Сказка; Бір күні екі дос орманда келе жатады. Кенеттен алдарынан бір аю шыға келеді. Сол кезде біреуі қаша жөнеледі, екіншісі талға өрмелеп жасырынып қалады. Қашқан жігіт ортада қалып кетеді. Алайда, не істерін білмей тұрғанда, ойына «Өлген адам сияқты жерге етбетіммен жата қалсам, бәлкім құтылып кетермін» деп жерге жата қалады. Аю келіп оны иіскелей бастағанда демін жұтып, дем алмай жатады. Аю кеткен соң талға өрмелеп кеткен досы төмен түсіп, досының қасына келіп, күліп: «Айтшы ал, аю сенің құлағыңа не деп сыбырлады?» дейді.Сонда досы: «Досына қауіп-қатер төніп тұрғанда қашып кеткен адамдардан сақтану керектігімді, айтты» дейді. Это с одной стороны поучительная сказка)
«Ұлттық дәстүр» ұғымы – бүгіңгі күнде өмірде жиі қолданылатын,
екінің бірінің аузынан түспейтін сөз. Алайда, оның мәні мен мазмұнына
сол екінің бірі жете-бара бермейтіні мәлім. Содан болар, дәстүр сөзін әркім
өз таным-түсінігіне қарай орынды, орынсыз қолдана беретіні байқалады.
Шындап келгенде, дәстүр жөніндегі қазақы таным-түсінікпен сорпасы қосылмайтын, үйлесімі жоқ, шолақ қайырым, келте түйін жасайтындар да аз
емес.
Салт-дәстүр дегеніміз, белгілі бір ұлтты құрайтын халықтың ата-бабаларының халық болып қалыптасу жолындағы бүкіл тіршілік тәжірибесінен
сан ғасырлар бойы тірнектеп жинап, сұрыптау тезінен өткізіп, бір жүйеге
келтіріп, қалыпқа түсірген өмір сүру салты, заңы. Оған басқа ұлттың ортақтығы жоқ.
Ұлтымыз қашан да баласының рухани жағынан бай болуына аса көңіл
бөлген. Халқымызда «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның
тәрбиесімен тәрбиеле» деген нақыл бар. Сәби дүниеге келгеннен бастап,
оның ойлы, дене бітімінің дұрыс қалыптасуына, ақыл-ойының жетілуіне қазағымыз баса назар аударған. Кішкентайынан бала бойына адалдық, әділдік,
мейірімділік, адамгершілік сияқты бар ізгі қасиеттерді сіңіруде халықтық
педагогикасының мәні айрықша. Ұлтымызбен бірге жасасып келе жатқан мол мұраларымыздың құндылығына ешкім дау айта алмас.
Өсіп келе жатқан ұрпақтың ата-анасы осы ілкіден қалыптасқан әдетғұрып, ұлттық салт-дәстүрлі тәжірибені қолға алса, ұлттық мінез, ата-баба дәстүрі де жаңғыра түседі.
Бір күні екі дос орманда келе жатады. Кенеттен алдарынан бір аю шыға келеді. Сол кезде біреуі қаша жөнеледі, екіншісі талға өрмелеп жасырынып қалады. Қашқан жігіт ортада қалып кетеді. Алайда, не істерін білмей тұрғанда, ойына «Өлген адам сияқты жерге етбетіммен жата қалсам, бәлкім құтылып кетермін» деп жерге жата қалады. Аю келіп оны иіскелей бастағанда демін жұтып, дем алмай жатады. Аю кеткен соң талға өрмелеп кеткен досы төмен түсіп, досының қасына келіп, күліп: «Айтшы ал, аю сенің құлағыңа не деп сыбырлады?» дейді.Сонда досы: «Досына қауіп-қатер төніп тұрғанда қашып кеткен адамдардан сақтану керектігімді, айтты» дейді.
Это с одной стороны поучительная сказка)
Бауырласқан тәніміз,
Бұзылмаған антымыз.
Кең даланың ежелгі,
Қазақ дейтін халқымыз.
Өзге ұлттай біздің де,
Бар дәстүр мен салтымыз.
«Ұлттық дәстүр» ұғымы – бүгіңгі күнде өмірде жиі қолданылатын,
екінің бірінің аузынан түспейтін сөз. Алайда, оның мәні мен мазмұнына
сол екінің бірі жете-бара бермейтіні мәлім. Содан болар, дәстүр сөзін әркім
өз таным-түсінігіне қарай орынды, орынсыз қолдана беретіні байқалады.
Шындап келгенде, дәстүр жөніндегі қазақы таным-түсінікпен сорпасы қосылмайтын, үйлесімі жоқ, шолақ қайырым, келте түйін жасайтындар да аз
емес.
Салт-дәстүр дегеніміз, белгілі бір ұлтты құрайтын халықтың ата-бабаларының халық болып қалыптасу жолындағы бүкіл тіршілік тәжірибесінен
сан ғасырлар бойы тірнектеп жинап, сұрыптау тезінен өткізіп, бір жүйеге
келтіріп, қалыпқа түсірген өмір сүру салты, заңы. Оған басқа ұлттың ортақтығы жоқ.
Ұлтымыз қашан да баласының рухани жағынан бай болуына аса көңіл
бөлген. Халқымызда «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның
тәрбиесімен тәрбиеле» деген нақыл бар. Сәби дүниеге келгеннен бастап,
оның ойлы, дене бітімінің дұрыс қалыптасуына, ақыл-ойының жетілуіне қазағымыз баса назар аударған. Кішкентайынан бала бойына адалдық, әділдік,
мейірімділік, адамгершілік сияқты бар ізгі қасиеттерді сіңіруде халықтық
педагогикасының мәні айрықша. Ұлтымызбен бірге жасасып келе жатқан мол мұраларымыздың құндылығына ешкім дау айта алмас.
Өсіп келе жатқан ұрпақтың ата-анасы осы ілкіден қалыптасқан әдетғұрып, ұлттық салт-дәстүрлі тәжірибені қолға алса, ұлттық мінез, ата-баба дәстүрі де жаңғыра түседі.
Объяснение: