94-бет. 6-тапсырма. Мәтіндегі ақпараттың дұрыстығын тексер. № Ақпарат Дұрыс Дұрыс емес
1 Ұлы Жібек жолы Еуропа мен Азия елдерінің арасын ғана
байланыстырды
2 Ұлы Жібек жолы бойында тек Қытай жібектері сатылды
3 Ұлы Жібек жолы Қ¬азақстан жерімен де өтті.
4 Ұлы Жібек жолы Батыс Еуропаға жетпеді.
5 Ұлы Жібек жолы Монғолияға да таралды.
6 Ұлы Жібек жолының ежелгі қалалардың өркендеуіне
ықпалы болмады
Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі жан иесінің бойында бар. Тамақсыз бірнеше күн өмір сүруге болады, ал сусыз сонша уақыт өмір сүру мүмкін емес.
Адамның, сондай-ақ көптеген жан-жануарлар денесінің 2/3-і, ал кейбір өсімдіктердің 4/5-і судан тұрады.
Жер бетінің тек 1/3-ін құрлық, ал 2/3-ін су алып жатыр. Мұхиттар мен теңіздерді, өзен-көлдерді былай қойғанда, жер астында да, топырақта да су бар. Мұздықтар мен айсбергтер де қатып қалған су болып табылады. Су атмосферада да аз емес, онда ол бұлт, тұман, бу және жаңбыр мен қар түрінде болады.
Біреулер қап-қатты мұз да, газдай жеп-жеңіл бу да су болғаны ма деп таң қалады . Бұл — судың негізгі қасиеті. Ол сұйық, қатты және газ тәрізді үш түрлі күйде кезігеді.
Судың көптеген заттарды оңай ерітетін және бір маңызды қасиеті бар. Әрине, біз қанттың — шайда, ас тұзының сорпада қалай еритінін көріп жүрміз. Сонымен қатар су жердегі алуан түрлі тұздар мен басқа да көптеген қатты денелерді, газдарды еріте алады.
Табиғатта қо жоқ, тап-таза су дегенді таппаймыз. Таза суды тек лабораториялардан ғана алуға болады. Ондай судың ешбір дәмі жоқ, онда тірі организмге қажетті тұздар да болмайды. Теңіз суының құрамында өте көп мөлшерде еріген тұздар бар, оның ішуге жарамайтыны сондықтан.
Жер шарындағы судың жалпы мөлшері өзгермейді. Теңіздер мен мұхиттардың, өзендер мен көлдердің бетінен су буға айналып, одан бұлт түзіледі. Ол жаңбыр немесе қар, бұршақ болып жерге жауады, яғни қайтадан суға айналады.
Алайда ішуге жарамды таза су Жер бетінде барған сайын азайып бара жатыр. Адамдар суды өнеркәсіп қажетіне көп пайдаланып, оны өндіріс қалдығымен ластауда. Ал біз су құнды байлығымыз екенін ұмытпауымыз керек.
Қазақстанның інжу-маржаны , таңғажайып әндер мен поэтикалық аңыздар өлкесі- Бурабай. «Жүз рет естігенше, бір рет барып көр»,-деп дәл осы әсем өңір туралы айтылғандай. Бурабайдың әр тасы, мәңгі жасыл орманындағы соқпақ жолдары, суы мөлдір көлдері тұнып тұрған аңыз сияқты.Алыстан қол бұлғап, мұнартып көрінетін көгілдір тауларды бойлай таласа өскен қарағайлар көкке ұмтылады.Айнадай жарқыраған көлдердің жағалауында қалың көктеректер мен жайқалып өскен , мың бұралған аппақ биші қайыңдар ерекше сән бергендей. Шілде айында мөлдіреп піскен жабайы таңқурай, қойбүлдірген,жидектің хош иістері мұрныңды жарады.Дәмін татсаң, тіліңді үйіреді. Бурабайдың ауасы дертке дауа, өйткені қылқан жапырақты ағаштардан бөлінетін эфир майлары өкпе ауруларына мың да бір ем екендігін медицина баяғыда дәлелдеген. Жазда бұл өңірде ыстық болмайды.Қысы сонша суық болмайды, тек қаңтар айында ғана сары аяз өзінің өр мінезін көрсетіп, солтүстіктің суық мінезін танытады.
Бурабай -киелі жер.Үш жүздің басын қосып, ат тұяғын дүбірлетіп, ұрандап жауға аттанған ер Абылайдың қонысы.
Зұлмат жылдары Бурабайдың ну орманы, тау мен тасы қазақтың біртуар азаматы Сәкен Сейфуллинге пана болып, Көкшенің көркін айрықша ақындық қуатпен үздік бейнелеп:
Оқжетпес кербез сұлу боянбаған,
Керіліп, кернеу тартып оянбаған.
Айнаға алдындағы мәңгі қарап,
Өзінің көркіне өзі тоя алмаған,-деп Оқжетпесті жанды бейне кербез тұлғасында айшықты нақты елестетеді. Шын мәнінде, Бурабай-кербез сұлу, көркем жер. «Қазақстанның Швейцариясы» атанған жерде туып-өскеніме қуаныштымын! Бурабайға келіп, дем алған адамдар бір серпіліп, күш-қуат алары сөзсіз.