9-тапсырма.*Сөйлемдерді оқып, үстеулердің мағыналық түрлерін ажырат.* Ертеректе Э.С. Вульсон деген саяхатшы қазақ балалары жөнінде
былай деп жазады: «Қазақ балалары кең-байтақ дала төсінде емін.
еркін өседі. Атқа мінуге жастайынан үйренеді. Емшектегі бала көш
кезінде түйе үстінде тербелсе, аяғымен нық тұруға жараған соң-ақ
атқа мінеді. Қазақтарда жас бала құламайтындай етіп жасалған
арнайы ер-тоқым (ашамай) болады. Олар қалған өмірінің көбін ат
үстінде өткізеді».
(«Қазақтың салт-дәстүрлері» кітабынан)
Сағаттың шықылдағы емес ермек,
Һәмишә өмір өтпек ол білдірмек.
Бір минут бір кісінің өміріне ұқсас,
Өтті, өлді, тағдыр жоқ қайта келмек.
Сағаттың өзі ұры шықылдаған,
Өмірді білдірмеген, күнде ұрлаған.
Тиянақ жоқ, тұрлау жоқ, келді, кетті,
Қайта айналмас, бұрылмас бұлдыр заман.
Өткен өмір белгісі осы сыбдыр,
Көңілді күнде сындыр, әлде тындыр.
Ақыл анық байқаған қылығыңды,
Қу шыққансып қағасың босқа бұлдыр.
Күн жиылып ай болды, он екі ай жыл,
Жыл жиылып, қартайып қылғаны бұл.
Сүйенген, сенген дәурен жалған болса,
Жалғаны жоқ бір тәңірім, кеңшілік қыл.