Ол тек Орашпен ғана сырласады,өз арманын айтады.Тортайдың басқа балалардан айырмашылығы кітапты бас алмай оқуы.Арманы Алматыға барып білім алып,жазушы болып,кітап жазу.Ол Тортайдың ақ боз атты арманы.Сол арманына жете алмайтындығын сезген жетім бала Тортай досына ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып :Мен үшінде оқы,бәлкім,мен міне алмаған ақ боз атқа сен мінерсің-деді.Тортайдың бұл сөзі оқырманға жақсы ой салады.Тортайдың бұл сөзінен оның ағалық қамқорын,досқа адалдығын,ақылдылығын,алысты көрер ойының ұшқырлығын,мен жете алмасамда Ораш жетсінші деген,- арман тілегін көреміз.Тортайдың арманы орындалады.Ораш кейін жазушы болып,Тортай туралы әңгіме жазды.Өзі міне алмаған ақ боз атты,әңгіменің арқауы болып Орашқа мінгізді.Бұл шығармада жетім бала Тортайдың қасиеттері мен Ораш екеуінің қарым-қатынасы,екеуінің достығы,білімге құмарлықтары ,армандары тартымды суреттелген.Шығарманы оқуға оқырманның құмарлығы артады.Қарапайым тілде суреттелген шығарма желісі оқырманды қызықтыра түседі.Ауыл табиғаты,ауылдың күйбің тіршілігі,балалардың өмірі көркем суреттелген,көрнекті шығарма.