(Көшпелі)және (рулық-тайпалық) негізде құрылған халықтарда (туыстық) байланыстар қоғамдық қарым-қатынастың негізін қалайды. Отбасында негізгі (туыстық)/қатынас/ - ерлер жағымен есептелген. Сонымен қатар /әйел/ жағымен де (туыстық) байланыстардың атаулары бар. Қыздан туған балаларды /жиен/ деп атап, балалар үшін шешесінің туыстары /нағашы/, (нағашы жұрт) деп аталды./ Қазақ/ салты бойынша жиенді ренжітуге болмайды, сұрағанын беріп, көңілін жықпауға тырысқан. (Туыстық) жүйенің ең негізі, бел ортасы - /отбасы/ саналады. /Қазақ/ отбасы негізінен үш ұрпақтан тұрады. Ол – /ата/, /әке/, /бала/.Аталар мен әжелер /ауыл-аймақ/, /ағайын/ арасының берекесі, ақылшысы.Олардың әрқашанда мәртебесі (биік) болып, сый-құрметке бөленген. Өйткені, үлкенді сыйлауды қадір тұтқан /қазақ/ салты бойынша көргені мен тұрмыста түйгені көп, тәжірибесі мол адамның сыйға бөленуі заңды /құбылыс/ деп танылған. Үлкенді сыйлау, ақылын тыңдау /көргенділік/ деп есептеледі. (Дәстүрлі) қоғамда ата-апаның тәрбиесін көрмей өскен /бала/ болмаған. /Ата-апалар/ /жыр,/ дастан/, ертегі/ айтып немере-шөберелерін рухани байытып тәрбиелеп отырған.
Иә, сонау заманнан беріге жеткен бұл сөздің мағынасын бәріміз білгенмен, құрамындағы сандарға баса назар аудармайтынымыз жалған емес. Сөзді оқып "алты адам сөзге келсе – істің қайыры болмайды, ал, төрт адам біріксе – тасы жеті қат жер астында жатқан қамалды да алады" деп ұғынуымызға болады. Дегенмен, аталы сөздің астарына үңіліп, нақты не түсіндіргісі келгенін білуіміз шарт. Алты саны – біз үшін Алаш сөзімен үндес. "Алаш" қалың қол, мыңды білдіреді. Яғни, көпті, жүз үй адамын, бүтіндей бір қазақты меңзейді. Демек, бұл сөзде "алты саны" санның, мөлшердің емес, сөздің мәнін түсіндірді. Енді, "төрт" санына назар аударсақ, бұнда – тек бір үй мүшелерін айтқысы келген. Мысалы, бір шаңырақта төрт адам болса – атасы, енесі, келіні, отағасы, баласы. Міне, бұл – бір шаңырақ астындағы төртеу дегенді білдіреді. Төртеу – бір үйден асып әріге бармайды. Алтау – ол көп. Мың болуы мүмкін, он мың болуы мүмкін. Алтаудың түгелі – Алаштың тыныштығы, берекесі, ынтымағы. Ал, төртеудің түгелі – шаңырақтың берігін білдіреді.
Отбасында негізгі (туыстық)/қатынас/ - ерлер жағымен есептелген. Сонымен қатар /әйел/ жағымен де (туыстық) байланыстардың атаулары бар. Қыздан туған балаларды /жиен/ деп атап, балалар үшін шешесінің туыстары /нағашы/, (нағашы жұрт) деп аталды./ Қазақ/ салты бойынша жиенді ренжітуге болмайды, сұрағанын беріп, көңілін жықпауға тырысқан.
(Туыстық) жүйенің ең негізі, бел ортасы - /отбасы/ саналады.
/Қазақ/ отбасы негізінен үш ұрпақтан тұрады. Ол – /ата/, /әке/, /бала/.Аталар мен әжелер /ауыл-аймақ/, /ағайын/ арасының берекесі, ақылшысы.Олардың әрқашанда мәртебесі (биік) болып, сый-құрметке бөленген. Өйткені, үлкенді сыйлауды қадір тұтқан /қазақ/ салты бойынша көргені мен тұрмыста түйгені көп, тәжірибесі мол адамның сыйға бөленуі заңды /құбылыс/ деп танылған. Үлкенді сыйлау, ақылын тыңдау /көргенділік/ деп есептеледі. (Дәстүрлі) қоғамда ата-апаның тәрбиесін көрмей өскен /бала/ болмаған. /Ата-апалар/ /жыр,/ дастан/, ертегі/ айтып немере-шөберелерін рухани байытып тәрбиелеп отырған.
Иә, сонау заманнан беріге жеткен бұл сөздің мағынасын бәріміз білгенмен, құрамындағы сандарға баса назар аудармайтынымыз жалған емес. Сөзді оқып "алты адам сөзге келсе – істің қайыры болмайды, ал, төрт адам біріксе – тасы жеті қат жер астында жатқан қамалды да алады" деп ұғынуымызға болады. Дегенмен, аталы сөздің астарына үңіліп, нақты не түсіндіргісі келгенін білуіміз шарт. Алты саны – біз үшін Алаш сөзімен үндес. "Алаш" қалың қол, мыңды білдіреді. Яғни, көпті, жүз үй адамын, бүтіндей бір қазақты меңзейді. Демек, бұл сөзде "алты саны" санның, мөлшердің емес, сөздің мәнін түсіндірді. Енді, "төрт" санына назар аударсақ, бұнда – тек бір үй мүшелерін айтқысы келген. Мысалы, бір шаңырақта төрт адам болса – атасы, енесі, келіні, отағасы, баласы. Міне, бұл – бір шаңырақ астындағы төртеу дегенді білдіреді. Төртеу – бір үйден асып әріге бармайды. Алтау – ол көп. Мың болуы мүмкін, он мың болуы мүмкін. Алтаудың түгелі – Алаштың тыныштығы, берекесі, ынтымағы. Ал, төртеудің түгелі – шаңырақтың берігін білдіреді.