2.Жігіттің масылы-жалқаулық,еріншектік.Қолынан түк келмейтін,еңбек етпей,ата-анасының мойнына мініп отырған масыл жігіт.
3.Бір сырлы,сегіз қырлы жігіт-жігіттің сұңқары.Қолынан бәрі келетін,өнері мен ісі өзінің келбетін аша түсетін,ісіне мінезі сай,бойында бар қасиет табылатын жігіт.
4.Ақылды,сабырлы жігіт-ойланып ақылмен іс атқарар,топта ақылымен көзге түсер,шешілмейтін істі ақылымен шешіп,өзгеге ақыл берер,қиындықта-қуанышта сабырлылық танытар жігіт.
5.Адамдық қасиеті бай,кісінің ақысын жемейтін,адами болмысымен өзіне жақын тартып тұратын,арамдығы жоқ,адамдығы мол жігіт.
6.Ақылсыз жігіт- көрсеқызар,ойланбай сөйлейтін,ақылы таяз,ұрда-жық мінезді,ақылына емес күшіне сенетін жігіт.
ССалалас құрмалас сөйлем - құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп , өзара бір-бірімен тең дәрежеде байланысқан құрмаластың түрі. Салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен бағынбай, тең дәрежеде байланысып, баяндауыштары тиянақты келіп жай сөйлемдерді жеке – жеке қолдануға болады.
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1.Жігіттің асылы-мінезінің асылдығы.Шыншыл,адалдық,ақ көкіректік,аңқылдақ мінезді жігіт -жігіттің асылы.
2.Жігіттің масылы-жалқаулық,еріншектік.Қолынан түк келмейтін,еңбек етпей,ата-анасының мойнына мініп отырған масыл жігіт.
3.Бір сырлы,сегіз қырлы жігіт-жігіттің сұңқары.Қолынан бәрі келетін,өнері мен ісі өзінің келбетін аша түсетін,ісіне мінезі сай,бойында бар қасиет табылатын жігіт.
4.Ақылды,сабырлы жігіт-ойланып ақылмен іс атқарар,топта ақылымен көзге түсер,шешілмейтін істі ақылымен шешіп,өзгеге ақыл берер,қиындықта-қуанышта сабырлылық танытар жігіт.
5.Адамдық қасиеті бай,кісінің ақысын жемейтін,адами болмысымен өзіне жақын тартып тұратын,арамдығы жоқ,адамдығы мол жігіт.
6.Ақылсыз жігіт- көрсеқызар,ойланбай сөйлейтін,ақылы таяз,ұрда-жық мінезді,ақылына емес күшіне сенетін жігіт.
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.