Абай- ұлы ақын, ойшыл, аудармашы,композитор, қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы. Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы 1845 жылы 10-ыншы тамызда Семей облысының Шыңғыс тауларында туған. Абайды аяулы, кәрі әжесі Зере «ойлы, абайлағыш болсын» деген тілекпен Абай деп атандырған.Ол ел анасы атанған «кәрі әжесі» Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз әңгімелерін естіп, ақылды анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті.
Абай өз өлеңдерін бала кезінен жаза бастады. Бірақ ол ақын ретінде алғаш рет 20-сыншы ғасырдың 80-інші жылдарының орта кезінен таныла бастады. Абай өлеңдері еңбекке, ғылым, өнер үйренуге, адамгершілікке тәрбиелейді. Абай шығармалары көптеген тілдерге аударылып, әлем халықтарының жоғары бағасын алуда.
Ақынның айрықша жырлаған тақырыптарының бірі - табиғат. Табиғат- а ң еңбек етіп, өмір сүретін ортасы. Абайдың табиғат лирикасына «Қыс», «Желсіз түнде жарық ай», «Жазғытұрым», «Жаз», «Күз» өлеңдері жатады. Ақын табиғат туралы өлеңдерінде әр жыл мезгілінің ерекшеліктерін асқан шеберлікпен суреттейді. Абай өлеңдерін оқи отыра табиғат көріністерін елестетпеу мүмкін емес.
1.Мәтін бойынша диалог құрыңыз.
Үлгі: -Абай кім?
- Сәлем.
- Сәлем.
- Сен анау жердегі тактайшадағы жазылып тұрғанды оқыдың ба? «Біз - Егеменді еліміздің ертеңіміз» деп жазылып тұр екен.
- Иә, оқыдым не үшін сұрадың?
- Егеменді еліміздің ертеңі болу үшін не істеу керек деп сұрайын деген едім.
- Біз еліміздің бірлігін нығайтуымыз керек. Және де елімізді көркейтуге ат салысуымыз қажет. Бұл нәрселерді жасау үшін сен еңбексүйгіш, білімді, зерек, ізденгіш болуың керек.
- Түсіндім саған рахмет. Және қай жылдар өте ерекше болды?
- 1993 жылды айтуға болады. 1993 жылы төл теңгенің тұғырға мінген жылы. Және де Қазақстанның тұңғыш конституциясы қабылданған жыл. Енді 2005 жылды айтып берейін. 2005 жылы Қазақстанның экономикалық‑әлеуметтік дамуы қарқынды қалыпқа түсіп, сыртқы сауда байланысы жанданды. Айта берсек көп. Қалғанын кейін асықпай отырып айтып беремін. Мен асығып тұр едім.
- Саған үлкен рахмет. Баратын жеріңнен қалма. Сау бол.
- Сау бол. Келесі кездескенше.
«Ұлы Отан соғысы» ұғымы
Ел үшін жанын қиған батырлардың, өзегін өкініш өртеген жандар мен қуаныштан жүрегі жарыла шаттанған пенделердің тірегі болған қасиетті Отанымыз – Қазақстан! Қазақстан – тәуелсіз ел. Сол тәуелсіздік жолында қазақ бабам не көрмеді десеңізші?! Еліміздің басынан азап та, аштық та, сұм соғыс та өтті. Әсіресе, XX ғасыр қазақ халқы үшін ауыр тиіп, қайғыға толы сәттерімен есте қалды. Адамзат тарихындағы ең сұмдық соғыстың аяқталғанына 72 жыл толды. Ұлы Жеңістің ұмытылмайтыны сияқты соғыстың қасіреті де ұмытыла қоймайды.
«Ұлы Отан соғысы» ұғымы 1941 жылғы шілденің 3-інде Сталиннің радио арқылы сөйлеген сөзінен кейін пайда болды. Сталин өз сөзінде «Ұлы» және «Отан» деген сөздерді бөлек-бөлек, бір-бірімен байланыстырмай қолданды.
Ұлы Отан соғысы (1941-1945) – Кеңес одағының фашистік Германияға және Еуропа Одақтастарына қарсы жүргізген соғысы. Екінші дүниежүзілік соғыстың ең маңызды және шешуші бөлігі. 1941 жылы 22 маусымда фашистік Германия бейбітшілік туралы келісімді бұзып, КСРО аумағына басып кірді. Қазақстан халқы отан қорғаушылар қатарына өз еркімен жаппай жазыла бастады.